علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی در صفحات۳۰۶ تا ۳۰۸ کتاب «گذری در تاریخ؛ خاطرات دکتر علی‌اکبر صالحی» - تدوین و تنظیم واحد تاریخ شفاهی وزارت امور خارجه - در مطلبی با عنوان «اعلام غنی سازی بیست درصدی» می‌گوید: زمانی‌که اقدام به غنی‌سازی بیست درصدی کردیم، به آقای احمدی‌نژاد گفتم که ما همه کار‌ها را در چارچوب مقررات بین‌المللی انجام می‌دهیم. اما فعلا نیاز نیست روند کارمان را اعلام کنیم و به موقع اطلاع‌رسانی خواهیم کرد.
به گزارش میزان، همزمان با فعالیتی که در داخل کشور انجام می‌دادیم به‌صورت پیاپی به آژانس پیام می‌دادم که ما نیاز به اورانیوم بیست درصدی داریم. همچنان که قبلا یادآوری کردم یک بار توافق شد که از طریق ترکیه و برزیل آن را تهیه کنیم و با اینکه ترکیه و برزیل از طرف امریکا آمده بودند، اما باز هم امریکا مانع شد و متعاقب توافق سه‌جانبه (ایران، ترکیه و برزیل)، امریکا قطعنامه ۱۹۲۹ را بعد از دو روز در شورای امنیت سازمان ملل به تصویب رساند.
این اقدام امریکا به اردوغان، نخست وزیر وقت ترکیه و نیز به لولا رئیس جمهور وقت برزیل خیلی برخورد به‌طوری که آن‌ها به اوباما اعتراض کردند و گفتند که تو ما را بی‌آبرو و بی‌حیثیت کردی.
تقریبا ما مطمئن شده بودیم که ۲۰ درصد را به ما نمی‌دهند به همین خاطر از مدت‌ها پیش کار را شروع کرده بودیم و آن‌ها هم بی‌خبر بودند تا اینکه دکتر احمدی در سخنرانی خود در یک نمایشگاه لیزر گفت که غنی‌سازی ۲۰ درصد را شروع کنید تصور بین‌المللی این بود که ما باید قدم اول را برداریم درحالی که نمی‌دانستند که ما از ماه‌ها پیش فعالیت را شروع کرده بودیم.
برخورد طرف مقابل در ابتدا این بود که ایرانی‌ها قادر به انجام این کار نیستند و بلوف می‌زنند تا سرانجام بعد از ماه‌ها تحقیق به آقای احمدی‌نژاد اطلاع دادیم که ما قدم اول را برداشتیم و محصول ۲۰ درصد را در حد کم به‌دست آوردیم. ایشان هم در بیست و دوم بهمن ماه سال ۱۳۸۸ در سخنرانی خود در میدان آزادی این خبر را اعلام و این موفقیت را در آن روز به مردم ایران تبریک گفت.
اما بلافاصله باز هم آن‌ها گفتند که دروغ است. اگر رسانه‌های آن زمان را مرور کنید خواهید دید که آن‌ها همه چیز را در ابتدا دروغ و بلوف می‌دانستند تا اینکه رسانه‌های گروهی در مصاحبه‌ای صحت و سقم آن را از من پرسیدند. حقیر هم آن‌ها را به گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حواله دادم و به آن‌ها تاکید کردم که آژانس به‌صورت منظم بازرسی می‌کند و اعلام خواهد کرد که ایران ۲۰ درصد را تولید کرده یا خیر؟ اگر تولید کرده باشیم آن‌هایی که می‌گفتند ما دروغ می‌گوییم باید عذرخواهی کنند و اگر هم تولید نکرده باشیم ما باید عذرخواهی کنیم.
مرحله اول تولید اورانیوم ۲۰ درصد بود، اما در مرحله دوم باید اورانیوم ۲۰ درصد را به صفحات سوخت تبدیل می‌کردیم. این کار بسیار بسیار مشکل‌تر از قسمت اول بود. به سبب اینکه قسمت اول را بلد بودیم و فقط می‌بایست چیدمان دستگاه‌هایمان را جوری آماده می‌کردیم که اورانیوم ۲۰ درصد تولید کند، ولی در مورد صفحه سوخت اصلا کار نکرده بودیم.
این بار هم در مورد ساخت صفحات سوخت شبیه نوبت قبل ادعا کردند که ایرانی‌ها قطعا قادر به انجام آن نخواهند بود،، اما ما از روز‌ها قبل طراحی‌ها را شروع و تجهیزات مورد نیاز آن را خریداری کرده بودیم. اصولا ما همه کار‌ها را پیشاپیش انجام می‌دادیم و با توفیق الهی کار‌ها پیشرفت خوبی داشت و در کمتر از دو سال به نتیجه مطلوب هم می‌رسید. اما اگر غربی‌ها با ما قرارداد می‌بستند دو سال و نیم وقت می‌خواستند تا به ما ۲۰ درصد را به‌صورت ساخته شده تحویل بدهند، ولی ما در فاصله حدود ۲ سال به همت دانشمندان کشور خودمان توانستیم ۲۰ درصد را تولید کنیم. اواخر سال ۱۳۹۰ بود که ۲۰ درصد تولید داخل به کارگرفته شد.
تجلی اراده یک ملت
مقام معظم رهبری همواره این دستاورد را تحسین کرده و معتقد هستند که این دستاورد تجلی اراده یک ملت است و این کار باید الگو شود. الان رآکتور ما با اورانیوم ۲۰ درصد تولید خودمان کار می‌کند و در حال حاضر مشابه رآکتور تحقیقاتی تهران را می‌توانیم به راحتی بسازیم و هیچ تنگنا و گلوگاهی هم در این قضیه نداریم. زیرا که اصل مجتمع تهیه سوخت آن است، مابقی آن کاری ندارد و ما الان می‌توانیم بگوییم سازنده رآکتور‌های تحقیقاتی هستیم، اگرچه با رآکتور‌های نیروگاهی کمی فاصله داریم.
کار غنی‌سازی با موفقیت خیلی خوبی همراه بود و من همه این نتایج را از امداد‌های غیبی و عنایت الهی می‌دانم. قبل از شروع کار اصلا به فکر تولید ۲۰ درصد نبودیم و به همین دلیل تقاضای خرید ۲۰ درصد ارائه کرده بودیم، ولی آن‌ها شرایطی را ایجاد کردند که ما ناگزیر شدیم خودمان آن را بسازیم و من به این دلیل همه را لطف الهی می‌دانم. در باطن قضیه احساس می‌کنم بدکرداری غربی‌ها برای ما الطاف الهی را به ارمغان آورد و همین جاست که حکمت کلام الهی را بهتر درمی‌یابیم که فرمود: چه بسا چیزی را خوش نداشته باشید، حال آنکه خیر شما در آن است و یا چیزی را دوست داشته باشید، حال آنکه شر شما در آن است!
واقعا خیر ما در آن بود که آن‌ها آن شرط و شروط را بگذارند تا ما وادار شویم خودمان به طرف ۲۰ درصد برویم و اراده خودمان را متجلی کنیم و ببینیم که می‌توانیم دشوارترین کار‌ها را انجام دهیم.
