تاریخچه انقلاب اسلامی مملو از حضور مؤثر نیروهای مسلح در دفاع از کیان اسلامی، مقابله با متجاوزان و تلاش در راه تحقق آرمان‌های انقلابی مردم این مرز و بوم است، از این رو با وارد شدن به دهه پنجم این انقلاب مردمی، خدمت امیر دریادار «حبیب‌الله سیاری» رئیس ستاد و معاون هماهنگ‌کننده ارتش رسیدیم تا ضمن تبیین جایگاه فعلی جمهوری اسلامی در سطح منطقه و بررسی توان دفاعی، چالش‌های پیش روی دهه پنجم انقلاب اسلامی را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم.
بخش نخست این گفت‌وگو به شرح ذیل است:
امام خمینی (ره) در پانزدهم خرداد سال ۴۲ هنگامی که می‌فرمایند «ای علمای اسلام به داد اسلام برسید» در فراز بعدی نیز می‌فرمایند «ای ارتش به داد اسلام و ایران برسید» که این رویکرد بیانگر عمق نگاه و شناخت امام (ره) نسبت به ارتش و اثرگذاری آن در جامعه است. امام (ره) بدنه ارتش را یک نیروی در خدمت رژیم طاغوتی نمی‌داند و این شناخت در سال ۵۷ زمانی که انقلاب به اوج خود می‌رسد و سران و سرسپردگان ارتش یکی پس از دیگری پا به فرار می‌گذارند، نمود بیشتری پیدا می‌کند؛ چراکه این بدنه ارتش است که در کنار امام (ره) و انقلاب استوار باقی می‌ماند و مأموریت خود را در دفاع از امام (ره) و آرمان‌های انقلاب به پایان می‌رساند.
بیشتر بخوانیم:
سیاری: برای دفاع از کشور از کسی اجازه نخواهیم گرفت
برای نمونه هنگامی که امام (ره) می‌فرمایند پادگان‌ها باید تخلیه شوند به سرعت شاهد تخلیه پادگان‌ها از حضور سربازان و از طرفی نیز شاهد پیوند ارتش با انقلابیون هستیم که اینها همه نشان‌دهنده تبعیت ارتش از فرمان امام (ره) است و اینکه ایشان را همچون یک رهبر و مرجع تقلید پذیرفته بودند و دستوراتشان را اطاعت می‌کردند.
ارتش تابع امام (ره) بود
در ارتش نمونه‌هایی از عدم تبعیت هم دیده می‌شد؟ مثلاً معدود درگیری‌هایی که با مردم وجود داشت. لطفاً در این خصوص توضیح دهید.
وقتی سوابق افرادی را که در «حکومت‌نظامی‌ها» با مردم درگیر می‌شدند، مورد بررسی قرار می‌دهیم، به آسانی درمی‌یابیم که افرادی که در حکومت نظامی به مردم تیراندازی کردند، کسانی هستند که از دیگر کشورها برای اجرای مأموریت به ایران آمده‌اند؛ البته در این زمینه اسنادی هم وجود دارد.
این واقعیتی انکارناپذیر است که ارتش، امام (ره) را به عنوان یک مرجع تقلید و رهبر دینی پذیرفته بود و همان‌طوری که می‌بینیم در دوازدهم بهمن ماه هنگام ورود امام (ره) به کشور، تمامی مسیرها توسط دژبان‌های مسلح نیروی هوایی مراقبت می‌شود و هنگامی که امام (ره) برای سخنرانی می‌خواهند به بهشت زهرا بروند، این بالگردهای هوانیروز و نیروی هوایی هستند که مسئولیت جابه‌جایی و حفاظت ایشان را به عهده می‌گیرند.
«شجاعت»، «حق‌طلبی» و «عدالت‌خواهی» مهمترین دلایل ایستادگی در آن دوران بود
با توجه به اینکه حضرت امام (ره) به تازگی وارد کشور شده بودند و هنوز تشکیل حکومت نداده بودند و حتی بیم ترور ایشان از سوی برخی عناصر می‌رفت، آیا نیروهای ارتش از کمک به امام (ره) و انقلابیون واهمه نداشتند؟
بله؛ همه این مسائل قطعاً محتمل بود؛ چون هنوز حکومت اسلامی تشکیل نشده بود؛ اما پیش از هر چیز آنچه که سبب پیشروی شجاعانه ارتشیان انقلابی در آن روزها بود مسئله «حق‌طلبی» آنان بود. آن‌ها می‌دانستند که مردم کشورشان به دنبال احیای حق و عدالت، خواهان انقلاب و دگرگونی بنیادین هستند، می‌دانستند که امام و رهبرشان حکومت دینی می‌خواهد تا بدین ترتیب حق و عدالت را جاری کند؛ لذا حاضر بودند که جان خود را در راه حق و احیای حق بدهند؛ همان‌طوری که در دوران دفاع مقدس نیز همین روحیه حق‌طلبی و باطل‌ستیزی سبب بروز آن همه ایثارگری و جانفشانی شد و البته امروز نیز به برکت همین روحیه است که مرزهای کشورمان در زمین، هوا و دریا حفظ می‌شود.
از این رو بدنه انقلابی ارتش که بصیرت، شناخت و آگاهی کافی را داشت در خدمت مردم و اهداف انقلابی قرار گرفت؛ لذا بدون کمترین مقاومت، شاهد پیروزی جریان انقلاب بودیم.
در حوزه تأمین نیروی انسانی، تانک، جنگنده و سامانه موشکی به خودکفایی رسیده‌ایم
با توجه به مسئولیت فعلی‌تان، لطفاً به تفکیک نیرو، پیشرفتهای ارتش را در ۴۰ سالی که از پیروزی انقلاب اسلامی می گذرد، تشریح کنید.
ما امسال چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی را جشن گرفتیم و به آن افتخار می‌کنیم؛ همانطور که رهبر معظم انقلاب فرمودند «چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب یعنی شکوفایی انقلاب برای ساخت تمدن اسلامی»؛ که این به معنای یک حرکت عظیم رو به جلو است. ما در این ۴۰ سال به موفقیت‌های زیادی دست یافتیم که در ابعاد مختلف قابل بررسی است.
عمده این موفقیت‌ها عبارت است از پیروزی در «دفاع مقدس» که اگر این عشق و علاقه نسبت به انقلاب، کشور، دین، مذهب، شرف و ناموس وجود نداشت، هیچ‌گاه ارتش و نیروهای مسلح ایران نمی‌توانستند در دوران دفاع مقدس این‌گونه غرورانگیز عمل کنند و در مقابل یک کشور تا بن دندان مسلح که از یاری و کمک شرق و غرب نیز برخوردار بود به پیروزی برسند.
دومین پیروزی بزرگ ما این است که توانستیم به فرموده حضرت امام (ره) که فرمودند «باید در چرخه دفاعی روی پای خود بایستیم» جامه عمل بپوشانیم. امروز نیروهای مسلح ما با بهره‌گیری از ظرفیت‌های بومی و با وجود همه محدودیت‌ها و تحریم‌ها و مشکلات توانستند نیازهای عملیاتی خود را در درون تأمین کنند تا دیگر دست نیاز به سوی بیگانگان دراز نکنیم.
موفقیت دیگر امروز ما این است که در حوزه تأمین نیروی انسانی مورد نیاز در بخش‌های مختلف فنی، رزمی، پشتیبانی رزمی، خدمات رزمی، بهداشتی و درمانی توانسته‌ایم نیروهایمان را با توجه به ارزش‌های حاکم بر جامعه خودمان تربیت و این نیروی متخصص و تربیت‌یافته را وارد عرصه آموزش به جوانان کنیم.
از دیگر موفقیت‌های به دست آمده، این است که امروز در حوزه رزمایش‌ها توانسته‌ایم روی پای خود بایستیم و در تولید مهمات به خودکفایی رسیده ایم. امروز ساختار نیروی زمینی ما با گذشته قابل مقایسه نیست، ما در نیروی زمینی متناسب با تهدیدات روز آرایش نظامی گرفته‌ایم که این مهم نیاز به فکر و برنامه‌ریزی دقیق دارد. امروز در آموزش نیروی انسانی نزاجا، در عرصه تولید تانک و امکانات به‌روز متکی به خود هستیم و تاکتیک‌های منحصر به فرد را مطابق با نیازهای عملیاتی در سطح نیرو ایجاد کرده‌ایم.
در طول ۴۰ سال گذار از انقلاب اسلامی در زمینه پدافند هوایی، تحولات بزرگی صورت گرفته است و رادارها و سامانه‌های موشکی متعددی را در قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیا (ص) طراحی کرده و ساخته‌ایم؛ این در شرایطی است که در گذشته در ارتفاع متوسط فقط سامانه موشکی «هاگ» را در اختیار داشتیم؛ اما امروز کنترل آسمان کشورمان در دستان خودمان است و به انواع سامانه‌های راداری و موشکی در ارتفاع‌های مختلف مجهز هستیم و در این حوزه دیگر نیازی به بیگانگان نداریم.
در نیروی هوایی، جنگنده‌های ما مرتب به‌روز می‌شوند و امروز به برکت اعتماد به جوانان متخصص به اقتدار هوایی بومی دست یافته‌ایم. وقتی به نیروی دریایی می‌رویم، می‌بینیم که در گذشته کار خود را از نهضت قطعه‌سازی آغاز کرد و امروز به جایگاهی رسیده است که خط تولید ناوشکن، ناو موشک‌انداز و زیردریایی را در خود دارد.
امروز در نیروی زمینی، خط تولید تانک، انواع توپ و خودرو زرهی و سلاح‌های جمعی و انفرادی را داریم و همچنین در نیروی هوایی خط تولید هواپیما و جنگنده را افتتاح کرده‌ایم. در حوزه پدافند نیز خط تولید انواع رادارها و سامانه‌های موشکی را داریم و همزمان دانشگاه‌های ما نیازهای علمی و تحقیقاتی ما را تأمین می‌کنند که مجموع اینها در ارتقای توان رزمی و بازدارندگی نیروهای مسلح، امری حیاتی محسوب می‌شوند.
امروز که در چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی قرار داریم، ارتش توانسته است در مؤلفه‌های اصلی یعنی پاسداری از تمامیت ارضی، حفظ انقلاب و نظام مقدس که جزء وظایفش است، با ولایتمداری و بصیرت، مأموریت خود را انجام دهد.
در دهه فجر امسال شاهد برگزاری چندین نمایشگاه بزرگ در سطح پایتخت بودیم، این نمایشگاه‌ها تا چه اندازه گویای سطح دستاوردهای دفاعی نیروهای مسلح بودند؟
در دهه مبارکه فجر چندین نمایشگاه در سطح تهران برگزار شد که این نمایشگاه‌ها در واقع نمادی از موفقیت نیروهای مسلح و دستاوردهای انقلاب اسلامی در طول ۴۰ سال پس از پیروزی بود. نمایشگاهی که در موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس برگزار شده بود در واقع آثار فرهنگی، دفاعی، سیاسی و تاریخی دفاع مقدس و انقلاب اسلامی را به نمایش گذاشته بود، نمایشگاه دیگر با عنوان خدمات سازندگی و محرومیت‌زدایی برگزار شده بود که بخشی از تلاش‌های نیروهای مسلح را در حوزه خدمات عمرانی و محرومیت‌زدایی در دوران صلح را به تصویر می‌کشید؛ همچنین نمایشگاهی که در مصلی برگزار شد در واقع بخشی از توان دفاعی را در معرض نمایش گذاشته بود و نمایشگاه هوایی که در مهرآباد برگزار شد، بیانگر بخشی از توان دفاعی نیروهای مسلح در حوزه هوایی و پشتیبانی رزمی بود.
البته ما در این نمایشگاه‌ها با محدودیت‌هایی نیز مواجه بودیم؛ مثلاً نمی‌توانستیم ناوشکن جماران یا زیردریایی غدیر را به نمایشگاه آورده و در معرض دید علاقه‌مندان قرار دهیم؛ لذا این بخشی از توان دفاعی نیروهای مسلح بود که به نمایش درآمد؛ اما مهمترین اثری که در چهلمین سال انقلاب اسلامی داشتیم، حفظ استقلال خود در برابر دشمنان اسلام است که باید به آن توجه ویژه داشت.
امنیت پایدار با بکارگیری تجهیزات بومی به وجود می‌آید
برخی معتقدند که اگر انقلاب اسلامی به پیروزی نمی‌رسید، شاید ما امروز در حوزه تسلیحاتی وضعیت بهتری داشتیم و از اف ۲۲ یا ناو هواپیمابر برخوردار بودیم؛ نظر حضرتعالی در این رابطه چیست؟
بله؛ اگر انقلاب پیروز نمی‌شد و ما مثل گذشته به دیگران متصل و وابسته بودیم قطعاً بیگانه تجهیزاتمان را تأمین می‌کرد و شاید امروز مجهزترین سامانه‌ها را در اختیار داشتیم؛ اما مسئله قابل تامل این است که وقتی سلاح و سامانه شما عاریه‌ای باشد، قطعاً امنیت شما نیز عاریه‌ای خواهد بود؛ چرا که امنیت پایدار نیاز به تجهیزات بومی دارد. ما قبل از انقلاب در چرخه ناتو و عضو پیمان «سنتو» بودیم و در کنار کشورهای دیگر خط دفاعی برای جلوگیری از پیشرفت کمونیسم را تشکیل می‌دادیم.
و در واقع ما در راستای حفظ منافع امپریالیسم فعالیت می‌کردیم؛ اما امروز آنچه که داریم، برای خودمان است، اگر ناوشکن ساخته‌ایم، این را خودمان ساختیم، اگر هواپیما، تانک و سامانه موشکی ساخته‌ایم، همه این تجهیزات در راستای استقلال کشورمان به کار آمده و می‌توان گفت تجهیزات ما امروز متأثر از فکر و ذهن جوانان خودمان است و نه بیگانگان.
لزوم حمایت دولتمردان از پژوهشگران و طراحان تجهیزات نظامی
به نظر من «اف ۱۴» که امروز به دست توانمند جوانان ایرانی به‌روز و تسلیح می‌شود و به پرواز درمی‌آید به مراتب ارزش و کارایی‌اش از اف ۲۲ عاریه‌ای که بیگانه در اختیارمان قرار می‌دهد، بیشتر است. قطعاً ارزش ناوشکن جماران، ناو موشک انداز پیکان و زیردریایی‌های غدیر و فاتح بیشتر از یک ناوشکن پیشرفته عاریه‌ای و یا زیردریایی پیشرفتهای است که بیگانه در اختیارمان قرار می‌دهد؛ چرا که تجهیزات عاریه‌ای کشور را به کمال نمی‌رساند. سلاح عاریه‌ای امنیت عاریه‌ای بوجود می‌آورد و امنیت عاریه‌ای آسیب‌پذیری‌اش زیاد است؛ زیرا دشمن می‌تواند در استفاده از آن اختلال ایجاد کند یا قطعات مورد نیاز آن را واگذار نکند.
البته ما برای ساخت تجهیزات به دست خودمان باید از سوی متولیان امر حمایت شویم. همت، غیرت، خوداتکایی، ابتکار و خلاقیت همه و همه به جای خود، اما یک حمایت و پشتیبانی مؤثر نیز لازم است تا پژوهشگران ما امروز با انگیزه وارد عرصه طراحی و تولید شوند.
کاهش بودجه دفاعی موجب طمع دشمن می‌شود
از حمایت صحبت کردید؛ متأسفانه امسال شاهد کاهش بودجه دفاعی بودیم در این رابطه چه اقداماتی تاکنون انجام داده‌اید؟
مسأله بودجه دفاعی برای کشور امری مهم و حیاتی محسوب می‌شود و ما تمهیدات لازم را صورت داده و تاکنون مکاتبات و اقدامات لازم را در این رابطه انجام داده‌ایم و امیدواریم که بودجه کشور در همه ابعاد و حوزه‌ها به‌ویژه در حوزه دفاعی با مشکل مواجه نشود؛ چراکه این مسئله مهمی است و ما تحت هر شرایطی باید توان دفاعی کشور را حفظ کنیم در غیر این‌صورت دشمنان نسبت به کشور ما طمع می‌کنند.
