برخی از شرکت‌های هندی به خریداران ایرانی گفته‌اند بانک‌های هند به آن‌ها دستور داده از ششم آگوست، ۱۵ مرداد، به بعد هیچ تراکنش مالی با شرکت‌های ایرانی انجام ندهند تا ببینند وضعیت تحریم‌های احتمالی چه خواهد شد. کره‌ای‌ها نیز اعلام کرده‌اند پس از ماه نوامبر به بعد نمی‌توانند از شرکت‌های ایرانی پول دریافت کنند و از آن‌ها خواسته‌اند اگر قصد خرید دارند تا پیش از این تاریخ اقدام کنند. شرکت‌های خصوصی چین نیز که با آمریکایی‌ها مراوده مالی دارند، علاقه‌ای به همکاری با ایران ندارند؛ به طوری که پس از صحبت‌های رئیس‌جمهور آمریکا پولی را که شرکت‌های ایرانی برای معاملات حواله کرده بودند، عودت دادند.»
به گزارش شرق «قطعا یکی از برنامه‌های آمریکا، افزایش فشار به ایران در حوزه دارو، تجهیزات پزشکی و کالا‌های اساسی است؛ بنابراین باید آمادگی لازم برای مقابله با چنین شرایطی را داشته باشیم.» این بخشی از سخنان وزیر بهداشت در همایش رؤسای نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور بود. وزیر بهداشت در حالی این سخنان را مطرح می‌کند که به گفته برخی از کارشناسان شاید حالا برای چاره‌اندیشی برای تأمین دارو و مواد اولیه دارویی برای کشور کمی دیر شده باشد. معاون اجتماعی وزیر بهداشت درباره شرایط تحریم خوش‌بین است و به گفته او با شروع تحریم‌ها مشکلی در زمینه دارو نخواهیم داشت. محمدهادی ایازی، معاون اجتماعی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، چندی پیش گفته بود: «در صورت تشدید تحریم‌های دشمن، هیچ مشکلی در حوزه تأمین دارو و درمان مردم به وجود نمی‌آید. دارو به اندازه کافی در کشور وجود دارد و با انجام تمهیدات لازم هیچ‌گونه نگرانی در حوزه درمان و سلامت مردم ایجاد نمی‌شود.»، اما کارشناسان حوزه دارویی چیز دیگری می‌گویند. به گفته آن‌ها ذخیره دارویی کشور در مقایسه با سال گذشته کاهش پیدا کرده، وضعیت دارو مناسب نیست و با شروع تحریم‌ها این شرایط تشدید می‌شود.
امیرحسین معینی زندی، نایب‌رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو و فعال در حوزه اقتصاد دارو، با بیان این که در صورت تحریم انتظار می‌رود خط تولید شرکت‌های دارویی متوقف شود، به «شرق» می‌گوید: «عمدتا مواد اولیه و مواد جانبی تولیدات داروی داخلی از کشور‌های خارجی به ویژه چین و هند تأمین می‌شود. حتی شرکت‌هایی که مواد اولیه دارویی تولید می‌کنند، اکثرا مواد بینابینی و حلال‌ها را از کشور‌های دیگر وارد می‌کنند.»
به گفته این فعال دارویی بسیاری از شرکت‌های خارجی از شهریور به ایران صادرات نخواهند داشت. او می‌گوید: «برخی از شرکت‌های هندی به خریداران ایرانی گفته‌اند بانک‌های هند به آن‌ها دستور داده از ششم آگوست، ۱۵ مرداد، به بعد هیچ تراکنش مالی با شرکت‌های ایرانی انجام ندهند تا ببینند وضعیت تحریم‌های احتمالی چه خواهد شد. کره‌ای‌ها نیز اعلام کرده‌اند پس از ماه نوامبر به بعد نمی‌توانند از شرکت‌های ایرانی پول دریافت کنند و از آن‌ها خواسته اند اگر قصد خرید دارند تا پیش از این تاریخ اقدام کنند. شرکت‌های خصوصی چین نیز که با آمریکایی‌ها مراوده مالی دارند، علاقه‌ای به همکاری با ایران ندارند؛ به طوری که پس از صحبت‌های رئیس‌جمهور آمریکا پولی را که شرکت‌های ایرانی برای معاملات حواله کرده بودند، عودت دادند. شرکت‌های اروپایی نیز برای دریافت پول از ماه نوامبر به بعد ابراز نگرانی کرده‌اند و سفارش‌های بعد از ماه نوامبر را نمی‌پذیرند.»
او با ابراز نگرانی از شروع تحریم‌ها می‌افزاید: «شنیده می‌شود مقدار دپوی کشور در مقایسه با سال گذشته کمتر است. این در حالی است که شرایط کنونی پیش‌بینی‌پذیر بود و ماه‌هاست شرکت‌های دارویی درباره شروع تحریم‌ها به دولت هشدار داده‌اند، اما متأسفانه اقدامی در این زمینه انجام نگرفت یا اگر هم اقدامی انجام شده، آن را اعلام نکرده اند. دولت باید با در نظر گرفتن شروع تحریم انبار‌های دارویی خود را پر می‌کرد و شاید حالا دیگر برای این کار دیر شده باشد، به این خاطر که مراحل خرید و تأمین دارو و مواد اولیه دست کم سه تا چهار ماه طول می‌کشد. البته اگر دولت تنخواه ریالی در اختیار شرکت‌ها قرار دهد و ارز لازم را نیز تهیه کند، شاید با توجه به اعتبار شرکت‌های واردکننده و تولید‌کننده ایرانی بتوان برای شش ماه دارو و مواد اولیه مورد نیاز کشور را تهیه کرد.»
وزیر بهداشت پیش از این نیز در اجلاس رؤسای دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور با تأکید بر جدی بودن موضوع تحریم‌ها با بیان این که آن چه نگران‌کننده است بعد از آبان است و باید باور کنیم توفانی نزدیک شده، نسبت به تحریم‌ها هشدار داده بود که با واکنش مسعود پزشکیان، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس مواجه شد.
پزشکیان در واکنش به اظهار نظر وزیر بهداشت مبنی بر تأثیرگذاری شدید تحریم‌ها از آبان‌ماه اظهار کرد: «کسری اعتباراتی که در حوزه سلامت وجود دارد، ارتباطی با اعمال تحریم‌ها ندارد. به ویژه دارو و تجهیزات پزشکی در لیست تحریم‌ها نیست، اما به طور غیر مستقیم تحت تأثیر این موضوع قرار می‌گیرد. آشفتگی کنونی در بازار دارو ناشی از نحوه مدیریت روند تولید یا واردات دارو است؛ چرا که وقتی شرکت‌های دارویی و تجهیزات پزشکی نتوانند مواد اولیه تهیه کنند، طبیعی است که عرضه دارو و تجهیزاتی که باید تولید کنند در بازار کاهش پیدا می‌کند و اگر بخواهند این کمبود‌ها را بر گردن تحریم‌ها بیندازند، جای سؤال دارد.»
حرف و حدیث‌ها درباره تأثیرات تحریم‌ها بر وضعیت دارویی و میزان ذخایر کشور در این بخش، در حالی مطرح می‌شود که چندی‌پیش سخنگوی وزارت بهداشت گفته بود تمهیدات متعددی پیش‌بینی شده تا در حوزه تأمین دارو و مواد اولیه مشکلی ایجاد نشود.
ایرج حریرچی با اشاره به اینکه اکثر دارو‌ها و تجهیزات پزشکی در لیست سفید تحریم‌ها هستند، افزود: «در صورت بروز مشکل در زمینه تبادل مالی، روش‌های جایگزین از طریق شرکت‌های آلترناتیو در نظر گرفته شده و در صورت لزوم از آن طریق اقدام خواهد شد.»
وی با بیان این که ۹۸ درصد دارو‌های مصرفی تولید داخل هستند، اظهار کرد: مواد اولیه برخی دارو‌های تولیدی باید از خارج وارد شود که خوشبختانه دولت از لحاظ ارزی سهمیه مناسبی از گروه اول برای کالا‌های ضروری به دارو و تجهیزات پزشکی اختصاص داده است. همچنین اعتبارات مناسبی برای تقویت بخش تولید داخل در مورد افزایش سقف وام بانکی تا دو برابر و ایجاد تسهیلات گمرکی در نظر گرفته شده است.
به گفته سخنگوی وزارت بهداشت، تمهیدات متعددی نیز با اولویت‌های اول، دوم و... پیش‌بینی شده تا در حوزه تأمین دارو و مواد اولیه مشکلی ایجاد نشود. اکثر دارو و تجهیزات در لیست سفید تحریم‌ها هستند، اما اگر به دلیل تبادل مالی مشکلی ایجاد شود حتما روش‌های جایگزین از طریق شرکت‌های آلترناتیو در نظر گرفته شده و در صورت لزوم از آن طریق اقدام خواهد شد.»
