بر اساس گزارش وزارت بهداشت، سالانه بين 4 تا 5 هزار تن از شهروندان تهراني بر اثر آلودگي هوا جان خود را از دست می‌دهند. از سوي ديگر، بر اساس گزارش بانك جهاني، شهر تهران سالانه ۲.۶ ميليارد دلار از آلودگي هوا خسارت می‌بیند. تبعات ناشي از آلودگي هوا در همه ابعاد اجتماعي، فرهنگي، سياسي و اقتصادي نفس جامعه را بند آورده است. گويا ما در يك جنگ تمام‌عیار هستيم و خود از آن بی‌اطلاعیم.
به گزارش خبرآنلاین بر اساس جدیدترین گزارش بانک جهانی در خصوص آلودگی هوای تهران، کاهش سطح آلاینده ۲.۵ PM در شهر تهران به میزان غلظت آن در شهر نیویورک، هزینه اقتصادی سلامت را در حدود ۱.۶ میلیارد دلار کاهش خواهد داد.
طرح «كاهش» (کنترل آلودگی هوای شهر) با هدف‌گیری معاينه فني خودروها، آلايندگي اتوبوس‌ها (اعم از اتوبوس‌های سرويس ارگاني و حمل مسافر)، ناوگان حمل بار (اعم از وانت‌ها، کامیونت‌ها و کامیون‌ها) جهت كاهش آلودگي هوا پيگيري ميشود. لازم به توضيح است كه سیاست‌های كاهش آلودگي هوا با تأکید بر كاهش ذرات معلق تنظيم شده است. زيرا ذرات معلق مهمترین آلاینده شهر تهران هستند. به ویژه ذرات کوچک‌تر از ۲.۵ میکرون (۲.۵ PM) که عموماً ناشی از وسایل نقلیه موتوری، ناوگان خودروهای دیزلی، خودروهای سواری فرسوده دودزا و موتورسیکلتها هستند.
مقایسه وضعیت شاخص کیفیت هوای شهر تهران در سالهای 1395 و 1396
آلودگی هوا
در سال گذشته به دلیل استمرار شرایط پایدار جوی و سکون نسبی و افزایش غلظت آلاینده ۲.۵ PM، 11 جلسه اضطرار آلودگی هوا تشکیل شد که به دنبال آن 10 روز تعطیلی برای مدارس ابتدايي، پیش‌دبستانی و مهدکودک‌ها ثبت شد که در یک روز آن کلیه مراکز آموزش‌وپرورش دولتی و غیردولتی نیز تعطیل بودند.
مبارزه با آلودگي هوا مستلزم عزم جدي و گام‌های برنامه ريزي شده است. با توجه به اينكه آلودگي هوا در فصل‌های سرد سال افزايش می‌یابد لذا پرداختن به اين بحران پيش از شروع فصل‌های سرد امري ضروري است. در همين راستا با برنامه‌ریزی‌های پیش‌دستانه، فاز دوم طرح «كاهش»(LEZ) از اول آبان ماه سال جاري اجرايي می‌شود. فاز نخست طرح «كاهش» در حال حاضر در محدوده طرح ترافيك و محدوده زوج و فرد در ساعات اعمال اين طرح در حال اجراست. در جدول زير سهم تقريبي خودروها و ديگر تولیدکنندگان آلايندگي به تفكيك انتشار آلودگي در شهر تهران مورد اشاره قرار گرفته است.
جدول کنکور
با در نظر داشتن جدول بالا و حوزه اختیارات معاونت حمل‌ونقل و ترافيك شهرداري تهران، در زير به سیاست‌های اجرايي فاز دوم طرح «كاهش» اشاره می‌شود.
فاز دوم طرح کاهش در سراسر شهر تهران و در هفت روز هفته به‌صورت 24 ساعته اجرايي خواهد شد. بر اساس اين طرح، خودروهاي فاقد معاينه فني از ابتداي آبان ماه در شهر تهران و در طول 24 ساعت شبانه‌روز، از طريق دوربین‌های ثبت تخلف مورد اعمال قانون قرار خواهند گرفت. بر اساس قانون جديد كليه خودروهايي كه در سطح شهر تهران تردد دارند بايد داراي گواهي معاينه فني باشند.
بر اساس بررسی‌های انجام شده، حدود 30 درصد از كل ذرات معلق موجود در هواي شهر تهران، متعلق به اتوبوس‌های حامل مسافر است. از اول مهرماه تردد کلیه اتوبوس‌های دودزا و فاقد معاینه فنی معتبر در تهران ممنوع شده است. کلیه اتوبوس‌های عمومی و خصوصی وابسته به این شرکت به‌صورت ضربتی مورد بازدید و معاینه فنی قرار مي گیرند. معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران در ابلاغیه‌اي شرکت واحد اتوبوس‌رانی را موظف کرده تا در صورت مشاهده هر نوع اتوبوس دودزا، شرکت خصوصی مربوطه شدیداً جریمه و در صورت تکرار، مجوز آن لغو شود. در خطوط بی آرتی نیز در صورت مشاهده، در وهله اول مدیر خط مزبور و در صورت تکرار، معاون فنی شرکت، مسئول خواهند بود. همچنین ابلاغ شده است که حداقل 10 درصد از ناوگان شرکت‌های خصوصی و 50 درصد از اتوبوس‌های بی آرتی، قبل از مهرماه به فیلتر دوده مجهز شوند.
بر اساس محاسبات انجام شده، حدود 23 درصد از كل ذرات معلق موجود در هواي شهر تهران متعلق به «ناوگان بار» است. بر اساس مواد قانونی و دستورالعمل‌هاي اجرايي، تردد کلیه ناوگان باری در سطح شهر تهران صرفاً با اخذ باربرگ معتبر از سامانه شهرداری تهران مجاز است و پلیس راهنمایی و رانندگی تهران موظف است علاوه بر اعمال قانون از تردد خودروهاي باریِ بدون باربرگ در سطح شهر تهران ممانعت به عمل آورد. صدور بار برگ در سامانه شهرداری تهران، منحصراً منوط به داشتن معاینه فنی معتبر است. کلیه خودروهای باری تحت نظارت و در ارتباط با بخش‌های مختلف شهرداری تهران ازجمله معاونت خدمات شهری (حمل و پسماند) و معاونت فنی عمرانی شهرداري تهران و نيز كليه خودروهاي پخش مواد غذايي و دارويي موظف به اخذ باربرگ از سامانه شهرداري تهران هستند.
حدود 10 درصد از كل ذرات معلق موجود در هواي شهر تهران به موتورسیکلتها اختصاص دارد. با توجه به بازه زماني چندساله براي جايگزيني موتورسیکلت‌های معمولي با برقي از ديگر سیاست‌های در دست پيگيري در اين حوزه تبديل موتورسیکلت‌های كاربراتوري به انژكتوري است و هزينه آن كمتر از یک‌میلیون تومان برآورد شده كه شهرداري اين هزينه را بر عهده گرفته است. پیش‌بینی می‌شود اعمال اين سياست حجم آلاینده‌های توليد شده توسط موتورسیکلتها را به یک‌سوم كاهش دهد. طرح ديگري در زمينه موتورسیکلتها تحت عنوان كليد به كليد در حال پيگيري است. انجمن موتورسیکلت‌سازان از طرف معاونت حمل‌ونقل متولي اجراي این طرح است. در اين طرح، مالكين موتور پس از تحويل موتور خود به انجمن مذكور با دريافت وام بلندمدت، موتورسیکلت جديد و با آلايندگي كم تحويل می‌گيرند.
