آیت‌الله رئیسی در گفتگوی زنده تلویزیونی با مردم با گرامیداشت هفته قوه قضائیه و اشاره به حادثه هفتم تیر گفت: با استفاده از نفوذی‌های مختلف مواد منفجره را وارد محل کردند و انفجاری که اتفاق افتاد باعث شد هفتاد و دو یار انقلاب شهید شوند؛ شب اعلام این حادثه شب تلخی برای یاران انقلاب بود.
وی با بیان اینکه شهید بهشتی مظلوم بود، گفت: شهادت دکتر بهشتی نکته دیگری برای یاران انقلاب داشت؛ جریان نفاقی که این حادثه خونبار را ایجاد کرد به دنبال حذف امثال بهشتی بود، این در حالی است که رویش‌های انقلابی تا کنون فعال بوده و در جای جای کشور حضور دارند.
وی با طرح این سوال که چرا امروز غربی‌ها و اروپایی‌ها کشورهایشان را پناهگاه تروریست‌ها کرده است؟ گفت: جوانان این موضوع را در نظر بگیرند که همین تروریست‌ها هزاران نفر را در کشور ما شهید کردند؛ بسیاری از مدیران عالی کشور ما از این طریق شهید شدند.
وی ادامه داد: چرا اروپایی‌ها که خودشان سازمان منافقین که الان هم برنامه‌های ترور را در دستور کار دارد را پناه دادند. این موضوع اثباتگر این است که طرح مسائل حقوق بشری در جهت منافع خودشان است.
رئیس قوه قضائیه در پاسخ به این سوال که سند تحول قضائی را به عنوان اولین برنامه خود ارائه دادید، چه اتفاقی قرار است در قوه قضائیه رخ دهد تا این تحولات در جهت افزایش امید به مردم باشد؟ گفت: بعد از انقلاب تلاش شد قوانین اصلاح و نیروهای جوان جذب قوه قضائیه شوند. مرحوم دکتر بهشتی، آیت‌الله اردبیلی، آیت‌الله یزدی؛ آیت‌الله هاشمی شاهرودی و آیت الله آملی و همچنین قضات و قانون گذاران تلاش کردند قانون گذاری مبتنی بر فقه انجام شود اما با نقطه مطلوب فاصله داریم و باید تلاش را مضاعف کرد.
آیت‌الله رئیسی ادامه داد: امروز در گام دوم انقلاب هستیم و زیبنده نیست که دادگستری ما با برخی مشکلات مواجه باشد البته این مشکلات قابل رفع است. در حکم رهبری که بنده از آن به عنوان منشور یاد می‌کنم به تحول قضائی اشاره کرده است.
وی ورودی پرونده‌ها به دستگاه قضائی را یکی از مشکلات عنوان کرد و گفت: برای رفع این مشکل نیاز به کارشناسی داریم که پیشتر آغاز شده بود. تیمی هم جهت کاهش ورودی تعیین کردیم. یکی از اولین کارهای بررسی این موضوع در نظر گرفتن پرونده‌هایی است که قابلیت عدم رجوع به قوه قضائیه را دارند. به عنوان مثال آیا راهکار حل مشکلات خانوادگی، دادگاه است؟ اگر مودت که پایه خانواده است آسیب ببیند، با حکم دادگاه قابل رفع است. وقتی دادگاه حکم به سازش می‌دهد آیا این سازش اتفاق می‌افتد؟
رئیس قوه قضائیه با بیان اینکه آخرین راهکار در دعاوی خانوادگی حکم دادگاه است، گفت: قرآن هم به موضوع حکم و ریش سفیدی اشاره کرده است
وی در پاسخ به این سوال که برای بسترها و زمینه‌های ایجاد تحول چه فکرهایی شده است؟ گفت: همه مسائل به دستگاه قضائی نباید ارتباط پیدا کند و همه خلاف قانون‌ها نباید جرم تلقی شود. راهکار اول حل اختلاف بین دو سازمان دادگاه نیست.
وی به فعالیت‌های شورای حل اختلاف اشاره کرد و گفت: طبق آمارها قریب به سی درصد دعاوی در شورای حل اختلاف حل و فصل می‌شود.
آیت‌الله رئیسی تصریح کرد: در زمینه بسترسازی باید برخی قوانین حل شده و جرم زدایی رخ دهد. فرهنگ سازی در مسائل مختلف در جامعه ضروری است. مسئله بعدی مربوط به برخی وقایع که قوه قضائیه در وقوع آنها دخلی ندارد اما درگیر آن می‌شود.
وی با بیان اینکه فقر، بیکاری زمینه وقوع جرم است گفت: هر چقدر معنویت در جامعه بیشتر شود زمینه‌های وقوع جرم کم می‌شود. به همین منظور همه برای کاهش ورودی پرونده‌ها به قوه قضائیه باید تلاش کنند.
آیت الله رئیسی افزود: هفده میلیون پرونده در دستگاه قضائی در حالی مطرح می‌شود که این مسئله هفده میلیون رسیدگی است و اصل ورودی پرونده پنج_ شش میلیون پرونده است.
رئیس قوه قضائیه در پاسخ به این سوال که مردم تغییر در قوه قضائیه را چه زمانی می‌بینند؟ گفت: انتظار مردم از بنده و قوه قضائیه کاملاً بحق است. اگر انتظار دارند پرونده شأن سیر سالم در قوه قضائیه را سپری کند، کاملاً به جا است. الحمدالله قضات خوب در این دستگاه فراوان هستند و فکر می‌کنم با همین همکاران خوب قضائی و مساعدت بخش‌های مختلف، در مدت کوتاه خواسته‌های مردم را اجابت کنیم. در این صد روزه فعالیتم به سراغ دغدغه‌های مردم از جمله پرونده‌های معوقه رفتم. به طوری که بخش عمده‌ای از پرونده‌های مشمول ماده ۴۷۷ تعیین و تکلیف شده است.
وی در خصوص ۶۳ حساب بانکی قوه قضائیه گفت: ۶۳ عدد درستی نبوده است این حساب‌ها امکانی برای قوه قضائیه بود تا جایی که کمبود بودجه بود از آن استفاده کند. این حساب‌ها به پنج حساب تقلیل دادیم.
هزینه و درآمد این حساب‌ها را به مردم گزارش می‌دهیم. مصارف این پول‌ها در ازای خدمات قضائی بوده است. از روزی که من آمدم با سه امضا این چک‌ها مطرح کردم. این موضوع یک موضوع سیاسی بود. البته بنده آمادگی دارم در رابطه با هزینه‌های این حساب‌ها در دوران پیشین هم توضیح دهم.
رئیس قوه قضائیه در ادامه در خصوص مبارزه با فساد اقتصادی در راستای سند تحول قضائی گفت: فساد به هیچ عنوان زیبنده نظام نیست؛ چه فساد در دوره قضا باشد یا خیر، ما موظف به برخورد با فساد هستیم. کسانی که به پرونده ارتباط دارند بدانند هیچ ناسالمی در روند پرونده نباید باشد و اگر باشد قطعاً برخورده شده و اجازه نمی‌دهیم کارشناس، قاضی، وکیل و کارمند ناسالم در این رویه حضور داشته باشد. از کانون وکلا مرکز امور کارشناسان و کانون دادگستری در اجرای نظارت‌ها استفاده می‌کنیم. تعرفه‌های کارشناسی وکلا باید طبق تعرفه باشد. خود کانون وکلا هم جهت شفافیت تعرفه‌ها استقبال کردند؛ برخورد ما شدید خواهد بود. دادگاه صلاحیت را خودم به جریان خواهم انداخت.
وی افزود: همه کسانی که فساد و ناسلامتی را در ذهن و فکرشان می‌پرورانند بدانند آخر کارشان به دست نیروهای سالم قضائی رقم خواهد خورد و قطعاً یا آنها برخورد جدی خواهد شد.
رئیسی با بیان اینکه اجازه نمی‌دهیم دادگستری مرکزی برای جولان حضور افراد ناسالم باشد گفت: چشم‌های بینای خود مردم به همراه سیستم نظارتی ما جلوی این فساد گرفته می‌شود. برای شکل دادن تراز دادگستری اسلامی از خود مردم و کارشناسان و قضات سالم کمک می‌خواهیم.
وی در خصوص مجتمع قضائی امور اقتصادی گفت: با توجه به غیبت چهار ساله ام در دستگاه قضائی مطالعاتی در این زمینه داشتم. اولین اقدام ما ایجاد مجتمع مبارزه با فساد اقتصادی است تا از دادسرا تا دادگاه در آن فعال باشد.
وی افزود: گام بعدی ارتباط با دستگاه‌های اطلاعاتی و انتظامی و غیره است.
رئیسی تصریح کرد «شکل دادن یک مجموعه منسجم که بتواند بخش‌های قضائی و غیر قضائی را به هم مرتبط کند هم در حال پیگیری است. البته این موضوع نیاز به قوانین دارد که از طریق مجلس آن را پیگیری می‌کنیم.
آیت‌الله رئیسی در خصوص جلسات سران قوا هم گفت: برخی موارد نیاز به اجازه رهبری دارد و خوشبختانه ایشان اتمام حجت کردند و اختیاراتی به این جلسه دادند. هیچ بهانه‌ای برای مسئولان نیست چرا که ایشان اختیاراتی دادند.
وی در خصوص رابطه قوه قضائیه با سایر قوا گفت: علاوه بر جلسه سه قوه؛ بنا داریم نشست‌های مشترکی هم برگزار کنیم. اخیراً جلسه‌ای با مجلس داشتیم و مشکلات در آنجا شفاف مطرح شد. نشستی هم به زودی با دولت خواهیم داشت.
رییس قوه قضاییه. در پاسخ به این سوال که چقدر از مشکلات معیشتی مردم خبر دارید گفت: در طول مدت کاری با مردم ارتباط داشتم حتی زمانی که در بازرسی بودم هفته ای سه چهار شب به مسجد می رفتم و افراد مختلف به سراغم می آمدند. دوره حضورم در آستان مقدس به جهت ارتباط مستقیم با مردم دوره بسیار خوبی بود.
آیت‌الله رییسی در پاسخ به این سوال که آیا در جنگ اقتصادی مردم حس می کنند مسئولان جلو تر از آنها هستند؟ گفت: به شخصه به عنوان یک طلبه همیشه در زندگی این را مورد تاکید خودم قرار می دادم که با مردم در مردم و از مردم باشیم و احساس مردم هم نسبت به ما این باشد. به همکاران هم تاکید کردم که این موضوع را در نظر بگیرند؛ از کف بازار مطلع هستیم و تلاش کردیم مثل مردم زندگی کنیم.
وی در ادامه و در خصوص اتفاقی که اخیراً در زندان فشافویه افتاده است اظهارداشت: موضوع حقوق شهروندی قانونی است که در مجلس تصویب و مسئول آن هم قوه قضاییه است. بازداشتگاه ها و تخت نظرگاه ها در این قانون اشاره شده است. موظف هستیم از حقوق شهروندی صیانت کنیم. در دستگاه قضایی هم هیات حقوق شهروندی وجود دارد که چندی سال بود که حضور جدی نداشت در حال حاضر این موضوع در حال ساماندهی است.
وی با اشاره به آزادی ها ی مشروع گفت: دفاع از آزادی های مشروع در دستور کار بنده است اما قانون ابهاماتی را در این رابطه دارد. لازم به ذکر است آزادی های مشروع از دستاوردهای انقلاب اسلامی و قوه قضاییه است.
رییس قوه قضاییه در رابطه با زندان فشافویه گفت: نسبت به این حادثه که حادثه بدی بود از طریق زندان و دادستانی تهران و دادستانی کل اقدامی جهت بررسی موضوع انجام شد. این قضیه‌ای دو نکته دارد. سیر رسیدگی به پرونده انجام شد و به دادسرا رفت و کیفرخواست صادر تا قصاص انجام شود. قتلی رخ داده و هیاتی برای دلجویی خانواده مقتول اعزام کردم و بدانند ما هم مدعی خون فرزندشان هستیم؛ مسئولی که در این رابطه قصوری داشته، قطعاً برکنار می کنیم. حوادث در هر جای کشور ممکن است رخ دهد اما موضوع پیشگیری مهم است. مسئله سوم این است چرا باید زمینه های وقوع این جرایم وجود داشته باشد.
رییس قوه قضاییه در خصوص اموال و دارایی های مسولان گفت: در قانون پیش بینی شده که همه مسولان دارایی خود را اعلام کنند. ابهاماتی در قانون وجود داشت که رفع شد.
وی در خصوص دارایی های خود گفت: علاوه بر اینکه به رهبری اعلام می‌کنم به مردم هم اعلام می کنم.
رییس دستگاه قضا ادامه داد: اعلام دارایی ها صیانتی برای مسئولان ایجاد می کند که اگر مطالبی خلاف واقع اعلام شد این موضوع و رصد انجام شود. در افکار عمومی هم اعتماد مردم افزایش می یابد.
وی در پاسخ به این سوال که شما گفتید از مردم هستید، سفرهای استانی به استان های سیل زده هم داشتید در این رابطه چه اقداماتی انجام دادید؟ گفت: حضور ما در کنار افراد سیل زده وظیفه ای از بابت اسلامی و انسانی است، اما مسیله فراتر از حضور است و واکنش سریع مسئولان مهم است. مسئله بعدی جبران خسارات ها است که در حال انجام است. بخش بعدی که مهم تر است بحث آسیب شناسی است و باید دید کجای کار مشکل داشته است که چنین اتفاقی بیفتد؟ این موضوع بررسی بیشتری میخواهد و اگر زیرساخت‌های ما آماده بود خسارت ها کمتر بود.
رییس دستگاه قضا ادامه داد: اعلام دارایی ها صیانتی برای مسیولان ایجاد می کند که اگر مطالبی خلاف واقع اعلام شد این موضوع و رصد انجام شود. در افکار عمومی هم اعتماد مردم افزایش می یابد.
وی در پاسخ به این سوال که شما گفتید از مردم هستید، سفرهای استانی به استان های سیل زده هم داشتید در این رابطه چه اقداماتی انجام دادید؟ گفت: حضور ما در کنار افراد سیل زده وظیفه ای از بابت اسلامی و انسانی است، اما مسیله فراتر از حضور است و واکنش سریع مسئولان مهم است. مسئله بعدی جبران خسارات ها است که در حال انجام است. بخش بعدی که مهم تر است بحث آسیب شناسی است و باید دید کجای کار مشکل داشته است که چنین اتفاقی بیفتد؟ این موضوع بررسی بیشتری میخواهد و اگر زیرساخت‌های ما آماده بود خسارت ها کمتر بود.
وی در خصوص حضور در فضای مجازی گفت: امنیت زندگی خصوصی، اخلاقی و اجتماعی مردم باید حفظ شود و این فضا نباید بستر ناامنی باشد. مسئولان ما باید به نحوی مدیریت کنند که افراد فاسد نباید فضای مجازی را حیات خلوت خود بدانند.
وی ادامه داد: در ارتباط با پرونده ها و ارتباط های سازمانی از این فضا استفاده می کنیم. در رابطه با ابلاغ های قضایی بهترین سامانه را ایجاد کردم، ارتباط با بنده در این فضا میسر است و ایده ها در این فضا قابل طرح به ما است؛ به لحاظ کثرت کار دوستانی را گذاشته ام تا این گزارش ها را در لحظه به بنده بدهند.
رییس قوه قضاییه در رابطه با آخرین وضعیت استخدام آزمون استخدامی قوه قضاییه گفت: موضوع این عزیزان دغدغه بنده هم هست. قرار بر این است که استخدام ها شروع شود البته به طور همزمان نمی شود اما ظرف چند روز آینده آغاز می شود. با پیگیری ها قرار شده تعدادی از این افراد جذب شوند.
رییس قوه قضاییه درباره حمایت های قضایی از فعالیت های اقتصادی هم گفت: اگر فردی در این رابطه به مشکلی در جهت عدم اجرای قانون مواجه می شود به بازرسی کل مراجعه کند. در حوزه اقتصادی با داشتن نیروی متراکم جوان می توانیم از این فضا عبور کنیم.
وی با بیان خاطره ای از دوران حضور در قوه قضائیه دوران آیت الله بهشتی ادامه داد: آن زمان دادستان کرج بودم اما علیرغم اینکه بسیار جوان بودم از جانب ایشان حمایت شدم و این انگیزه مرا بیشتر کرد.
آیت‌الله رییسی با بیان اینکه اکثر همکاران بنده در قوه قضائیه جوان هستند گفت: این فرصتی است که باید لحاظ شود.
رییس قوه قضاییه در رابطه با جلسه که اخیراً در رابطه با حقوق زنان برگزار شده است، توضیح داد: نظام جمهوری اسلامی مدافع حقوق زنان است و در خود قوه قضائیه همکاران خانم در دادسرا ها و دادگاه ها داریم. از وجود زنان جهت گره گشا بی در دادگاه های خانواده استفاده می شود.
جلسه ای هم اخیراً در رابطه با لایحه تأمین امنیت زنان و منع خشونت برگزار شد و طرف چند روز آینده لایحه برای ارائه به مجلس آماده می شود.
رییسی در رابطه با اعتماد مردم به قوه قضاییه گفت: یک سری نظر سنجی ها را در بدو ورود به قوه بررسی کردم و دیدم اعتمادی که مردم به قوه قضاییه داشتند به دلیل بعضی از افترا ها، اعتماد بالایی نبود و افزایش سرمایه اجتماعی قوه قضائیه در برنامه های من است و باید عملکرد را به نحوی کرد که مردم در جریان باشند. در این سه ماه امار جدید گرفته و به نظرم می رسد تفاوتی با قبل کرده است. مراجعاتی که به خود من است این است که امیدواری مردم به دستگاه قضا افزایش داشته است.
وی افزود: احساس می کنم اعتماد مردم با قبل متفاوت شده است اما ماندگاری آن مهم است و باید در این رابطه تلاش کرد. در این رابطه دستگاه قضا را از هر گونه ناپاکی محفوظ باید کرد.
رییس قوه قضاییه اظهارداشت: عملکرد همکاران قضایی، برخورد عبرت آموز با فساد از جمله عوامل اطمینان سازی است. اگر روابط ناسالم منجر به صدور حکمی شود آن حکم را باطل می کنیم و اگر این مسئله مربوط به حال هم نباشد با آن برخورد کرده و حکم را باطل می کنیم. هم حکم را باطل کرده و هم پول و رشوه را ردیابی می‌کنیم.
رییسی در رابطه با ادغام معاونت پیشگیری از وقوع جرم گفت: این معاونت را فعال تر از قبل خواهیم کرد. هیچ نهادی را نمی شناسم که وظیفه پیشگیری از جرم را نداشته باشد. شورای عالی پیشگیری اخیراً تشکیل شده و قرار است مجموعه های مختلف را هماهنگ کند.
رییس دستگاه قضا در ادامه به پرونده های مربوط به مسایل ارزی اشاره کرد و گفت: این پرونده ها به تصمیم گیری ها برمی گردد به همین منظور نباید تصمیم گیری ها زمینه های رانت را ایجاد کند این پرونده ها ناشی از تفاوت قیمت ارز است. افرادی تسهیلات را گرفته اما جای دیگر هزینه کردند. این حجم از نقدینگی بعدسوی تولید برود رونق ایجاد می شود.در جلسه ای با مدیران بانکی اعلام کردم که تسهیلات را به تولید کنند ه بدهید. تصمیم ما این است که از ظرفیت های عضویت مسولان قضایی در شورای های تصمیم گیری استفاده کنیم.
وی افزود: در طول این سالها جنس برخی پرونده‌ها از جمله اختلاس ها یکی است و تنها عدد ها افزایش یافته است به همین منظور باید ساختارها اصلاح شود.
