نگهداری از حیوان مختص عصر حاضر نیست و در تمام دوره‌ها به وفور با این پدیده مواجه بودیم، اما آنچه که امروزه باعث ایجاد حساسیت بسیاری از افراد درباره پدیده حیوان گردی شده است را می توان در چند مورد جست‌و‌جو کرد، اول اینکه در برخی از موارد شاهد جایگزین کردن حیوان با انسان در زندگی افراد هستیم که این خود می‌تواند در بلند مدت آسیب های اجتماعی متعدد را به دنبال داشته باشد. از سوی دیگر رعایت نکردن بهداشت این حیوانات در خیابان ها یا معابر عمومی از سوی صاحبان این حیوانات را می‌توان یکی از دلایل انتقادهای وارده بر پدیده حیوان گردی دانست. همچنین روی آوردن برخی از افراد به نگهداری از حیوانات خاص را می‌توان مصداق بارز حیوان آزاری عنوان کرد، چرا که این کار می‌تواند موجب انقراض نسل حیوانات شود، از این‌رو برای بررسی پدیده حیوان گردی و آثار آن در جامعه، به تهیه گزارش از علی اصغر کیهان‌نیا، مشاوره خانواده، سهیل رضایی، مدیر بنیاد فرهنگ زندگی و نسیم شعبانزاده، کارشناس ارشد انسان شناسی اقدام کرده ایم.
یک مشاور خانواده درباره رواج پدیده حیوان گردی در کشور به«آرمان» می‌گوید: به دلیل کاهش عمر رابطه ها، افراد به نگهداری از حیوانات روی می‌آورند تا از این طریق نیاز به محبت و دوست داشتن و همچنین دوست داشته شدن را تا حد زیادی برطرف کنند. علی اصغر کیهان‌نیا می افزاید: امروزه بسیاری از افراد برای تامین نیازهای عاطفی خود از حیوانات استفاده می کنند و هر کس متناسب با سلیقه خود حیوانی را انتخاب و با آن زندگی می کند که البته در بیشتر موارد افراد به انتخاب سگ یا گربه روی می آورند، چرا که هم نگهداری و مراقبت از این حیوانات راحت است و هم اینکه تامین هزینه های آنها مقرون به صرفه تر از حیوانات دیگراست. او درباره نقش تجمل گرایی در نگهداری از حیوانات تاکید می‌کند: امروزه برخی از افراد به دلیل فخر فروشی و نشان دادن این موضوع که به طبقه خاصی تعلق دارند، اقدام به خرید یا نگهداری برخی از حیوانات خاص می‌کنند که این خود می تواند نشان از بسیاری خلأهای روانی یا اجتماعی در فرد باشد. کیهان نیا در ادامه می‌افزاید: این دسته از افراد دیگر هیچ محبتی از حیوان دریافت نمی کنند یا اینکه حیوان نیز به خلق و خوی که دارد، به‌طور حتم نمی تواند محبتی به این فرد داشته باشد. امروزه انتخاب حیوانات لاکچری در بسیاری از افراد نشانه تشخص است. از این‌رو بسیاری از افراد برای جبران خلاهای اجتماعی خود به این کار روی می آورند. او می گوید: خرید و نگهداری حیوانات خاص بیشتر در میان افراد نوکیسه دیده می شود. این مشاورخانواده بر این باور است که می‌توان پدیده حیوان گردی را از دو جنبه مورد بررسی قرار داد، ادامه می دهد: در جنبه اول حیوان به‌طور طبیعی نیاز به دویدن دارد، اما در جنبه دیگر فردی که اقدام به نگهداری این حیوان می کند، قصد نمایش یا خود نمایی دارد و می خواهد به دیگران گوشزد کند که از چه طبقه اجتماعی برخوردار است، چرا که به‌طور کلی بسیاری از افرادی که اقدام به این کار می کنند جزو قشر مرفه جامعه هستند یا اینکه در ظاهر می خواهند خود را متعلق به این طبقه عنوان کنند. او تاکید می‌کند: در بیشتر مواردی که فرد اقدام به نگهداری حیوانات خاص می‌کنند می خواهد به‌طور غیر مستقیم این پیام را به مخاطب برساند که به یک طبقه ممتاز اجتماعی تعلق دارد و هزینه های نگهداری یا مراقبت این حیوان خاص را نیز دارد.
نگهداری حیوانات و علائم بیماری روانی
کیهان‌نیا نگهداری این نوع حیوانات خاص را نشان از وجود بیماری های روانی می‌داند و می افزاید: هر نوع رفتاری نشان از یک خلأ عاطفی دارد، افرادی که جدا می شوند یا به هر دلیلی با شکست عشقی مواجه می شوند، دنبال یک جایگزین هستند تا بتوانند مکانیزم دفاع روانی خود را در حالت تعادل قرار دهند که این خود یکی از بزرگترین اشتباهات رایج افراد است. او در ادامه بیان می‌کند: بسیاری از افراد بلافاصله بعد از شکست عشقی به نگهداری و مراقبت از حیوان روی می آورند و قصد دارند تا تمام محبت و علاقه ای که باید از جنس مخالف دریافت کنند را به واسطه حیوان دریافت کنند. این افراد به مرور زمان دیگر حاضر نیستند با جنس مخالف رابطه برقرار کنند یا زندگی کنند، چرا که آن محبت مورد نظر خود را به‌طور کامل و بدون هیچ قید و شرطی از حیوان دریافت می کنند. علی اصغر کیهان نیا در پایان خاطرنشان کرد: جایگزین عاطفی کردن انسان با حیوان می تواند تبعات منفی گسترده ای را به مرور زمان به جامعه تحمیل کند از این‌رو توصیه می شود هیچ گاه حیوان را به عنوان جایگزین عاطفی برای خود انتخاب نکنند.
تفاخر اجتماعی با نگهداری از حیوانات خاص
در ادامه مدیر بنیاد فرهنگ زندگی درباره رواج پدیده حیوان گردی به «آرمان» می گوید: نمی توان به‌طور کلی پدیده حیوان گردی یا نگهداری از حیوان را رد کرد و بر آن برچسب زد. سهیل رضایی می‌افزاید: بنده به‌طور کامل با پدیده حیوان گردی مخالف نیستم، اما به طور کلی باید در ابتدا این از منظر آسیب های اجتماعی مورد بررسی قرار داد.
او در ادامه بیان می‌کند: نگهداری از حیوان هیچ آسیبی ندارد، بلکه می تواند مزایای بسیاری را به دنبال داشته باشد، چرا که امروزه در سطح شهر هیچ اثری از حیوانات به چشم نمی‌خورد و این نبود حیوانات می تواند یک قربت را برای انسان تداعی کند.
رضایی می گوید: در جوامع روستایی به وفور شاهد زندگی حیوانات در کنار انسان‌ها هستیم که این خود هیچ مساله یا مشکلی را به وجود نمی آورد و شاهد هیچ انگ زنی نیز نیستیم، چرا که فرهنگ و خواسته مردم این گونه ایجاب می کند.
او در ادامه می افزاید: در کشورهای دیگر همچون ترکیه سگ‌ها مورد نظارت مستقیم شهرداری قرار دارند و دارای کد مشخصی هستند که این خود می تواند در مسائل مختلف مانند غذا، درمان یا موارد دیگر به شهرداری کمک کند و حتی سگ هایی که صاحب ندارند نیز مورد حمایت قرار می گیرند.
رضایی در ارتباط با نحوه نگرش مردم نسبت به نگهداری از حیوان می‌گوید: در جامعه ما یک نوستالژی نامناسبی نسبت به نگهداری برخی از حیوانات وجود دارد که این خود باعث بروز عکس العمل های نامناسب از سوی برخی از افراد شده است.
مدیر بنیاد فرهنگ زندگی در ارتباط با نگهداری از حیوانات خاص این گونه اظهار نظر می کند: نگهداری از حیوانات خاص بیشتر جنبه تفاخر اجتماعی دارد که البته این مهم هیچ ارتباطی با پدیده حیوان گردی یا نگهداری از حیوانات ندارد.
سهیل رضایی در پایان خاطرنشان می کند: نگهداری یک حیوان خاص نشان از تهی بودن افراد دارد، چرا که این مهم حیوان آزاری محسوب می شود، چون بیشتر این حیوانات خاص باید در طبیعت حضور داشته باشند و وقتی آنها را در داخل قفس قرار می دهیم و از طبیعت دور می کنیم، یک ظلم است، در بیشتر موارد این افراد از خلأ هویتی رنج می برند و این حس را دارند که به تنهایی هویت جذابی ندارند و چیزی برای نشان دادن به دیگران ندارند و در کنار یک حیوان خاص بهتر و راحت تر دیده می شوند که این خود نشان از یک اختلال هویتی دارد.
تنهایی عامل اصلی نگهداری از حیوان
در ادامه یک کارشناس ارشد انسان شناسی در ارتباط با رواج پدیده حیوان‌گردی به «آرمان» می‌گوید: اولین مساله ای که در این خصوص باید بدان توجه داشت، این است که چه چیزی باعث رواج بیش از اندازه پدیده حیوان گردی شده است. به‌طور کلی امروزه افرادی هستند که با نباتات گیاهان یا حیوانات زندگی می کنند که این خود می‌تواند نشان از تنهایی و مسائلی از این دست داشته باشد.
نسیم شعبانزاده با اشاره به مطلب فوق می افزاید: در بیشتر موارد افراد سعی دارند با نگهداری از حیوانات خلأهای عاطفی یا روانی خود را برطرف کنند. او سگ را حیوان وفادار می‌داند و ادامه می دهد: بیشتر افرادی که اقدام به نگهداری از حیوانات و به ویژه سگ می کنند، شکست عشقی خورده‌اند و ارتباط با انسان را محکوم به شکست می‌دانند و برای جبران آن به نگهداری از سگ روی می آورند.
او درباره بررسی ابعاد اجتماعی پدیده حیوان گردی می گوید: در بعد اجتماعی پدیده حیوان گردی دیگر تنها بحث وفاداری مطرح نخواهد بود و بحث حمایتی نیز به آن اضافه خواهد شد، چرا که افرادی که از نظر حمایتی با مشکل مواجه هستند، حیوانات بزرگ جثه را نگهداری می‌کنند.
شعبانزاده نگهداری از حیوانات خاص را نشان از وجود خلأهای عاطفی یا روانی می‌داند و می‌افزاید: بیشتر افرادی که اقدام به نگهداری از حیوانات خاص و گران قیمت دارند، در گذشته یا در حال با آسیب های اجتماعی متعدد مواجه بودند؛ بنابراین می خواهند از این طریق سرپوشی بر این مشکلات بگذارند و خود را قوی نشان دهند.
همچنین وجهه ای از خشم یا خشونت را در آنها می توان مشاهده کرد. او در ادامه می‌گوید: نگهداری این حیوانات خاص که باید در طبیعت حضور داشته باشند، مصداق بارز حیوان آزاری است و انتظار می رود با این افراد برخورد جدی شود، چرا که نگهداری این حیوانات می تواند موجب انقراض نسل آنها شود.
شعبانزاده می‌افزاید: نگهداری از حیوانات خاص یک نوع مسیر انحرافی به حساب می آید که بیشتر به‌دلیل لذت جویی صورت می گیرد. امروزه ما شاهد کوتاه شدن عمر لذت جویی در افراد هستیم و به راحتی و با سرعت زیادی لذت جدیدی جایگزین لذت دیگر می شود که این خود یک نوع تکنوپولی محسوب می شود.
او در خصوص تکنوپولی( سیطره فناوری‌های نوین بر فرهنگ) می‌گوید: تکنوپولی تسلیم فرهنگ به فناوری است که در این فضای تکنیکال به وفور اتفاق می افتد، چرا که همه چیز به سرعت در حال انجام است و این سرعت حتی در فرهنگ نیز به چشم می خورد، این مهم ناخودآگاه به فضای ذهنی و ژنتیکی افراد نیز راه پیدا می کند و سپس در تمام ابعاد زندگی افراد نیز به مرحله اجرا در خواهد آمد.
شعبانزاده در پایان یادآور می شود: نگهداری از حیوان می تواند به کمال جویی افراد کمک کند، چرا که در برخی از موارد افراد توانسته‌اند به سمت درستی هدایت شوند.
