دکتر مینو محرز رئیس مرکز تحقیقات ایدز دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفتوگو با «ایران» میگوید: گزارشها نشان میدهد در حال حاضر حدود 40 هزار بیمار مبتلا به ایدز درکشور وجود دارد اما آمار غیر رسمی از حقیقتی تلخ خبر میدهد و آن افزایش تعداد مبتلایان تا حدود دو تا سه برابر آماری است که امروز در دست ما قرار دارد.
این فوق تخصص بیماریهای عفونی با تأکید بر اینکه روند شیوع بیماری ایدز در کشور در حال افزایش است میگوید: افزایش میزان شیوع این بیماری ازشناخت ناکافی ایدز و ناآگاهی مردم جامعه از راههای انتقال آن نشأت میگیرد. امروزه الگوی ابتلا به بیماری تغییر یافته است و دیگر خون و فرآوردههای خونی عامل ابتلا به آن نیست. زمانی فاکتور 8 که از سایر کشورها وارد میشد عامل ابتلا به این بیماری محسوب میشد که با اقدامات انجام گرفته، بسرعت کنترل شد. از سوی دیگر استفاده سرنگهای چند بار مصرف در میان معتادان تزریقی نیز راه جدی انتقال این بیماری به حساب میآمد اما با توزیع سرنگ در میان معتادان تا حدود زیادی این راه انتقال بیماری نیز کنترل شد.
موج سوم بیماری
دکتر محرز با اشاره به موج سوم ایدز در کشور، میافزاید: موضوع نگران کننده در جامعه امروز انتقال بیماری از راه تماس جنسی حفاظت نشده است که به واسطه نبود آموزش صحیح در میان جوانان و حتی افرادی که در دهه ششم زندگی خود قرار دارند هم دیده میشود. جوانان امروز به دلیل عدم آگاهی و ناتوانی در خویشتنداری به این بیماری گرفتار میشوند. متأسفانه آموزش و پرورش در آگاهی بخشی به کودکان و نوجوانان بسیار ضعیف عمل کرده است.
رئیس مرکز تحقیقات ایدز با اشاره به راههای انتقال بیماری ایدز در سالهای اخیر میگوید: تماس جنسی با فرد آلوده به نخستین راه انتقال این بیماری در میان افراد جامعه تبدیل شده است. بهطوری که آمار نشان میدهد در دوسال اخیر 99 درصد از بیماران از طریق تماس جنسی مبتلا شدهاند. پس از آن انتقال بیماری از مادر آلوده به جنین و دست آخر استفاده از سرنگ آلوده و یا هر وسیلهای که خون آلوده را به بدن شخص منتقل کند، که عامل سوم در جامعه ما بسیار کم رنگ شده است.
آمار مبتلایان زن و مرد
وی اظهار میکند: هنگامی که راه انتقال این بیماری از طریق سرنگ آلوده بود تعداد مبتلایان مرد به مراتب بیشتر از زنان بود. به گونهای که آمارها نشان میداد مردان 96درصد تعداد مبتلایان و زنان حدود 4درصد را تشکیل میدادند اما در عرض دوسال اخیر به دلیل تغییر الگوی ابتلابه ایدز، تعداد زنان به حدود 35 درصد و مردان به 65 درصد رسیده است. متأسفانه حقیقت تلخ دیگر طیف سنی مبتلایان است. نوجوانان و جوانان و همچنین افراد مسن روز به روز به تعداد مبتلایان اضافه میشوند. یکی از مشکلاتی که معمولاً برای این طیف پیش میآید این است که معمولاً بیماری این افراد تا مرحله پیشرفته تشخیص داده نمیشود، چون پزشکان فکر نمیکنند آنها به ایدز مبتلا شده باشند.
راه پیشگیری
این فوق تخصص بیماریهای عفونی درباره راههای پیشگیری از انتقال بیماری از راه تماس جنسی تأکید میکند: راه پیشگیری از تماس جنسی نیز به سه بخش تقسیم میشود. نخستین بخش خویشتنداری است که دستور دین ما است. در حالی که در دین اسلام بر خویشتنداری تأکید شده است اما آموزش و تقویت آن در مدارس خیلی مورد توجه قرار نمیگیرد. دومین مورد وفاداری است یعنی یک همسر داشتن، متأسفانه اخیراً با بیمارانی مواجه هستیم که حدود 60 تا 65 ساله هستند و فرزندان 25 ساله یا 30 ساله دارند. ازدواج موقت عامل ابتلای این بیماران بوده که متأسفانه همسر اول خود را هم آلوده میکنند.
استفاده از وسایل پیشگیری در روابط جنسی نیز یکی دیگر از راههای پیشگیری است که متأسفانه به دلیل گران شدن و کمیاب شدن کمتر مورد استفاده قرار میگیرد. در خیلی ازکشورها این وسایل به صورت رایگان توزیع میشود. از این رو توانستهاند موج سوم بیماری ایدز را کنترل کنند.
مورد بعدی این است که باید آنقدر آموزشها قوی شود که هر فردی حتی قبل از ازدواج خودش برای تست HIV مراجعه کند. البته مثبت بودن نتیجه آزمایش به معنای مجرد ماندن نیست این بیماران حق ازدواج دارند و بسیاری از بیماران HIV مثبت ازدواج کردهاند، اما موضوع مهم این است که باید همسر فرد مبتلا قبل از ازدواج از بیماری همسرش مطلع باشد.
حضور رسانه ها
وی میافزاید: در همه جای دنیا تأثیر تلویزیون، جراید و فضای مجازی درآموزش و پیشگیری بینظیر است. باید شفاف صحبت شود و باید بمباران آگاهی صورت بگیرد. باید در آموزش و پرورش برای تقویت توانمندسازی نوجوانان و جوانان تلاش شود. درست است که در دانشگاه به این بحث توجه شده اما مگر همه افراد جامعه دانشگاه میروند! پس باید از مدرسه شروع شود. در عرض سی و چند سالی که این بیماری در کشور ما دیده شده آموزش و پرورش هیچ کاری نکرده و صدا و سیما هم تنها دو سریال ساخته است.