یکی از موضوعاتی که در کنار برنامه ریزی‌های مختلف برای تنظیم بازار خودرو زمزمه می‌شود، بحث اخذ مالیات از خریداران بیش از یک یا چند خودرو است.
آیا اخذ مالیات از خودرو این بازار آشغته را سر و سامان می دهد؟ /مالیات به عنوان حربه‌ای برای کنترل بازار خودروبه گزارش خبرنگار صنعت، تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، بعد از نوسانات ارزی چند وقت اخیر بازار، نقدینگی کشور به سمت بازار خودرو سرازیر شد و افراد برای افزایش سرمایه و رسیدن به سود، تقاضای کاذب را در بازار خودرو ایجاد کردند که همین موضوع باعث شد تا قیمت خودرو به طور افسارگسیخته افزایش یابد.
یکی از موضوعاتی که در کنار برنامه ریزی‌های مختلف برای تنظیم بازار خودرو زمزمه می‌شود، بحث اخذ مالیات از خریداران بیش از یک یا چند خودرو است و این موضوع خیلی راحت می‌تواند بدون فشار به مردم و مصرف کنندگان واقعی، تقاضای سوداگری در بازار خودرو را مدیریت کند.
تدوین قانون مالیات بر خودروی دوم هر خانواده، قانون مالیات بر معاملات مکرر خودرو و همچنین قانون مالیات بر عایدی سرمایه در خودرو، سه مسیری است که از دید کارشناسان، به واسطه آنها امکان کاستن از تقاضای کاذب و حذف دلالی از بازار خودرو وجود دارد.
در این بین، تدوین قانون مالیات بر خودروی دوم هر خانواده، موضوعی است که اگر اجرایی شود، به نوبه خود می‌تواند در کنترل فروش موثر واقع شود. با تدوین این قانون، از مشتریانی که مالک خودرو هستند و قصد دارند خودروی دیگری را خریداری کنند، مالیات اضافی دریافت خواهد شد، بنابراین این موضوع شاید بتواند انگیزه خرید را کاهش دهد.
اخذ مالیات به صورت پلکانی از خودروی دوم به بعد
محسن ربیع زاده کارشناس اقتصاد و مالیات در گفت‌وگو با خبرنگار صنعت، تجارت و کشاورزی، در خصوص فواید اخذ مالیات از خودرو گفت: اخذ مالیات از خودرو به موازات بقبه تصمیم گیری‌ها می‌تواند این بازار آشفته را سر و سامان دهد. مالیات بر خودرو باید با برنامه ریزی دقیق انجام شود و با اخذ مالیات به صورت پلکانی از خودروی دوم به بعد هر شخص یا خانواده، دست سودجویان و سوداگران بازار خودرو را کوتاه کرد.
ربیع زاده افزود: این اخذ مالیات می‌تواند باعث کاهش نوسانات قیمتی بازار خودرو شود و به طور طبیعی یک عمال بازدارنده‌ای برای افرادی است که از درآمد بیشتری بر خوردار هستند و می‌توانند در وضعیت‌های مختلف از نوسانات بازار استفاده و کسب سود کنند.
این کارشناس اقتصاد و مالیات در خصوص اینکه آیا این موضوع می‌تواند بر بازار تأثیرگذار باشد، اظهار کرد: وقتی این مالیات گرفته شود تقاضا‌ها واقعی و دست سود جویان از بازار کوتاه می‌شود، البته در این بحث رانت‌هایی وجود که ممکن است سود جویان برای افراد خانواده یا از کد ملی اشخاص نزدیک استفاده کند که این موضوع با یک نظارت چند حالته رفع می‌شود.
کوتاه شدن دست دلالان خودرو با اخذ مالیات/ ۱۰ تا ۲۰ درصد مالیات از قیمت خودرو به ازای خرید و فروش اخذ شود
حمیده زرآبادی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در گفت‌وگو با خبرنگار صنعت، تجارت و کشاورزی، با اشاره به اخذ مالیات از خرید و فروش خودرو گفت: با اخذ مالیات از خرید و فروش خودرو می‌توان هجمه های وارده بر بازار خودرو را کنترل و از افزایش قیمت جلوگیری کرد و بازار را به یک ثبات نسبی رساند.
زرآبادی افزود: خودرو تبدیل به کالایی سرمایه‌ای شده و مردم برای حفظ ارزش پول خود و یا کسب سود، نقدینگی خود را روانه این بازار کرده اند و در صورتی که ۱۰ تا ۲۰ درصد مالیات از قیمت خودرو به ازای خرید و فروش اخذ شود بساط دلالی تا حدودی جمع می‌شود.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس تصریح کرد: در حال حاضر انگیزه سوداگران در بازار خودرو بالا است و همین موضوع تعادل بازار را بر هم می زند. وضع مالیات به راحتی از سود آنها می‌کاهد و انگیزه آنها برای جولان در این بازار را از بین می‌رود.
سازمان امور مالیاتی با کلیات طرح نمایندگان درباره طرح مالیات بر عایدی سرمایه موافق است
محمد قاسم پناهی، دستیار ویژه رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور با اشاره به تصویب کلیات طرح مالیات بر عایدی سرمایه در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: سازمان امور مالیاتی هم اکنون بر موضوع مالیات بر عایدی سرمایه کار کارشناسی انجام می‌دهد و در حوزه املاک، طلا، ارز و خودرو این مالیات می‌تواند وضع شود، البته با توجه به ساختار اجرایی کشور، فرهنگ اجتماعی و زیرساخت‌های اطلاعاتی می‌توان تصمیم گرفت که این مالیات قابلیت اجرایی پیدا کند.
دستیار ویژه رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور با تاکید بر اینکه اگر در اجرای هر قانونی زمینه اجرایی و فرهنگ اجتماعی آن دیده نشود شاید در اجرا با مشکل مواجه شود، افزود: سازمان امور مالیاتی با کلیات طرح نمایندگان درباره طرح مالیات بر عایدی سرمایه موافق بود، اما دستگاه‌های دیگر مخالفت و عنوان کردند که این طرح پخته نیست و تنها یک بعدی به مسکن پرداخته شده است.
پناهی ابراز امیدواری کرد که به زودی لایحه مالیات بر عایدی سرمایه تدوین شود و تصریح کرد: در حال حاضر بررسی‌های لازم صورت می‌گیرد تا روی مابقی بازار‌ها و دارایی‌ها به جز مسکن این مالیات وضع شود تا لایحه آن به صورت کلی ارائه شود.
مالیات به عنوان حربه‌ای برای کنترل بازار خودرو
حسن کریمی سنجری، کارشناس صنعت خودرو اظهار کرد: مالیات را به عنوان حربه‌ای برای کنترل بازار خودرو پیشنهاد بدهیم چندان بیراه نیست؛ اما نکته ظریفی در این ماجرا وجود دارد و آن اینکه اصولاً زمانی که تقاضای خرید کالایی بر عرضه آن پیشی می‌گیرد و به دنبال آن قیمت‌ها افزایشی می‌شود، وضع مالیات می‌تواند تا حدودی عطش خرید به ویژه در خرید‌های با هدف سوداگری را کاهش دهد و سطح آن را به میزان فروش نزدیک کند.
کریمی سنجری تصریح کرد: اما آشفتگی امروز بازار خودرو در کشور بیش از آنکه نتیجه فزونی تقاضا بر عرضه باشد به دلیل کاهش شدید عرضه در مقایسه با نیاز واقعی بازار است که علت آن نیز محدودیت در تأمین قطعات و افزایش شدید هزینه‌های تولید است.
این کارشناس صنعت خودرو افزود: با نگاه به آمار نیاز سالیانه خودرو در کشور می‌بینیم که سوابق شماره‌گذاری خودرو نشان می‌دهد که در سال ۹۶ بیش از ۱.۷ میلیون دستگاه خودروی صفرکیلومتر اعم از داخلی یا وارداتی شماره‌گذاری شده است که اگر رشد تقاضا در بازار خودرو را سالیانه حدود ۱۰ درصد در نظر بگیریم، پیش‌بینی می‌شود در سال جاری بازار کشور به حدود دو میلیون خودرو نیاز دارد. البته از طرف دیگر بایستی افت تقاضای خرید خودرو ناشی از کاهش قدرت خرید مردم را نیز در نظر گرفت.
دلال‌ها؛ سوءاستفاده‌گران از عرضه کم خودرو
وی اظهار کرد: در بدترین حالت اگر میزان کاهش تقاضا ناشی از تورم را ۴۰ درصد در نظر بگیریم (البته شواهد بازار این میزان کاهش را نشان نمی‌دهد) به نظر می‌رسد تقاضا برای خرید خودرو در سال ۹۸، حدود ۱.۲ میلیون دستگاه خواهد بود. این در حالی است که واردات خودرو ممنوع و روند تولید داخل هم نشان می‌دهد که آمار تولید امسال حتی به میزان سال ۹۷ (کمتر از یک میلیون دستگاه خودرو) هم نخواهد رسید. به علاوه این موضوع را هم باید در نظر گرفت که بخشی از نیاز خودرو در سال ۹۷ به دلیل محقق نشدن تعهدات شرکت‌های خودروساز و واردکنندگان در سال گذشته، به امسال سرریز شده است.
این کارشناس صنعت خودرو تصریح کرد: دریافت مالیات از خرید و فروش خودروی صفرکیلومتر در بازار (نه در کارخانه) می‌تواند دلالی‌های افسار گسیخته در بازار را کاهش دهد، اما اینکه تصور کنیم وضع مالیات بر خرید و فروش خودرو باعث کاهش قیمت می‌شود، غیر منطقی و غیر کارشناسی است. حتی ممکن است بخشی از این مالیات به خریدار منتقل شده و در نتیجه به گران‌تر شدن قیمت خودرو در بازار هم منجر شود.
