تازه‌ترین گزارش در مورد وضعیت انرژی هسته‌ای جهان

نمایندگی دائم کشورمان نزد سازمان‌های بین المللی در وین، گزارش "اورانیوم ۲۰۱۸؛ منابع، تولید و تقاضا؛ " را منتشر کرده است که توسط موسسه انرژی هسته‌ای و آژانس بین المللی انرژی اتمی تدوین شده است.  این گزارش علاوه بر اعداد و ارقام روزآمد، نتایج تازه‌ترین بازنگری به عمل آمده درخصوص عوامل اصلی بازار اورانیوم جهان و نیز شرح حال آماری از صنعت اورانیوم جهان را ارائه می‌دهد. در این گزارش، پیش بینی‌هایی درخصوص ظرفیت تولید انرژی هسته‌ای و نیاز‌های اورانیومی مربوط به راکتور‌ها تا سال ۲۰۳۵ و نیز مباحثی در مورد عرضه و تقاضای اورانیوم در بلند مدت، ارائه شده است.

 

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان محور‌های کلی این گزارش، به شرح زیر می‌باشد:

۱. تصویر کلی، نشانگر افزایش در منابع شناخته شده اورانیوم است. گرچه بخشی از این افزایش‌ها به کشف‌های جدید مربوط می‌شوند، اما اکثر آن‌ها از ارزیابی‌های مجدد منابعی که قبلا شناخته شده اند، استنتاج شده اند. مجموع منابع شناخته شده قابل بازیافت (منابع قطعی و منابع احتمالی) تا تاریخ یکم ژانویه ۲۰۱۷، افزون بر ۶۱۴۲۲۰۰ تن فلز اورانیوم (tU) در رده قیمتی کمتر از ۱۳۰ دلار در هر کیلوگرم اورانیوم بود که افزایش ۴/۷ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۵ را نشان می‌دهد. مجموع منابع شناخته شده در بالاترین رده قیمتی (کمتر از ۲۶۰ دلار برای هر کیلوگرم اورانیوم) افزون بر ۷۰۹۸۸، ۶۰۰ تن فلز اورانیوم بود که نسبت به میزان گزارش شده در نسخه قبلی گزارش، ۵/۴ درصد افزایش داشت.

۲. بر اساس میزان نیازمندی‌های سال ۲۰۱۶ اورانیوم جهان، منابع شناخته شده قابل حصول، برای بیش از ۱۳۰ سال تامین کننده اورانیوم ناوگان هسته‌ای جهان خواهد بود. به علاوه، ۷۳۲۳۰ تن دیگر نیز از سوی موسسه انرژی هسته‌ای و آژانس بین المللی انرژی اتمی به عنوان منابع گزارش شده توسط شرکت‌ها شناسایی شده که هنوز در مجموع منابع ملی لحاظ نشده اند.

۳. هزینه‌های اکتشاف و توسعه معدن کاری اورانیوم از بیش از ۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۴، به ۶۶۳۶۷۸ میلیون دلار در سال ۲۰۱۶ کاهش یافت. هزینه‌های جهانی اکتشاف و توسعه معدن کاری اورانیوم تا تاریخ یکم ژانویه ۲۰۱۷، مجموعا ۶۶۳۶۷۸ میلیون دلار بود که یک کاهش بزرگ ۵۹ درصدی را نسبت به اعداد و ارقام سال ۲۰۱۴ نشان می‌دهد. کاهش هزینه‌های اکتشاف و توسعه معدن کاری اورانیوم در این دوره گزارش دهی، منعکس کننده یک تعدیل در درون این صنعت در واکنش به عرضه بیش از حدی است که در نتیجه بازار کاهشی از اواسط سال ۲۰۱۱ آغاز گردید.

۴. تولید معدنی اورانیوم در جهان از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۶، سه درصد افزایش یافت. در عین حال، با توجه به اینکه تولیدکنندگان عمده از جمله کانادا و قزاقستان در واکنش به تداوم قیمت پایین اورانیوم میزان کلی تولید خود را محدود کرده اند، تولید اورانیوم رو به کاهش گذاشته و در سال ۲۰۱۷ به ۵۹۳۴۲ تن رسید و انتظار کاهش بیشتر برای سال ۲۰۱۸ وجود دارد. به طور کلی، تولید اورانیوم در جهان از ۶۰۲۹۱ تن در سال ۲۰۱۵، به ۶۲۰۷۱ تن در اول ژانویه ۲۰۱۷ افزایش یافت. این تغییرات، اساسا در نتیجه افزایش تولید در استرالیا، کانادا و قزاقستان، به موازات برخی افزایش‌های نسبی‌تر در چین و نامیبیا صورت گرفت. در کشور‌های OECD، تولید اورانیوم از ۱۶۲۱۷ تن در سال ۲۰۱۴، به ۲۱۵۲۱ تن در سال ۲۰۱۶ افزایش یافت که دلیل آن مقدمتا، افزایش تولید در استرالیا و کانادا بود.

۵. در سال ۲۰۱۶، اورانیوم در ۱۹ کشور جهان تولید می‌شد که این رقم نسبت به دوره گزارش دهی قبل، ۲ عدد کمتر است؛ چرا که رومانی در سال ۲۰۱۶ تولید را متوقف کرد و معدن Kayelekera در مالاوی در مه ۲۰۱۴ در وضعیت نگهداری قرار گرفت. تولید اورانیوم در معدن زیرزمینی Rozna در جمهوری چک نیز در دسامبر ۲۰۱۶ متوقف شد. از ۱۹ کشور تولید کننده، ۳ کشور فرانسه، آلمان و مجارستان اورانیوم را تنها در نتیجه فعالیت‌های اصلاح معدن تولید می‌کردند. رشد تولید اورانیوم قزاقستان (هرچند با سرعتی به مراتب کمتر) ادامه یافت و این کشور با حجم تولید ۲۳۸۰۶ تن در سال ۲۰۱۵ و ۲۴۶۸۹ تن در سال ۲۰۱۶، همچنان بزرگترین تولیدکننده اورانیوم جهان است. مجموع تولید قزاقستان، بیشتر از حاصل جمع تولید کانادا و استرالیا، که به ترتیب دومین و سومین تولیدکننده بزرگ اورانیوم در جهان هستند، بود. کانادا و قزاقستان در سال ۲۰۱۸ تولید کمتری خواهند داشت، چرا که هر دو کشور برنامه خود را برای کاهش تولید در واکنش به بازار راکد اورانیوم اعلام نموده اند.

۶. از گزارش سال ۲۰۱۶ تاکنون، دورنمای تولید برق هسته‌ای حاکی از کاهش بوده است. اما در عین حال، این انتظار برای آینده قابل پیش بینی وجود دارد که تقاضا برای تولید اورانیوم افزایش یابد؛ چرا که با افزایش تقاضا برای برق و نیاز فزاینده به تولید برق با کربن کم، افزایش برق هسته‌ای در بازار‌های تنظیم شده برق، پیش بینی شده است.

۷. تا اول ژانویه ۲۰۱۷، در مجموع ۴۴۹ راکتور هسته‌ای تجاری در سراسر جهان به شبکه‌های برق وصل بودند که ظرفیت تولید خالص آن‌ها ۳۹۱ گیگاوات بود و برای تولید این میزان برق، به ۶۲۸۲۵ تن اورانیوم در سال نیاز داشتند. با توجه به تغییر سیاست‌ها در چند کشور و برنامه‌های اصلاح شده هسته ای، پیش بینی شده است که ظرفیت هسته‌ای جهان تا سال ۲۰۳۵ به رقمی بین ۳۳۱ گیگاوات با میزان تقاضای کم و ۵۶۸ گیگاوات با میزان تقاضای زیاد، افزایش یابد. متعاقبا، پیش بینی شده است که میزان نیاز سالانه اورانیوم برای مصارف راکتوری (از جمله سوخت اکسیدی ترکیبی MOX) تا سال ۲۰۳۵ به رقمی بین ۵۳۰۱۰ تا ۹۰۸۲۰ تن برسد.

۸. پیش بینی‌های مربوط به ظرفیت هسته‌ای برای هر منطقه، تفاوت قابل ملاحظه‌ای دارند. منطقه شرق آسیا طبق پیش بینی قرار است بیشترین افزایش را تجربه کند که می‌تواند تا سال ۲۰۳۵ منجر به نصب ۳۰ تا ۱۲۰ گیگاوات ظرفیت جدید به ترتیب در شرایط تقاضای کم و زیاد گردد. ظرفیت هسته‌ای در کشور‌های غیر اتحادیه در قاره اروپا نیز پیش بینی می‌شود افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته و تا سال ۲۰۳۵، به ظرفیتی بین ۵/۴۷ تا ۸/۶۷ گیگاوات برسد. سایر مناطقی که پیش بینی می‌شود رشد قابل ملاحظه‌ای را در ظرفیت هسته‌ای تجربه نمایند شامل خاورمیانه، آسیای میانه و جنوب آسیا و رشد کمتر در آفریقا، مرکز و جنوب آمریکا و آسیای جنوب شرقی می‌باشند.

۹. تا اول ژانویه ۲۰۱۷، تولید اورانیوم جهان (۶۲۰۷۱ تن) حدود ۹/۹۹ درصد نیاز‌های راکتور‌های جهان (۶۲۲۸۵ تن) را تامین می‌کرد، در حالی که در سال ۲۰۱۷، تولید اولیه در جهان حدود ۹۵ درصد این نیاز‌ها را برآورده ساخت و بقیه نیاز موجود از سوی منابع به اصطلاح ثانویه تامین گردید. منابع ثانویه عبارتند از: موجودی‌های مازاد دولتی و تجاری، اورانیوم حاصل از بازفرآوری سوخت مصرف شده، اورانیوم تولیدشده از طریق غنی سازی مجدد مواد زائد اورانیوم و نیز اورانیوم غنای پایین (LEU) تولید شده از طریق رقیق سازی اورانیوم غنای بالا (HEU). اگرچه اطلاعات در مورد منابع ثانویه ناقص است، عموما انتظار می‌رود پس از ۲۰۱۸ میزان دسترسی به این منابع کاهش یابد.

۱۰. علیرغم کاهش‌های اخیر در میزان تقاضای برق در برخی کشور‌های پیشرفته، انتظار می‌رود که تقاضای جهانی برای اورانیوم طی چند دهه آتی همچنان افزایش یافته تا نیاز‌های کلان جمعیتی را بویژه در کشور‌های در حال توسعه برآورده سازد. از آنجا که نیروگاه‌های هسته‌ای برق بار پایه کربن پایین را با قیمت رقابتی تولید می‌کنند و بکارگیری انرژی هسته‌ای امنیت عرضه انرژی را تقویت می‌نماید، پیش بینی می‌شود که همچنان به عنوان یک مولفه مهم در تامین انرژی باقی بمانند؛ هرچند حادثه نیروگاه فوکوشیما باعث مخدوش شدن اعتماد عمومی نسبت به انرژی هسته‌ای در برخی کشور‌ها شده است و در نتیجه، چشم انداز‌ها برای رشد ظرفیت تولید انرژی هسته‌ای در حال کاهش است و یک عدم قطعیت بزرگتر از حد معمول را تجربه می‌کند. در عین حال، پیش بینی می‌شود در بازار‌های تنظیم شده برق که تقاضای برق در آن‌ها در حال افزایش است و نیاز فزاینده‌ای برای تولید برق با هوای پاک وجود دارد، تولید انرژی هسته‌ای افزایش یابد.