بعد از انتشار اخباری مبنی بر استقرار سرورهای نسخه‌های فارسی تلگرام (هات‌گرام و تلگرام طلایی) در ساختمان مرکز مخابراتی امام خمینی و حمایت وزارت ارتباطات از این شبکه‌ها که از سوی رئیس سازمان پدافند غیرعامل مطرح شده بود، وزیر ارتباطات ۵۰ نفر از خبرنگاران و عکاسان را برای بازدید از صرفا طبقه نهم مرکز مخابراتی امام خمینی برد تا اثبات کند سرورهای نسخه‌های فارسی تلگرام در این مرکز نیست.
به گزارش فارس البته این نخستین بار نبود که مقام مسئولی از حمایت وزارت ارتباطات از نسخه‌های فارسی تلگرام خبر داده بود، در موارد پیشین وزارت ارتباطات با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرده بود: وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تاکنون هیچ گونه سروری در اختیار تلگرام و یا نسخه های غیررسمی آن قرار نداده است و آنچه از امکانات وجود داشته با ابلاغیه مرکز ملی فضای مجازی، در اختیار پیامرسانهای بومی مجاز قرار گرفته است.
اما فاز جدید واکنش‌ها به شکل دیگری با شوی رسانهای همراه بود و این بار آذری جهرمی، خبرنگاران را راهی ساختمانی کرد و صرفا اجازه بازدید از طبقهای را داد که تجهیزات، دستگاه‌ها و سیستم‌های صوتی در آنجا مستقر است.
آنچنان که در بازدید خبرنگاران از سوی مدیرکل کنترل و هماهنگی مدیریت شبکه شرکت ارتباطات زیرساخت اعلام شد در طبقه نهم این مرکز مخابراتی که درهایش برای خبرنگاران گشوده شد، چند سالن که شامل سالن تجهیزات، دستگاه‌ها و سیستم‌های مربوط به ارتباطات خارج از کشور، راه دور و ارتباطات بین‌شهری و به طور کلی پشتیبانی مکالمات داخلی و خارجی کشور وجود داشتند.
نکته اینجاست که سرورهای دیتا به صورت تخصصی در ساختمان دیگری به نام ساختمان LCT شرکت ارتباطات زیرساخت مستقر هستند و آذری جهرمی خبرنگاران را راهی طبقهای در ساختمانی کرده بود، که به خوبی میدانست نشانی از سرور دیتا به طور خاص در در آن طبقه دیده نمی‌شد.
همچنان که سهراب آغ‌بیات مدیرکل کنترل و هماهنگی مدیریت شبکه شرکت ارتباطات زیرساخت در این بازدید به خبرنگاران گفته بود شکل و شمایل تجهیزات صوتی با سرورهای دیتا کاملاً متفاوت است و در مورد تفاوت سوئیچ و سرور با عکسی که عکاسان گرفتند و منتشر خواهند کرد ، کارشناسان قضاوت خواهند کرد که اینها چه تجهیزاتی است.
البته به اذعان این مقام مسئول او اطلاع خاصی در زمینه سرورهای دیتا نداشت و صرفاً متخصص مکالمات تلفنی بود. او حتی وعده داد که در زمینه دیتا در وقت مناسبی که تعیین شد نفر مناسب پاسخ سوالات خبرنگاران را بدهد.
مدیرکل کنترل و هماهنگی شرکت ارتباطات زیرساخت اما در پاسخ به اینکه چرا مسئولی متولی این کار نشد تا به ابهامات پیرامون این موضوع پاسخ دهد، گفت: هیچ مرجع رسمی تاکنون موضوع استقرار سرورهای تلگرام در ایران را تائید نکرده است. او حتی از خبرنگاران خواست که آدرس دقیق بدهند تا آدرس جدید که از سوی خبرگزاری‌ها و یا مسئولان اعلام می‌شود بار دیگر شفاف‌سازی شود.
براساس این گزارش اما دیدن حتی سرورهای دیتا هیچ نشانه‌ای از تعلق آن به شرکت خاصی ندارد. نشانی جدید می‌تواند مرکز LCT شرکت ارتباطات زیرساخت یعنی مرکز تخصصی دیتا باشد اما صرف حضور خبرنگاران نمی‌تواند شفاف‌کننده این موضوع باشد که کدام سرور به کدام شرکت تعلق دارد چرا که هیچ نشانی مشخص نمی‌کند که سرور مربوط به نسخه‌های فارسی تلگرام است یا نه.
براساس آنچه کارشناسان می‌گویند تنها راه صحت‌سنجی این موضوع حضور کارشناسان فنی همراه با خبرنگاران در مرکز LCT است تا بتوانند با بررسی ترافیک و آی پی‌ها مشخص کنند که ترافیک داده‌های هات‌گرام و تلگرام طلایی به کدام مرکز می‌رود و در آنجاست که عکسی که عکاسان می‌گیرند می‌تواند منجر به شفافیت شود. بعد دیگر کارشناسی می‌تواند بررسی قراردادهای سرور باشد که اگر واقعا نیت شفاف سازی است، بازدید خبرنگاران باید با چنین استانداردهایی انجام شود.
خروج بیگ‌دیتا و یک معمای بی پاسخ
براساس این گزارش فراتر از دعواهایی که درباره محل قرارگیری سرورهای هات‌گرام و تلگرام طلایی وجود دارد دغدغه جدی‌ای که درباره تلگرام وجود داشت خروج ترافیک از کشور و بیگ دیتایی بود که به خارج از کشور منتقل می‌شد که مشکلات امنیتی متعاقبی برای کشور ایجاد می‌کرد، حالا که در غفلت مسئولان نسخه‌های فارسی تلگرام توانسته‌اند ۳۰ میلیون کاربر را پوشش دهند نه تنها این دغدغه نادیده گرفته شده بلکه دیگر شاید نتوان امیدی به حیات پیامرسانهای داخلی و حفظ داده در داخل کشور داشت.
پیش از این مسئولان درباره رفع انحصار از پیام‌رسان خارجی در کشور اتفاق نظر داشتند و در ماه‌های گذشته شاهد بودیم که برنامه هماهنگی برای مقابله با تلگرام در دستور کار قرار گرفت اما بعد از فیلتر شدن تلگرام و رونق نسخه‌های فارسی این پیام‌رسان خارجی هدف اولیه به بیراهه رفت. حالا که بحث سرور نسخه‌های فارسی تلگرام داغ است مطالبه درستی است اگر از مسئولان بخواهیم روشن کنند که آیا واقعا سرور به این نسخه‌ها داده‌اند یا نه؟ اگر پاسخ مثبت است تکلیف بیگ‌دیتایی که از کشور خارج می‌شود چیست و اگر پاسخ منفی است با چه راهبردی این نسخه‌ها آزادانه هم پیام‌رسان داخلی را تضعیف کرده و هم به عنوان فیلترشکن‌های رسمی یک پیام‌رسان مسدود شده فعالیت می‌کنند؟
