به نظر میرسد هنوز شایعات و خرافاتی ناشی از ناآگاهی در بین برخی افراد وجود دارد که معتقدند در دل سنگهای چند میلیونساله، میتوانند گنجهای چند هزار ساله پیدا کنند و با تخریب آنها به گنجِ مبادا دست یابند! گنجی که فقط عامل نابودی سنگهای معادن ۲۵۰۰ سالهاند...
به گزارش ایسنا، جدیدترین نمونهی این ناآگاهی و توجه به شایعات به یک هفتهی قبل بر میگردد. در شمال شهرستان مرودشت استان فارس و در یکی از معادن سنگ هخامنشی به نام «معدن الماسبُری سیوند»، دینامیتها کار خودشان را میکنند و این فاجعه رخ میدهد.
زمانی که چند نفر مشکوک در حریم تختجمشید توسط نیروی یگان حفاظت میراث فرهنگی پایگاه تختجمشید دستگیر میشوند و بعد از بررسی و کشف یکسری ابزار و وضعیت یکی از معادن هخامنشی در حریم درجه سه پایگاه تختجمشید متوجه میشوند، آن افراد سنگهای کوهستانی و تراشخورده باستانی را که در دوره هخامنشی برای ساخت بناهای ان دوره تراشخورده بودند، با این تفکر واهی که در داخلشان، گنج وجود دارد!
ضبط شش کیلوگرم باروت و ابزار حفاری از افراد مشکوک
محمد جواد اولاد حسین، مدیر داخلی پایگاه تختجمشید در استان فارس، در گفتوگو با ایسنا دربارهی اتفاق رخ داده این طور میگوید: نیروی یگان حفاظت تختجمشید در زمان گشتزنی در محدودهی حرائم این محوطهی تاریخی در مرودشت، با افراد مشکوکی برخورد میکند. با دستگیری آنها، ۶ کیلوگرم باروت، ابزار و ادوات حفاری و موتور تولید ژنراتور برقی ضبط میکنند.
او با بیان اینکه نیروی یگان حفاظت بعد از دستگیری آن افراد، به بررسی معادن محوطه میپردازد، اظهار میکند: روی دیوار سمت چپ یکی از معادن که معمولاً به صورت نیم دایره هستند و همهی آنها دهانهای کوچک و فضایی بزرگ دارند، در حدود سه متر دینامیت کار گذاشته شده و سنگهای تراشخورده برای جدا شدن از دیواره، تکه تکه شده و محوطه از بین رفته است. کاملاً مشخص است کسانی که اینکار را انجام دهند، اطلاعاتی درباره معادن داشتهاند، چون محاسبهی دقیقی در این کار انجام شده و سنگها کاملاً پایین آمدهاند.
به گفتهی وی، در این دیوار رگهها جدا شده و بخشی از رگههای یک سنگ نیز هنوز به دیوار وصل است که امکان جدا شدن آن وجود دارد، کارشناسان در حال برنامهریزی برای استحکامبخشی سنگهای نیمه جدا شده هستند.
اولاد حسین با بیان اینکه در این منطقه حدود چهار – پنج معدن بزرگ سنگ از دورهی هخامنشی وجود دارد، ادامه میدهد: در دوره هخامنشی قطعه سنگها به صورت دقیق تراش داده و به پایین انتقال میدادهاند تا با توجه به استحکام و بیرگه بودن آنها، برای سرستونها و پایهستونها استفاده شوند.
این کارشناس با بیان اینکه معادن در ۲۰ کیلومتری تختجمشید قرار دارند، اظهار میکند: آن در حریم تختجمشید و هم مرز مشترک تخت جمشید و پاسارگاد است، و با توجه به نشانهگذاری حریمهای درجه یک تا سه در این محوطه، این معادن در حریم درجه سه تختجمشید قرار دارند.
او علت انجام این نوع اقدامات توسط برخی افراد را باور داشتن به شایعههایی مانند وجود گنج چند هزار ساله در بین سنگهای محکم و چند میلیونساله میداند و ادامه میدهد: کاملاً مشخص است کسانی که این کار را کردهاند دانش معدنکاوی داشتهاند. آنها با خیال خامِ کشفِ گنج در معدنی که در دل کوه است، دنبال گنج میگردند. بلای خانمان سوز آثار تاریخی در این روزها همین افراد هستند که به گذشتگان خود فکر نمیکنند.
کارشان را حساب شده انجام دادهاند
در فیلمهایی که از مکان انجام این انفجار نیز در منتشر شده است، در حالی که شهرام رهبر - مسئول گروه حفاظت و مرمت پایگاه میراث جهانی - دربارهی روش انفجارها توضیح میدهد، میگوید: «دینامیتها مرتب و حساب شده کار گذاشته شدهاند، جای انفجار دینامیت هم به خوبی مشخص است. مواد منفجره سوخته در سوراخهای باقی مانده از مکان انفجارها وجود دارد و به صورت چند سانتیمتر از پیکره اصلی سنگها را جدا کرده است. این بخش هوازده و زیبای معدن است، اگر ریزش کند دیگر این معدن زیبایی ندارد.
جای مته و دینامیت به خوبی مشخص است، بخش اعظمی از یکی از دیوارهای معدن منفجر شده و سمت داخل معدن ریزش کرده است.
خودِ این سنگها، گنجِ واقعی فرهنگ ما هستند، اما برخی افراد از روی ناآگاهی و به صورت شبانه از ارتفاع به این بلندی بالا میآیند و با مواد منفجره با خیالهای خام خود، معدنهای تاریخی و باستانی به این مهمی را که بیش از ۲۵۰۰ سال قدمت دارند نابود میکنند.»
کارهای پژوهشی بر عهده پایگاه میراث جهانی پاسارگاد است
افشین ابراهیمی - مدیر پایگاه میراث جهانی تختجمشید - نیز در گفتوگو با خبرنگار ایسنا انجام هر گونه اقدام حفاظتی را وظیفهی یگان حفاظت میراث فرهنگی و اداره میراث فرهنگی مرودشت استان فارس میداند و وظیفهی پایگاه میراث فرهنگی پاسارگاد را انجام اقدامات پژوهشی.
او با این وجود اعلام میکند: از زمان حضورش از چند ماه قبل، اقدام به تهیهی وسیلهی نقلیه برای رفتوآمد نیروهای یگان حفاظت و امکان دسترسی بیشتر انها به مناطق مختلف قرار گرفته در محوطهی جهانی و ملی پاسارگاد کرده است.
خبرنگار ایسنا تلاش کرد در این زمینه با بهمن مردانی مدیر اداره میراث فرهنگی مرودشت، نیز تماس برقرار کند که بعد از بیان موضوع اصلی یعنی «اتفاقات رخ داده در معدن الماسبری سیوند»، تلفن وی از دسترس خارج شد و این اتفاق هنوز ادامه دارد.