«سرگئی ریابکوف» معاون سیاسی وزیر امور خارجه روسیه روز دوشنبه در واکنش به عبور ذخایر اورانیوم غنیشده ایران از سقف تعیینشده در برجام، با ابراز تأسف گفت که نباید آن را بیش از حد بزرگ کرد.
به گزارش تسنیم معاون سیاسی وزیر امور خارجه روسیه که در اندیشکده «والدای» در مسکو صحبت میکرد، در این رابطه خاطرنشان ساخت: «این واقعیت که ذخایر اورانیوم ایران از آستانه ۳۰۰ کیلوگرم عبور کرده، باعث تأسف است اما نباید آن را بیش از حد بزرگ کرد.»
وی با اشاره تلویحی به انجام نشدن تعهدات سایر طرفهای برجام در قبال ایران افزود: «این اتفاق را باید پیامد طبیعی همه رخدادهایی دانست که باعث رقم خوردن چنین شرایطی شدند.»
ریابکوف در ادامه تأکید کرد: «مسکو از همه طرفها میخواهد که خویشتنداری نشان دهند. طرفهای اروپایی برجام نباید بر تنشها بیفزایند و ایران نیز باید همانند گذشته، در خصوص عمل به تعهدات خود به آژانس بینالمللی انرژی اتمی با نهایت مسئولیت رفتار کند.»
معاون وزیر امور خارجه روسیه همچنین بر ضرورت پرهیز از رفتارهای هیجانی بهمنظور جلوگیری از افزایش ناگهانی تنشها تأکید کرد.
وزیر خارجه انگلیس: عمیقاً از نقض تعهدات هستهای ایران نگرانیم
جرمی هانت وزیر امور خارجه انگلیس نیز بعد از ظهر روز دوشنبه با انتشار پیامی در حساب کاربری رسمی نوشت: «اعلامیه ایران مبنی بر نقض تعهدات این کشور ذیل توافق هستهای عمیقاً باعث نگرانی ما شده است. انگلیس متعهد است که به اجرای مؤثر توافق کمک کند و از همه ابزارهای دیپلماتیک برای کاهش تنشهای منطقهای بهره گیرد. ما از ایران میخواهیم که از هرگونه اقدام دیگری که این کشور را از برجام دور میکند، بپرهیزد و به تعهداتش بازگردد.»
این مقام بلندپایه انگلیسی در حالی ایران را به «عمل به تعهدات» ذیل برجام فراخوانده که کاهش تعهدات برجامی ایران در واقع به معنی نقض برجام از سوی ایران نبوده و واکنشی به کوتاهی سایر طرفهای برجام در عمل به تعهداتشان در قبال ایران بوده است.
ایران بیش از یک سال به طرفهای دیگر برجام بهویژه طرفهای اروپایی فرصت داد تا به به این تعهدات عمل کنند و منافعی که ذیل برجام برای ایران تعریف شده است را فراهم سازند. اما پس از اینکه نشانهای از تلاش جدی آنها برای عمل به تعهداتشان مشاهده نکرد، تصمیم دیگری گرفت.
شورای عالی امنیت ملی ایران روز چهارشنبه ۱۸ اردیبهشت در واکنش به کوتاهی کشورهای اروپایی در اجرای وعدههایشان، در بیانیهای اعلام کرد جمهوری اسلامی ایران در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی و حقوق تصریحشده خود مندرج در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام، برخی اقدامات خود ذیل برجام را متوقف خواهد کرد.
ایران در این بیانیه که در اولین سالگرد خروج آمریکا از توافق هستهای صادر شد، به طرفهای دیگر برجام ۶۰ روز فرصت داد برای اجرای تعهدات خود بهویژه در حوزههای بانکی و نفتی اقدام کنند.
تهران در همین راستا ۳۰ اردیبهشتماه اعلام کرد قصد دارد میزان تولید اورانیوم ۳.۶۷ درصدی خود را به ۴ برابر میزان قبلی افزایش دهد.
«بهروز کمالوندی» سخنگوی سازمان انرژی اتمی نیز روز دوشنبه ۲۷ خرداد در یک نشست خبری در محل تأسیسات آب سنگین اراک با اشاره به تصمیمات اخیر شورای عالی امنیت ملی عنوان کرد که از زمان چهار برابر شدن ظرفیت، تولید اورانیوم ۳.۶۷ درصد افزایش یافته و تا روز پنجشنبه ششم تیرماه از سقف تعیینشده در برجام عبور خواهد کرد.
مقامات ایرانی تصریح کردهاند که ایران تنها زمانی اجرای تعهدات پیشین خود در برجام را از سر خواهد گرفت که سایر طرفهای این توافق بینالمللی نیز تعهدات خود را به انجام برسانند.
حسن روحانی رئیسجمهور ایران روز سهشنبه ۴ تیر در گفتگوی تلفنی با همتای فرانسوی خود امانوئل ماکرون با اشاره به اینکه پایبندی ایران در برجام پس از خروج آمریکا بر مبنای وعده طرفهای اروپایی برای تضمین منافع اقتصادی از جمله حلوفصل مسائل مربوط به روابط بانکی و فروش نفت بود که متأسفانه هیچیک از آنها در مقام عمل تحقق پیدا نکرده، خاطرنشان ساخت: «اگر ایران نتواند از فواید برجام بهرهمند شود، بر اساس بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام مرحله به مرحله تعهدات خود را کاهش خواهد داد».
آژانس بینالمللی انرژی اتمی بعد از ظهر روز دوشنبه تأیید کرد که میزان ذخایر اورانیوم غنیشده ایران از مرز تعیینشده در برجام (۳۰۰ کیلوگرم هگزا فلوراید (UF۶) و یا معادل آن یعنی ۲۰۲.۸ کیلوگرم اورانیوم) عبور کرده است.
سخنگوی آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز دوشنبه اعلام کرد: «ما میتوانیم تأیید کنیم که دبیرکل یوکیا آمانو به شورای حکام اطلاع داده که آژانس عبور ذخایر اورانیوم غنیشده ایران از مرز تعیینشده [در برجام] را تأیید کرده است.»
پیش از این نیز یک منبع آگاه اعلام کرده بود بهاحتمال زیاد ایران از مرحله اول از سقف تعیینشده گذشته اما این امر از سوی خود ایران اعلام رسمی نخواهد شد، بلکه باید انتظار داشت در نخستین گزارش آژانس انرژی بینالمللی اتمی بهعنوان مرجع نظارت بر برنامه هستهای ایران اعلام شود.