اتحادیه سازمان‌های حمل و نقل همگانی کشور از سال ۱۳۸۷ آغاز به کار کرده است و متولی امور حمل و نقل همگانی (بار و مسافر) در شهرهای با جمعیت کمتر از یکصد هزار نفر است. بر این اساس امورات مربوط به تجهیز، توسعه و نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی شهری(تاکسی، ون، میدل باس، مینی بوس، اتوبوس، وانت بار) بیمه رانندگان فعال در حوزه حمل و نقل درون شهری، سوخت خودروهای عمومی، شناسایی و ساماندهی وانت‌بارها، مدیریت مراکز معاینه فنی خودروهای سبک سراسر کشور و امور مربوط به پایانه‌های مسافربری در بیش از 92 درصد شهرهای کل کشور توسط این اتحادیه پیگیری و انجام می‌شود.
در حال حاضر یکی از مشکلات کلان‌شهرها نوسازی ناوگان اتوبوسرانی، مینی‌بوسرانی و تاکسیرانی است که این اتحادیه این موارد را پیگیری می‌کند.
البته طی چند سال گذشته سامانه یکپارچه معاینه فنی ایران «سیمفا» جهت ساماندهی و نظارت بر عملکرد مراکز مکانیزه معاینه فنی خودروهای سبک کشور، توسط اتحادیه سازمان‌های حمل و نقل همگانی کل کشور راه اندازی شده است.
طی چند سال گذشته سامانه یکپارچه معاینه فنی ایران «سیمفا» جهت ساماندهی و نظارت بر عملکرد مراکز مکانیزه معاینه فنی خودروهای سبک کشور، توسط اتحادیه سازمان‌های حمل و نقل همگانی کل کشور راه‌اندازی شده است.
پیش از اجرای سامانه سیمفا در کشور، که کنترل و نظارت یکپارچه را در مراکز معاینه فنی ایجاد می‌کند، آمار جعل برگه‌های معاینه فنی در سراسر کشور بسیار بالا بود که هم اکنون با ایجاد سامانه یکپارچه دوربین تمامی پلاک‌هایی که به مراکز معاینه فنی مراجعه می‌کند، می‌خواند و در سامانه ذخیره می‌کند؛ پس از بازدید خودرو توسط کارشناسان نتیجه در این سامانه ثبت می‌شود و قبولی یا مردودی خودرو به صاحب آن اعلام و با این اقدام میزان جعل برگه‌های معاینه فنی در سراسر کشور به صفر می‌رسد.
در حال حاضر خودروهایی که فاقد معاینه فنی باشند توسط دوربین‌های ثابت و سیار پلیس شناسایی می‌شوند و روزانه این خودروها ۵۰ هزار تومان جریمه می‌شوند.
«سعید قیصر» مدیرعامل اتحادیه سازمان‌های حمل و نقل همگانی کشور بیش از 11 سال است که مسئولیت این اتحادیه را برعهده دارد در گفت‌وگوی تفصیلی با فارس از آغاز به کار این اتحادیه تا نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی و به صفر رساندن معاینه فنی‌های جعلی در سراسر کشور گفت که در ادامه مشروح این گفت‌وگو را مطالعه می‌کنید.
چه شد که اتحادیه سازمان‌های حمل و نقل همگانی کشور تاسیس شد؟
اتحادیه سازمان‌های حمل و نقل همگانی کشور در سال ۱۳۸۷ به منظور توسعه حمل و نقل عمومی و توزیع امکانات به صورت مساوی و برابر در شهرداری‌های کشور، ایجاد شد.
این اتحادیه برای خدمات‌دهی به شهرهای با جمعیت کمتر از یکصد هزار نفر تشکیل شد و در حال حاضر ۱۷۳ هزار سازمان حمل و نقل تحت پوشش اتحادیه فعالیت می‌کنند و شهرهای زیر ۳۰ هزار نفر جمعیت نیز فاقد سازمان هستند که شهرداری‌ها امورات حمل و نقل را از طریق اتحادیه پیگیری می‌کنند.
بنده از ابتدای تشکیل این اتحادیه به عنوان یکی از مؤسس‌های آن فعال بودم. توزیع امکانات حمل و نقلی براساس عدالت نبود و شهرهای بزرگتر منافع بیشتری عایدشان می‌شد تا شهرهای کوچک‌تر و دورافتاده. در حال حاضر هر آنچه دولت و نظام تصمیم بگیرد، برای توسعه حمل و نقل در شهرها، شهرهای کم‌برخوردار و دورافتاده نیز این امکانات را بهره‌مند خواهند شد.
یکی دیگر از وظایف ما معاینه فنی خودروهاست و وظیفه اساسی‌ای بود که وزارت کشور و سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور آن را طی یک چارچوب قانونی به اتحادیه محول کرد.
فعالیت 596 مرکز معاینه فنی در کشور
جعل معاینه فنی به حداقل رسیده است
در حال حاضر توانسته‌ایم ۵۹۶ مرکز معاینه فنی فعال درکشور داشته باشیم با ۷۵۷ خط فعال و ۴۲۰ مرکز هیدرواستاتیک و سامانه نظارتی به عنوان سامانه یکپارچه معاینه فنی را راه‌اندازی کردیم که به سامانه «سیمفا» معروف است و توسط همکاران‌مان در اتحادیه اقدامات لازم در این خصوص صورت می‌گیرد و با این اقدام، معاینه فنی دارای نظامات خاص و خوبی است، البته تخلفات در این حوزه به صفر نرسیده، ولی به حداقل ممکن رسیده است.
کارشناسان ما در این حوزه اقدامات خوبی را انجام دادند و این نشانگر این است که مجموعه با رویکرد تخصصی به این موضوع پرداخته است.
چگونه تخلفات در معاینه فنی به حداقل رسیده؟ آیا برچسب‌های غیرقانونی همچنان وجود دارد؟
برچسب‌های معاینه فنی حذف شد
در سال ۹۸ برچسب را به جهت اینکه جعل می‌شد و در بازار خرید و فروش می‌شد، حذف کردیم و برای ما این موضوع فراهم نبود که کوچه به کوچه دنبال متخلفین بگردیم و امسال توانستیم با مصوبه کارگروه ملی معاینه فنی، برچسب را حذف کنیم و خودروهایی معاینه فنی می‌گیرند که در سامانه سیمفا مشخصات آنها ثبت شده باشد.
از این جهت سعی کردیم جلوی متخلفین و آنهایی که خرید و فروش برچسب می‌کنند را بگیریم و بنده فکر می‌کنم این اقدام اثرگذار بوده است.
دوربین‌های سطح شهر تهران و هشت کلان‌شهر دیگر که طرحLEZ (طرح کاهش آلودگی هوا) اجرایی می‌شود، به سامانه سیمفا متصل است و خودروهایی که فاقد معاینه فنی باشند، به پلیس جهت جریمه و اعمال قانون معرفی خواهند شد.
آیا در شهرهای کوچک نیز برچسب‌های معاینه فنی حذف شده است؟
دستگاه های پلیس به سامانه سیمفا متصل شدند
بله، ما ارتباط برخط و آنلاینی با پلیس داریم و ۱۶ هزار دستگاه هنتل به سامانه سیمفا متصل شده و تمامی پلیس‌ها با استفاده از این دستگاه‌ها می‌توانند به صورت آنلاین گواهی معاینه فنی خودروها را بررسی کند و اقدامات لازم را انجام دهد.
چه اقداماتی در خصوص بیمه رانندگان حمل و نقل عمومی انجام شده است؟
2500 میلیارد تومان برای بیمه رانندگان اختصاص یافت
بیشترین دغدغه ما در حوزه حمل و نقل عمومی به خصوص در حوزه تاکسیرانی، موضوع بیمه تأمین اجتماعی رانندگان است و پیگیری‌های خوبی در سال جاری انجام داده‌ایم.
بنده در کمیسیون‌های تلفیق و تخصصی مجلس حضور پیدا کردم، هر چند در بودجه سال ۹۸ خبری از ردیف اعتباری برای بیمه رانندگان نبود، ولی پیرو رایزنی‌های صورت گرفته با سازمان شهرداری و دهیاری‌های کشور ۲۵۰۰ میلیارد تومان در ردیف بودجه سال ۹۸ تأمین اعتبار شد، اما مشکل ما با سازمان تأمین اجتماعی و این سازمان آمار و لیستی دارد که افرادی که از امتیازات بیمه رانندگان بهره‌مند هستند مشخص است و باید آنها را دراختیار ما قرار دهند که این اقدام صورت نمی‌گیرد. ما معتقدیم آمار بیمه رانندگان در حال حاضر غیرواقعی است و بعضی از رانندگان تاکسی جا مانده‌اند و این یک دغدغه جدی است.
ما بایستی تمامی رانندگان تاکسی و حتی کمکی آنها و همین‌طور رانندگان اتوبوس، مینی‌بوس و بار شهری را هم بیمه تأمین اجتماعی کنیم و دولت در این خصوص ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان در ردیف‌های بودجه به تصویب رسانده است.
در حال حاضر رانندگان برای برقراری بیمه چه اقدامی باید انجام دهند؟
تأمین اجتماعی همکاری نمی‌کند
بارها به تأمین اجتماعی اعلام کردیم که لیست‌ها را دراختیار ما قرار دهند و با مسئولیت ما، افرادی که در حوزه حمل و نقل عمومی فعالیت نمی‌کنند ولی در لیست بیمه قرار گرفتند حذف کند و رانندگان جدید و واقعی را جایگزین کند. ما منتظر هستیم تا تأمین اجتماعی آن لیست را دراختیار ما بگذارد و تعداد افرادی که از بیمه برخوردار می‌شوند را اضافه کند.
در خصوص اعلام سخت و زیان‌آور بودن شغل رانندگان حمل و نقل عمومی چه اقداماتی صورت گرفته است؟
شغل رانندگی سخت و زیان آور است
بحث دیگری که دغدغه‌مند هستیم، موضوع سختی کار رانندگان است و در دولت نهم و دهم این موضوع مورد پیگیری قرار گرفت ولی در این دولت مسکوت مانده و امیدواریم دولت و مجلس شورای اسلامی به صورت یک لایحه آن را در مجلس مطرح کند و سختی کار رانندگان حمل و نقل عمومی لحاظ شود. ما معتقدیم بایستی عمر فعالیت رانندگان حمل و نقل عمومی به ۲۵ سال تقلیل یابد.
آیا خبر جدیدی از سختی کار شغل رانندگان حمل و نقل عمومی دارید؟
رانندگان با ۲۵ سال کار بازنشسته شوند
دولت و مجلس باید این پیشنهاد را ارائه دهند، همانطور که در دولت نهم و دهم در حال بررسی بود و امیدواریم در این دولت جدی تر بررسی شود و مجلسی‌ها نیز به صورت جدی به آن بپردازند و میزان فعالیت رانندگان به ۲۵ سال تقلیل پیدا کند. ما در چانه‌زنی می‌توانیم این موضوع را پیگیری کنیم، اما تصمیم‌گیرنده نهایی مجلس و دولت است.
در خصوص سهمیه سوخت رانندگان حمل و نقل عمومی از جمله تاکسیرانان چه اقدامی صورت گرفته است؟
رانندگان حمل و نقل عمومی سهمیه ویژه سوخت داشته باشند
با یکسان‌سازی قیمت سوخت به عنوان متولی حمل و نقل در کشور بررسی کردیم و مخالفت آن بودیم، چراکه رانندگان حوزه حمل و نقل عمومی (تاکسیرانان، مینی‌بوس‌رانان و اتوبوس‌رانان) بایستی از امتیازهای ویژه‌ای در سوخت برخوردار شوند و طبیعتاً هر وقت در جامعه ما بنزین قیمتش افزایش می‌یابد، در تمام حوزه‌ها اثر می‌گذرد مخصوصا لوازم یدکی خودرو. طبیعتاً وقتی در این خصوص اتفاقی بیفتد، هزینه تاکسیرانان نیز بیشتر می‌شود و بعضا به دو برابر نیز می‌رسد، اما کرایه جابجایی مسافر قطره‌چکانی افزایش می‌یابد، بنابراین این دخل و خرج با یکدیگر همخوانی نداشته و بایستی در این خصوص اقدام ویژه‌ای صورت بگیرد.
اخیراً هم بحث افزایش قیمت سوخت مطرح است و به صراحت اعلام می‌کنیم که بایستی به رانندگان حمل و نقل عمومی سهمیه ویژه‌ای داده شود، در غیر این صورت جامعه دچار بحران می‌شود و تبعاتی نیز خواهد داشت و حمل و نقل عمومی نیز با وقفه و چالش مواجه خواهد شد.
اگر قیمت بنزین افزایش پیدا کند، باید سهمیه رانندگان حمل و نقل عمومی نیز دیده شود.
در خصوص نوسازی حمل و نقل عمومی از جمله تاکسی چه اقدامی صورت گرفته است؟
50 درصد تاکسی‌ها فرسوده هستند
نوسازی تاکسی یک ضرورت برای جامعه است، در حال حاضر ۵۰ درصد تاکسی‌های فعال در کشور فرسوده هستند و قریب به ۱۱۵ هزار خودروی فرسوده تاکسی در کشور روزانه تردد می‌کنند که همین موضوع معضلات و مشکلاتی را ایجاد کرده است. اگر وزارت نفت هوشمندانه به این موضوع برخورد می‌کرد و مابه‌التفاوت سودی را دراختیار رانندگان می‌گذاشت، قطعا مصرف بنزین در کشور با نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی کاهش پیدا می‌کرد.
در حال حاضر رانندگان تاکسی برای نوسازی خودرو هزینه‌های زیادی را می‌پردازند، در این خصوص چه اقدامی صورت گرفته است؟
ما از یکسو وام‌هایی با بهره بالا دراختیار رانندگان تاکسی قرار می‌دهیم که رانندگان توان بازپرداخت را ندارند، بنابراین آنها از این طرح‌ها استقبالی نکردند، اگر دولت و وزارت نفت می‌خواهد به نوسازی تاکسی‌ها بپردازد و موجب کاهش مصرف سوخت در کشور شود، باید بخشی از این هزینه‌های رانندگان تاکسی را متقبل شود و ما رایزنی‌هایی را انجام داده‌ایم تا در سال جاری تسهیلات قرض‌الحسنه با بهره ۴ درصد به رانندگان ارائه دهیم و تعداد قابل توجهی از تاکسی‌ها را نوسازی کنیم.
تفاهم‌نامه‌ای در این خصوص با صندوق قرض‌الحسنه مهر ایران در حال انعقاد هستیم تا وام با بهره ۴ درصد به رانندگان تاکسی ارائه دهد و ۸۰ درصد قیمت خودرو را وام‌هایی با سود ۴ درصد به رانندگان بدهد.
چرا خودروهای اسقاطی و فرسوده را با قیمت پایینی خریداری می‌کنند؟
توسعه حمل و نقل عمومی کشور به صفر رسیده است
صنعت حمل و نقل یک دغدغه برای ماست و این صنعت در مجلس و دولت مدافعی نداشته است. خودرویی که با قیمت قابل توجهی دراختیار راننده می‌گذارند، بعد از ده سال مستهلک می‌شود و باید نوسازی شود که آن را ۵ میلیون تومان خریداری می‌کنند که این موضوع اصلاً پذیرفته نیست، ما باید مشکلات رانندگان را نیز درنظر بگیریم و به آن توجه کنیم.
به نظر بنده در این خصوص کم‌لطفی در حق رانندگان تاکسی انجام می‌شود و خودروهای فرسوده بایستی نسبت به خودروهای امروزی با قیمت بالاتری خریداری شود نه ۵ میلیون تومان.
همیشه روال بر این اساس بود که در ردیف‌های بودجه‌ای توسط دولت و مجلس عدد قابل توجهی را برای توسعه حمل و نقل عمومی می‌گذاشتند، اما چند سالی است که این ردیف بودجه اختصاص نمی‌یابد و توسعه حمل و نقل عمومی به صفر رسیده است. تمامی مینی‌بوس‌ها به سن فرسودگی رسیده‌اند و این یک هشدار جدی است که حمل و نقل ما را در شهرها با چالش جدی مواجه خواهد کرد.
ما به دنبال بازسازی اتوبوس‌ها هستیم، چرا که دیگر توان خرید اتوبوس وجود ندارد.
۷ هزار مینی‌بوس در سال ۹۷ از چرخه حمل و نقل عمومی خارج شدند و مینی‌بوس جدیدی اضافه نشده است.
ون‌هایی که به ارابه مرگ معروف هستند نیز جمع‌آوری می‌شوند؟
تاپایان سال ون‌ها جمع‌آوری می‌شوند
به کیفیت ون‌ها در زمان واردات توجه نشد و یک نگاه تجاری و اداری به این مقوله صورت گرفته، در صورتی که باید به کیفیت توجه می‌شد و با همان پول می‌توانستیم ون‌های بهتری را وارد کنیم و امیدواریم تا پایان سال ۹۸ همه ون‌ها از چرخه حمل و نقل خارج شوند، چرا که فرسوده هستند و می‌توانند مشکلات زیادی را ایجاد کنند و به جای این ون‌ها، تاکسی جایگزین شود.
شرکت‌های خودروساز داخلی نیز ون‌هایی تولید می‌کنند ولی قیمت آنها قابل توجه نیست و هزینه استهلاک ون‌ها نیز بسیار بالا رفته است.
چه خودروهایی در مراکز معاینه فنی درصد مردودی بیشتری را دارند؟
پیکان، پراید، نیسان و سمند در رتبه نخست مردودی
خودروسازان به دنبال رفع عیوب خودروهای تولیدی نیستند
پیکان، نیسان، پراید، سمند جزو خودروهایی هستند که بیشترین مردودی را دارند و بنده یک گلایه از خودروسازان داخلی می‌کنم، چرا که سامانه سیمفا یک سامانه ملی است و تمامی عملکرد خودروها را مورد ارزیابی قرار می‌دهد و پایش می‌کند، اگر خودروسازها به دنبال برطرف کردن عیوب خودروها بودند، به داده‌های سامانه سیمفا مراجعه می‌کردند ولی تاکنون هیچ خودروسازی برای گرفتن اطلاعات سامانه سیمفا به ما مراجعه نکرده است.
خودروسازها برای اینکه بتوانند عیوب خودروهای خود را استخراج کنند و این عیوب را برطرف کنند، می‌توانند داده‌های سامانه سیمفا را از ما دریافت کنند و اینکه تاکنون چنین اتفاقی نیفتاده است، نشان از بی‌دقتی و بی‌توجهی خودروسازها به خودروهایی است که روزانه وارد بازار می‌کنند و خیلی پیگیر سرنوشت کالایی که به دست مردم می‌سپارند نیستند.
خودروهای نیسان، پراید، پیکان، سمند رتبه اول را در بحث مردودی و آلایندگی هوا دارند و خودروهای پژو۴۰۵ نیز در بخش فنی با مشکلاتی مواجه هستند.
چرا شما نسبت به دادن این داده‌ها به خودروسازان اقدام نکرده‌اید؟
ما اعلام کرده‌ایم که چه داده‌هایی را نیز دارند که ما استخراج کنیم و به آنها بدهیم، ولی تاکنون هیچ پاسخی از آنها دریافت نکرده‌ایم.
بیشترین نقص خودروها در کدام بخش است؟
بیشترین نقص در آلودگی هواست که دولت در راستای کاهش آلودگی هوا اقدامات زیادی انجام داده، ولی ۲۸ درصد خودروها در حوزه آلایندگی هوا مردود می‌شوند و میزان مردودی خودروها به دلیل آلایندگی بیشتر از ۵۰ درصد مربوط به سوخت و اینکه کارکرد فنی خودروها معیوب است و خودروسازان می‌توانند این مشکل را حل کند.
معاینه فنی خودروهای گازسوز به چه نحو است؟
تعداد مراکزی که باید مخازن را تست کنند، چندین برابر شده است و در ابتدا تنها دو مرکز داشتیم و ناچار بودیم مصوبه دولت را در این خصوص اجرایی کنیم.
بنابراین طرحی را اجرایی کردیم، هر چند فشار به مردم آمد و سه ماه مخزن گاز آنها در آزمایشگاه برای تست قرار می‌گرفت، ولی آن را اجرایی کردیم و در حال حاضر ۴۲۰ مرکز فعال در کشور داریم که بلافاصله تست مخازن خودروهای گازسوز را انجام می‌دهند و دیگر مردم معطل نمی‌شوند و امیدواریم در این فرایند و چرخه معاینه فنی نیز ساماندهی صورت بگیرد که مردم کمتر سرگردان شوند.
قیمت معاینه فنی برای خودروهای گازسوز و تک‌سوز چه میزان است؟
۶۲ هزار و ۵۰۰ تومان بدون ارزش افزوده قیمت تست مخزن خودروهای گازسوز است، ۲۸ هزار تومان برای باز و بسته کردن مخزن می‌گیرند و اگر دو مخزن باز و بسته شود ۳۴ هزار تومان این مبلغ می‌شود.
معاینه فنی خودروها نیز ۲۲ هزار تومان است که براساس قانون باید هزینه معاینه فنی افزایش یابد که به زودی این اقدام انجام می‌شود.
قیمت هیدرواستاتیک با توجه به سرمایه‌گذاری‌ای که انجام شده، ولی تعداد مخازن و مراجعه‌کنندگان کم است و خیلی بهره اقتصادی نداشته، ما از سازمان ملی استاندارد درخواست کردیم برای افزایش تست مخزن نیز اقداماتی را انجام دهد و در حال حاضر سرمایه‌گذار در این بخش نسبت به سرمایه‌ای که انجام داده دریافت ناچیزی دارد.
چه فرقی بین معاینه فنی برتر و عادی است؟
معاینه فنی برتر یک اصطلاح غلط است
معاینه فنی برتر و عادی وجود ندارد، یک اصطلاح غلطی است که در کشور رواج پیدا کرده، ما یک حدود مجاز سطح آلایندگی داریم و سازمان حفاظت از محیط‌زیست این حدود مجاز جدید را ابلاغ کرد تا اجرایی شود و تهران توانست سریعاً دستگاه‌های موردنیاز را خریداری کند و این حدود مجاز را اجرایی کند که اسم آن را گذاشته‌اند معاینه فنی برتر. در حال حاضر تمامی مراکز معاینه فنی کشور این آمادگی را دارند که حدود مجاز جدید را اجرایی کنند و چیزی به عنوان معاینه فنی برتر وجود ندارد وتمامی مراکز معاینه فنی برای اجرای حدود مجاز جدید ۲۰ تا ۵۰ میلیون تومان هزینه کردند تا خود را به روز کنند، در گذشته این هزینه را تهران زودتر انجام داده بود.
معاینه فنی خودروهای سنگین به چه نحوی انجام می‌شود؟
معاینه فنی خودروهای سنگین به سیمفا متصل نیست
ما بسیار گله‌مند از روند و اجرای معاینه فنی خودروهای سنگین هستیم، این خودروها به صورت آنلاین به سیمفا متصل نیستند و فقط اطلاعات آنها به ما می«سد و انتقاداتی در حوزه معاینه فنی خودروهای سنگین وجود دارد چرا که تحت سامانه سمیفا مدیریت نمی‌شوند و امیدواریم سازمان حمل و نقل جاده‌ای هر چند که اخیراً تعاملات ما بیشتر شده، این اقدام را انجام دهند و معاینه فنی این خودروها نیز به صورت آنلاین به سامانه سیمفامتصل شود.
در حال حاضر ۱۵۳ مرکز معاینه فنی خودروهای سنگین به صورت برخط و آنلاین به سامانهسیمفا متصل نیستند و امکان تخلف نیز وجود دارد.
آیا ارگان‌های نظامی نیز خودروهای خود را برای معاینه فنی به مراکز می‌آورند؟
بله، حتی پلاک‌های محرمانه هم معاینه فنی می‌گیرند و خودروهای نظامی و انتظامی از معاینه فنی مستثنی نیستند.
منبع: فارس
