بسیاری از مردم بهدلیل قدرت خرید کم ناچار میشدند بین کتابها دست به انتخاب بزنند و این باعث میشد ناشران هم در بحث فروش دچار مشکلات شوند.
امسال نمایشگاه کتاب علاوه بر حواشی زیادش درگیر مسأله اقتصادی هم بود. بسیاری از مردم بهدلیل قدرت خرید کم ناچار میشدند بین کتابها دست به انتخاب بزنند و این باعث میشد ناشران هم در بحث فروش دچار مشکلات شوند. در گفتوگویی کوتاه، با تعدادی از ناشران درباره ارزیابیشان از نمایشگاه کتاب صحبت کردیم و از آنها خواستیم به نمایشگاه کتاب در همه ابعاد از یک تا ده نمره بدهند. جمعبندی این نمرهها نشان میدهند نمایشگاه کتاب از دید ناشران با ارفاق قبول شده و راه زیادی تا تبدیل به نمایشگاهی مطلوب دارد.
نمایشگاه کتاب امسال فرقی با سال قبل نداشت
علیاکبر مزدآبادی، مدیر انتشارات یازهرا: نمایشگاه کتاب امسال برای ما درمقایسهبا سال گذشته خیلی فرقی نداشت. فرق خوب امسال بحث نمازخانه مرتب و تمیزتری بود که در نظر گرفته بودند. در بحث فروش و استقبال و کیفیت نمایشگاه فرقی نداشت. گرانی کتاب در مخاطب ما تأثیر چندانی نداشت؛ چراکه ما اصولاً کتابهایمان را گران نمیفروشیم و مانند برخی ناشران گرانفروشی نداریم. برخی کاغذ دولتی میگیرند؛ ولی قیمت را براساس کاغذ دولتی حساب نمیکنند. ما اگر کاغذ آزاد هم گرفتیم، برخی آیتمهای افزایش قیمت کتاب را حذف کردیم تا قیمت کتاب زیاد افزایش پیدا نکند. باتوجهبه اینکه نمایشگاه را ده روز زودتر هم برگزار کردند، برنامهریزی مسوولان نمایشگاه کتاب برای امسال بهنظرم بد نبود.
من به نمایشگاه کتاب امسال نمره ۶ یا ۷ میدهم.
برنامهریزی نمایشگاه کتاب امسال افت کرده بود
حسین چراغچی، از انتشارات صهبا: ازلحاظ فروش، نمایشگاه کتاب امسال درخور توجه بود. ازلحاظ کیفیت برگزاری، امسال نمایشگاه افت داشته است؛ مثلاً رفاه ناشران خدشهدار شده بود و برای حملونقل کتاب مشکلات زیادی داشتیم که حتماً باید از چرخهای داخل نمایشگاه استفاده میشد. جالب اینجاست که ما کتاب را نمیتوانیم با وسیله خودمان به داخل نمایشگاه بیاوریم؛ اما کامیون نوشابه و بستنی و موادغذایی مستقیم جلو غرفه اغذیهفروشی بارش را خالی میکند. در بحث پارکینک، امسال دچار معضلات زیادی بودیم. خدماتدهی به ناشران غیر از تحویل غرفه آنچنان درست نبود. اطلاعرسانی درستی برای نمایشگاه از قبل از شروع هم انجام نشد. ما حتماً باید در مصلی حضور پیدا میکردیم تا متوجه شویم چه زمانی میتوانیم غرفه خود را تحویل بگیریم. قانون برای خروج کتاب از نمایشگاه کتاب گذاشتهاند و میگویند از صبح تا ظهر، وقت برای خروج کتاب هست که غیرمنطقی است. این تصمیمگیران باید خودشان را جای ناشران بگذارند تا درک کنند چه اقداماتی باید انجام دهند؛ درحالیکه اینطور نیست.
به نمایشگاه کتاب نمره ۶ میدهم.
مخاطبان تحتتأثیر اینستاگرام کتاب میخریدند
حاتم ابتسام، دبیر بخش داستانی انتشارات جمکران: الحمدالله ازلحاظ فروش، فروش ما امسال بیشتر شده بود و این مسأله برای ما عجیب بود. فکر میکنم یکی از دلایل آن موج گرانی کتاب بود که امسال راه افتاد و به حربه تبلیغاتی ناشران هم تبدیل شد. به مخاطب میگویند بیایید کتاب را بخرید و اگر نخرید چاپهای بعدی گرانتر است و این در فروش بیشتر تأثیر داشت.مدیریت نمایشگاه در بحث اطلاعرسانی ضعیف عمل کرده بود. تمام راهرو یازده که ما در آن مستقر بودیم و یک راهرو ۱/۱۱ که برخی از ناشران معروف آنجا بودند؛ ازجمله معارف و البرز و افق و…، ۸۰ درصد کار ما شده بود راهنمایی مردم به این راهرو ۱/۱۱. به مسوولان هم که منتقل کردیم، میگفتند جواب ندهید که این هم میسر نبود. نشانهگذاری سالنها درست نبود و این مشکل امسال ما بود. از لحاظ مخاطبان، احساس میکنم واقیعت این بود که مخاطبان فرهیخته ما کم شده بود و مخاطب بازاری و نوجوان اضافه شده بود؛ کسانی که بیشتر جنبههای رسانهای کتاب برای آنها مهم بود. خیلی از افرادی که از ما کتاب خریدند، تحتتأثیر اینستاگرام بودند. من سال گذشته و حتی سال قبلتر از آن در شهرآفتاب میدیدم که مخاطب فرهیختهتری میآمد. اگر فروش برای من مهم باشد، قطعاً مصلی محل بهتری است؛ ولی امکانات آن برای ناشران ازلحاظ پارکینگ، شلوغی، و اسکان خیلی زیاد نیست. این در حالی است که ما بهعنوان ناشر قم در شهرآفتاب خیلی وضعیت بهتری داشتیم. به نمایشگاه کتاب با ارفاق نمره ۵ میدهم.
کیفیت مخاطبان بالاتر رفته بود
حمید خلیلی، مدیر انتشارات شهیدکاظمی: الحمدالله امسال ازنظر مخاطبان، کیفیت خیلی بهتر بود و غالباً افرادی که در غرفهها حضور پیدا میکردند، کتاب هم میخریدند و یکی از دلایل آن قیمتهای خوب ما بود. البته ازلحاظ کمّی مخاطب ما کمتر شده بود؛ ولی کیفیت بالاتر رفته بود. البته نمایشگاه کتاب مشکلات زیرساختی دائمی دارد که کاری هم از دست ما برنمیآید. با اینکه نمایشگاه تغییرات خوبی داشت، چیدمان غرفهها خیلی بود و عوضشدن مدیریت نمایشگاه تأثیرش را گذاشته بود. وضعیت پارکینگ امسال خیلی بد بود. ازلحاظ فرهنگی وضعیت حجاب بسیار بد بود و باید فکری برای آن کرد چون نه در شأن جمهوری اسلامی بود و نه در شأن رویدادی فرهنگی. ما از یک طرف میگوییم بزرگترین رویداد فرهنگی کشور، ولی این وضعیت حجاب را در آن شاهد هستیم. درکل، با اینکه فکر میکردیم چون قیمت کتابها افزایش یافته، پس مخاطب کمتر کتاب میخرد، امسال فروش ما بیشتر از سال قبل بود.
به نمایشگاه کتاب نمره ۶ میدهم.
در نمایشگاه بین ناشران تبعیض قائل شدند
مهدی بوشهریان، مدیر نشر ستاک: نمایشگاه امسال ازلحاظ بازدیدکننده و فروش بهمراتب از سال قبل پایینتر است؛ چون غرفه ما امسال در مکان خوبی نبود، از لحاظ تعداد فروش پایینتر بود. بااینحال، بهلحاظ ریالی بهدلیل گرانی کتاب بالاتر بود. متأسفانه امسال شاهد تبعیض وحشتناکی بودیم که البته سال قبل هم بود؛ ولی امسال شدیدتر نمایان شد و آن اختصاص غرفهها به ناشران خاصی بود که در جاهای بهتری بودند و حتی برخی غرفههای سرنبش به سازمانها و نهادهای دولتی اهدا شد که مجموع فروش آنها در کل نمایشگاه شاید بهاندازه فروش یک روز ما نباشد. استقبال کم مردم دو دلیل دارد: یک گرانی کتاب و دیگری معیشت مردم که مشخص است در این اوضاع و احوال کمتر بهسمت کتاب بیایند. برنامهریزی نمایشگاه امسال کمی بهتر شد، حداقل اینکه غرفهها در روز اول کاملاً آماده بود؛ ولی مشکل عملکرد مسوولان در جانماییها بود.
به نمایشگاه کتاب از ده نمره ۶ میدهم.
نمیتوان از نمایشگاه کتاب انتظار زیادی داشت
مهدی شادکام، مدیرمسوول انتشارات اقلیما: بهنظرم نمایشگاه امسال درمقایسهبا سال قبل هم بهلحاظ بازدیدکننده و هم خریداران کتاب افت پیدا کرده است. احساس میکنم این تغییر قیمت کاغذ و نوسانات اقتصادی جامعه بر قدرت خرید مردم تأثیر گذاشته و تا زمانیکه کتاب جزو اولویت مردم نباشد، نمیتوان امید داشت نمایشگاه کتاب جایی باشد برای اینکه مخاطب به آن رجوع کند.
تا زمانیکه دغدغهای غیر از کتاب باشد، نمیتوان از نمایشگاه کتاب انتظار زیادی داشته باشیم. عملکرد مسوولان نمایشگاه کتاب چون کاری معمولی و روزانه است و همیشه انجام میدهند و روز اول خیلی سردرگمی وجود داشت.
به عملکرد مسوولان نمایشگاه نمره ۶ میدهم.