استیو هانکه، استاد اقتصادکاربردی دانشگاه جانز هاپکینز، تورم حال حاضر اقتصاد ایران را 117 درصد میداند. او برای این ادعا چه دلایلی دارد؟
گزیدهای از گفت و گوی هفتهنامه تجارت فردا با استیو هانکه:
* به این دلیل در اندازهگیری تورم از نرخ ارز در بازار سیاه استفاده میکنم که این قیمت (قیمت ارز)، مهمترین قیمت در هر اقتصادی شامل اقتصاد ایران است.
* قیمت رسمی دلار در ایران، یک قیمت دروغین است، یک قیمت مصنوعی و دستکاریشده است که از سوی دولت تنظیم شده است.
* با رابرت ماندل به طور منظم در ارتباط هستم و کار میکنم
* ما با نرخ ارز در بازار سیاه شروع میکنیم و از نظریه برابری قدرت خرید (PPP) استفاده میکنیم تا تغییرات در نرخ ارز را به تخمینزنندهای یا سنجهای برای تورم در اقتصاد ایران تبدیل کنیم. تورمی که بدین طریق تخمینزده میشود همه کالاها، خدمات و داراییها را شامل میشود و به عبارت دیگر همهچیز را پوشش میدهد.
* اگر شما دادههای خوبی از نرخ ارز در بازار سیاه داشته باشید میتوانید از دادههای روزانه و حتی ساعتی استفاده کنید و تخمین بزنید که تورم باید چه عددی باشد.
* استفاده از نرخ ارز در تخمین تورم بهترین راه است و در بسیاری از موارد، یعنی مواردی که تورم بسیار بالاست و بالای 25 یا 30 درصد است، تنها راه برای اندازهگیری دقیق تورم همین راه است.
* در شرایطی که ریال بیثبات است سرعت گردش پول بالا میرود و دیگر نمیتوان از نظریه مقداری پول استفاده کرد.
* اقتصاددانان در ایران به وضوح ادبیات نظری علمی موجود در این مورد را نمیدانند. آنها نسبت به این ادبیات نظری بیتوجه هستند.
* تورم سالانه 117درصدی ایران را نمیتوان ابرتورم نامید
* به خاطر وجود بازار سیاه، پولی که مردم ایران برای خرید دلار میپردازند بسیار بالاتر از چیزی است که در بازار آزاد باید بپردازند. اگر دولت و بانک مرکزی در بازار ارز دخالت نکنند بازار سیاه برابر با صفر خواهد شد. وقتی دولت و بانک مرکزی نرخ ارز را تثبیت میکنند، این نرخ دروغین است و همه نمیتوانند به طور آزادانه ارز را در نرخی که بازار برای آن تعیین میکند خریداری کنند.
* در تهران با هر فردی در خیابان صحبت کنید آنها به شما خواهند گفت که با من موافق هستند. آنها میدانند که تورم سالانه 9.4درصدی یک لطیفه است
* کار علمی میکنم نه کار سیاسی .
* کاملاً مخالف تحریمها هستم. تحریمها احمقانه هستند
* امروز ایران حتی به ابرتورم نزدیک هم نیست