بسیاری از کاربران و کارشناسان فناوری و فضای مجازی، با اطمینان از دزدی اطلاعات کاربران توسط گوگل صحبت می‌کنند. هرچند پیش از اثبات این موضوع، باید به یک توافق کلی در معنی عبارت «دزدی اطلاعات» برسیم.
به گزارش برترین ها آیا استفاده از اطلاعات کاربران برای تشکیل نمودارهای مالی و تبلیغاتی، دزدی اطلاعات محسوب می‌شود؟ آیا ارائه اطلاعات کاربری به دولت‌ها و کشورهای مختلف، شکلی از تجاوز به حقوق کاربران است؟
پرسش‌های این‌چنینی، پاسخ‌هایی شخصی دارند و کاربران هنوز نتوانسته‌اند به یک تعریف واحد از استفاده مجاز از اطلاعات برسند. شخصی ممکن است از ذخیره اطلاعات و تصاویر خود توسط گوگل ناراضی باشد. کاربری دیگر با این موضوعات مشکلی ندارد اما ترجیح می‌دهد، دولت‌ها نتوانند به اطلاعات وی دسترسی داشته باشند.
مهم‌ترین موضوعی که باید در نظر گرفته شود این است که برخلاف باور عموم، گوگل به‌صورت مخفیانه اطلاعات کاربران را ذخیره نمی‌کند. در واقع گوگل، فیس‌بوک، یاهو، مایکروسافت، آمازون و دیگر شرکت‌های بزرگ اینترنتی و آنلاین جهان، همه و همه به‌صورت شفاف، اطلاعات جمع‌آوری‌شده را به کاربر اعلام می‌کنند.
در زمان ثبت‌نام در هرکدام از سرویس‌های مذکور، در صفحاتی طولانی به کاربر توضیح داده می‌شود که از اطلاعات وی به چه صورتی استفاده خواهد شد. توضیحاتی که اغلب کاربران، بدون مطالعه می‌پذیرند و به‌سرعت از صفحه مورد نظر خارج می‌شوند.
با مسائلی که مطرح شد، متوجه شدیم که فضای مجازی و اینترنت، مشغول دزدی اطلاعات نیست، بلکه به‌صورت کاملاً قانونی و با علم کاربر، اطلاعات مورد نیاز خود را ذخیره می‌کند. هرچند این موضوع دزدی اطلاعات نیست، اما شاید بهتر باشد کاربران از موضوعاتی که با گوگل به اشتراک می‌گذارند، آگاه باشند.
گوگل چه اطلاعاتی را ذخیره می‌کند؟
گوگل به‌عنوان جامع‌ترین شرکت اینترنتی جهان، با تمامی فعالیت‌های آنلاین ما در ارتباط است. با جستجوی هر عبارت در گوگل، شما به این سرویس قدرتمند اعلام می‌کنید که به چه موضوعاتی علاقه‌مندید.
جمع‌آوری اطلاعات، محدود به وب‌سایت گوگل نمی‌شود و با استفاده از مرورگر کروم، تمامی رفتار آنلاین شما نیز در اختیار شرکت گوگل قرار می‌گیرد. هرچند این پایان ماجرا نیست و گوگل از سرویس‌های مختلف اندروید، نقشه‌های این شرکت، ویز (Waze)، پلی سرویس (Play Service)، پلی گیمز (Play Games) و دیگر محصولات نیز می‌تواند اطلاعات کاربری شما را ذخیره کند.
سرویس جی‌میل (Gmail) به ایمیل‌های شما دسترسی دارد. مپز و ویز، تمامی رفتار رانندگی شخص را ذخیره می‌کنند. کروم حتی فراتر از این رفته و رفتار شما را در دیگر سایت‌ها، به سرورهای گوگل مخابره می‌کند. در واقع اگر شما با مرورگر کروم، موضوعی را در وب‌سایت برترین‌ها جستجو کنید، گوگل از این جستجو با خبر می‌شود.
اطلاعات ما در اختیار چه کسی قرار دارد؟
گوگل به‌صورت مشخص، اطلاعات شخصی کاربر را ذخیره می‌کند اما انتشار یا استفاده از این اطلاعات، شرایطی خاص دارد که به آن خواهیم پرداخت. با توجه به توضیحات گوگل در زمان ثبت‌نام، شخص کاربر اولین فردی است که می‌تواند به اطلاعات خود دسترسی داشته باشد.
دادگاه‌های بین‌المللی نیز در صورت نیاز می‌توانند گوگل را مجبور به ارائه اطلاعات شخصی کاربران بکنند. علاوه بر این دو مورد، شرکت گوگل نیز می‌تواند اطلاعات عمومی کاربران را برای آنالیز و بررسی رفتاری آنها، مورد استفاده قرار دهد.
موضوع مشخص این است که با توجه به تعداد بسیار زیاد کاربران گوگل، اطلاعات شخصی کاربران در سطح کاربر بررسی نمی‌شود، بلکه مجموعه‌ای از رفتار کاربران موردبررسی قرار می‌گیرد. در واقع گوگل علاقه‌ای به عکس‌های شخصی یا پیغام‌های شما ندارد، بلکه موضوعاتی مثل نحوه استفاده از شبکه‌های اجتماعی، خرید آنلاین و اطلاعات جستجو شده، مدنظر این شرکت است.
هرچند هیچ فردی خارج از مجموعه داخلی گوگل، از نحوه جمع‌آوری اطلاعات خبر ندارد اما از سوی دیگر هنوز شخص یا شرکتی نتوانسته ثابت کند که گوگل، برخلاف توافق‌نامه اولیه عمل کرده است.
اطلاعات ما چه سودی برای گوگل دارد؟
این موضوع باید در نظر گرفته شود که اغلب برنامه‌ها و سرویس‌های گوگل، رایگان است. در نتیجه کسب درآمد گوگل از اطلاعات کاربران، موضوعی قابل پیش‌بینی به نظر می‌رسد. در واقع گوگل بیشترین منبع درآمد خود را از اطلاعات ما کسب می‌کند.
محصولاتی برای فروش وجود دارند و خریدارانی نیز به این محصولات علاقه دارند. درآمد گوگل از به وجود آوردن یک اتصال بین فروشنده و خریدار پدید می‌آید. برای مثال اگر شما یک فروشنده قایق‌های موتوری باشید، علاقه دارید تا گوگل راهی برای فروش محصولات شما پیدا کند.
گوگل نیز با جمع‌آوری تمامی اطلاعاتی که در طول سال‌های اخیر کسب کرده، می‌داند که چه شخصی ممکن است به خرید یک قایق موتوری علاقه‌مند باشد. سطح دانش، درامد و خریدهای پیشین نیز به نحوی در اختیار گوگل قرار دارد. در نتیجه این شرکت بهترین بازاریابی اتوماتیک را در اختیار فروشنده و خریدار قرار می‌دهد.
گوگل اطلاعات زیادی از نحوه رفتاری کاربران دارد. این شرکت می‌داند که ما پیش‌ازاین چه محصولاتی را از چه شرکت‌هایی خریداری کرده‌ایم. در کدام کشور و شهر زندگی می‌کنیم و در طول روز به چه مکان‌هایی سر می‌زنیم.
هرچند این جمع‌آوری اطلاعات کمی ترسناک به نظر می‌رسد اما باید این موضوع در نظر گرفته شود که گوگل علاقه‌ای به رفتارهای عادی ما ندارد. اینکه ما چه صحبت‌هایی می‌کنیم یا چه روابط شخصی داریم، منبع درآمد گوگل نیست و در نتیجه جذابیتی نیز برای این شرکت ندارد.
از سوی دیگر، علم گوگل به رفتارهای کاربران، می‌تواند برای اشخاصی که به دلایلی خاص، علاقه به اشتراک‌گذاری اطلاعات ندارند، خطرناک باشد. هرچند گوگل در سطح پایین، نام اشخاص را از اطلاعات جدا می‌کند، اما باز هم ممکن است از طریق قانونی و دادگاه‌های بین‌المللی، اطلاعاتی به اشتراک گذاشته شود که برخلاف میل کاربر باشد.
درهرصورت اشخاص عادی باید این موضوع را در نظر بگیرند که اطلاعات شخصی آنها، توسط هیچ انسانی در گوگل بررسی نمی‌شود. حجم اطلاعات آن‌قدر زیاد است که تنها سیستم‌های پیشرفته کامپیوتری می‌توانند این اطلاعات را بررسی و دسته‌بندی کنند.
هرچند راهی برای اثبات این موضوع نیست اما گوگل ادعا می‌کند که مواردی مرتبط با نژاد، جنسیت، سلامتی و دیگر مسائل حساس را ذخیره نمی‌کند و در نتیجه امکان اشتراک‌گذاری آنها با هیچ شخصی وجود ندارد. موضوعی که حداقل در عمل می‌تواند آرامش‌بخش باشد.
چگونه اطلاعات خود را از گوگل پنهان کنیم؟
پاسخ این پرسش چندان ساده نیست. استفاده از محصولات و سرویس‌های مختلف گوگل آن‌قدر وسیع است که حتی ممکن است بسیاری از کاربران به آن آگاهی نداشته باشند. پیش از ارائه توضیحات باید به این موضوع اشاره کنیم که گوگل تنها شرکتی نیست که با استفاده از اطلاعات شما، درآمدزایی می‌کند.
فیس‌بوک و زیرمجموعه‌هایی مثل اینستاگرام نیز درست مثل گوگل، با فروش اطلاعات به درآمدزایی رسیده‌اند. فروشگاه‌های اینترنتی داخلی و خارجی نیز با هماهنگی با سایت‌ها، اطلاعات متفاوتی را از شما به‌دست می‌آورند.
بسیاری از وب‌سایت‌های بی‌نام و نشان نیز به‌صورت غیرمستقیم، اطلاعات شما را به یکی از شرکت‌های بزرگ اینترنتی جهان مثل گوگل یا مایکروسافت می‌فروشند. با این اوصاف می‌توان نتیجه‌گیری کرد که حضور مخفیانه در اینترنت، شباهت زیادی به رؤیا دارد.
به‌هرحال اگر قصد دارید دست گوگل را از زندگی خود کوتاه کنید، در آغاز باید به سرویس‌های دیگر شرکت‌ها رو بیاورید. برای مثال باید به‌جای جی‌میل، از ایمیل شرکت‌های خارجی یا داخلی دیگر استفاده کنید. هرچند باید در نظر بگیرید که اغلب این‌گونه سرویس‌ها، کیفیتی پایین‌تر از محصولات و سرویس‌های گوگل دارند.
استفاده از مرورگر کروم نیز باید محدود شود و به‌جای آن باید از مرورگرهایی مثل اپرا یا فایرفاکس استفاده کنید که البته آنها هم در جمع‌آوری اطلاعات، دست کمی از گوگل و مرورگر کروم ندارند.
سیستم‌عامل لینوکسی اندروید نیز به گوگل وابسته است. در نتیجه یا باید اندرویدی را انتخاب کنید که به پلی‌استور و محصولات گوگل دسترسی نداشته باشد، یا باید سراغ سیستم‌عامل‌هایی بروید که توسط شرکت گوگل طراحی نشده‌اند.
محصولات اپل، یولا و چند شرکت لینوکسی، تنها گزینه‌های پیش روی شما برای داشتن یک گوشی خالی از گوگل هستند. هرچند استفاده از این سیستم عامل‌ها در ایران آن‌قدر دردناک است که کاربر بعد از مدتی به بازگشت به گوگل، رضایت می‌دهد.
با این توضیحات اگر هنوز هم قصد دارید اطلاعات خود را از تمامی شرکت‌ها محفوظ کنید، باید به جای سیستم‌عامل ویندوز، مک یا کروم‌اواس، یک لینوکس بسیار امن را نصب کنید. پس‌ازآن با مرورگر مخفی تور (Tor) به اینترنت بیایید و البته سرعتی بسیار پایین‌تر را نیز تجربه کنید.
حتی استفاده از برنامه‌های نقشه و ناوبری داخلی نیز برای عدم دسترسی گوگل به موقعیت مکانی شما کافی نیست. اغلب برنامه‌های گوگل به موقعیت مکانی کاربر دسترسی دارند و می‌توانند این اطلاعات دسته بندی شده را در زمان مناسب، مورد استفاده قرار دهند
استفاده از شبکه‌های اجتماعی نیز یک خط قرمز بزرگ است. اغلب شبکه‌های اجتماعی برای عضویت از شماره تلفن و ایمیل استفاده می‌کنند که عملاً نام و اطلاعات شما را لو می‌دهد.
حرف آخر
حضور در اینترنت و انواع شبکه‌های اجتماعی، درست مثل باز کردن درب منزل به روی جهان است. در واقع شما بهای اطلاعات کسب‌شده را، با اشتراک‌گذاری اطلاعات خود می‌پردازید. پس انتظار این موضوع که هیچ اطلاعاتی را به اینترنت لو ندهید، غیرمنطقی و غیرعملی است.
بعد از این بهتر است پیش از عضویت در یک وب‌سایت داخلی یا خارجی، اطلاعات پیش از ثبت‌نام را به خوبی مطالعه کنید. این اطلاعات به شما اعلام می‌کند که چه موضوعاتی از رفتارهای شخصی شما، در سرویس مربوطه ذخیره می‌شود.
درآمدزایی وب‌سایت ها و شبکه‌های اجتماعی از تبلیغات نیز هزینه‌ای است که شما برای استفاده از آن سرویس رایگان می‌پردازید. متخصصان زیادی برای راه‌اندازی یک سرویس ساده گوگل به فعالیت مشغول هستند و انتظار اینکه به رایگان برای ما کار و فعالیت کنند، غیر منطقی است.
