با نگاهی به بخش تئاتر خیابانی و دیگرگونههای اجرایی جشنوارهی تئاتر فجر در سال گذشته که با مدیریت حمید پورآذری و با نام آف استیج برگزار شد، در مییابیم که سال گذشته تنها دورهای بوده که این بخش از جشنواره تئاترفجر قابل تامل و با حضور گسترده و متنوع گروهها و جریانهای مختلف مطابق تعاریف خاص این بخش غیرمتعارف و در عین حال کاربردی و مهم جشنواره برگزار شده است که متاسفانه با اعتراض و بیانیه احساسی که بوی سهمخواهی میداد از سوی سامان خلیلیان، دبیر کانون تئاتر خیابانی روبهرو شد که پیش از پورآذری همچون امسال بر این مسند نشسته بود.
سوال اساسی در این بخش این نیست که چرا مدیرکل وقت هنرهای نمایشی در آن زمان نسبت به تصمیم فردی و غیر منصفانه دبیر کانون تئاتر خیابانی در پی انصراف و عدم همکاری کانون تئاتر خیابانی با جشنواره بینالمللی تئاترفجر و جشن انقلاب اسلامی واکنشی نشان نداده است! بلکه سوال آن است که عملکرد دبیر کانون در این بخش از جشنواره چگونه بوده است؟
با ذکر چند مثال در یک بررسی اجمالی پی میبریم دبیر کانون تئاترخیابانی این بخش از جشنواره را به محفلی دوستانه و در دایرهای محدود و متناقض با ماهیت گسترده و مردمی این بخش خلاصه کرده است.
در تمامی ادوار حضور خلیلیان، شاهد اسامی تکراری و مشکوک افرادی در هیئتهای انتخاب و داوری جشنواره هستیم که پس از بررسی کوتاهی پی میبریم که سابقه رفاقت خلیلیان با ایشان به پیش از حضور او در کانون تئاتر خیابانی ب میگردد. جالب آن است که خلیلیان با مجاب کردن دبیر جشنواره در هر دوره جدا از تلاش برای حضور دوستان صمیمی خود در هیئتهای انتخاب، اکثراً نمایشی از آنها را نیز چون امسال برای حضور در جشنواره دعوت کرده است که بسیار جای بحث و تامل است.
امسال پس از اعمال نتایج این بخش نمایشی با نام «دیگریام چرا؟» برای حضور در این بخش به کارگردانی ظفر قهرمانینژاد معرفی میگردد که از اعضای انتخاب همین بخش بوده است. تخلف صورت گرفته زمانی آشکار میشود که این نمایش پیش از این بدون کارگردانی قهرمانینژاد در سالن اصلی باشگاه دانشجویان و در یک مراسم به اجرا درآمده است! حال باید دید طی چه فرایندی اثری به ناگهان و با نام کارگردان دیگری که خود عضو هیئت انتخاب بوده در جشنواره حضور مییابد؟ و نکته جالب دیگر آن است که این نمایش پیش از این در یک مراسم و در داخل سالن به اجرا درآمده و حال برای حضور در بخش خارج از سالن جشنواره پذیرفته شده است. همچنین میتوان با مشاهده اعلان این نمایش متوجه شد تاریخ اجرای اثر مغایر با گاه شمار فراخوان جشنوارهی بین المللی تئاتر فجر نیز میباشد.
و این گونه میتوان پرسید که عملکرد کانون تئاتر خیابانی و حضور خلیلیان در جشنواره تئاتر فجر چه آسیبهایی به این بخش از تئاتر وارد میکند؟
خلیلیان در یادداشت خود سال گذشته مدعی شده بود که پورآذری و جشنواره محلی برای جولان اسم ها فراهم کرده در حالی که او خود برای دوستان خود رزومه نوشته و در اعلام نتایج با انتساب عناوینی چون چهره دانشگاهی دوستان خود را پرزنت کرده است.
در اینجا میتوان فضای شائبهبرانگیزی که بوی لابیگری میدهد را با سوالی از دبیر محترم جشنواره تئاتر فجر اینگونه مطرح کرد که حضور نمایش عند از مطالبه به کارگردانی سامان خلیلیان که خود از دستاندرکاران اصلی جشنواره است چه معنایی دارد؟ انتظار میرود نادربرهانی مرند که حساسیت لازم در برپایی بخش چهل سالگی جشنواره تئاتر فجر از او دیده شده است در تمامی بخشهای جشنواره نظارت و در مقابل هر تخلفی برخوردی قاطعانه نیز داشته باشد.
ضروری است یادآور شویم سامان خلیلیان رویکرد مدیران جشنواره تئاتر فجر را در پذیرفتن آثار بخش مرور تئاتر خیابانی در یادداشت خود با این بهانه که ما (کانون تئاتر خیابانی) نتوانستیم اقدامی برای اجرای عمومی آثار خیابانی انجام دهیم نقد کرد. او این ایده را نیز رد و در دلایل خود برای انصراف کانون عنوان کرد.
انتظار میرود سامان خلیلیان به جای نقد و رد چنین ایدهای و انصرافی که شائبهی سهم خواهی را میان اهالی تئاتر بهوجود میآورد برای به اجرا رسیدن آثار این بخش در نقاط مختلف شهر تلاش کند تا ما بتوانیم شاهد بخش مرور این آثار در جشنواره تئاتر فجر نیز باشیم.