اگر فردی اهدای خون را از سن ۱۷ سالگی شروع کند و تا سن ۷۶ سالگی، هر ۵۶ روز یک بار خون دهد، در کل ۴۸ گالون خون اهدا کرده و با این کار جان بیش از هزار نفر را نجات می دهد!
خون یک قسمت حیاتی از بدن هر انسان است و متشکل از دو قسمت سلول‌های خونی و پلاسما می باشد.
چهار نوع فراورده از خون های اهدایی تولید می شود: گلبول های قرمز، پلاکت، پلاسما و کرایو(Cryoprecipitate).
کرایو یکی از فرآورده‌های خونی است که استفاده محدودتری نسبت به پلاسمای تازه منجمد (FFP) دارد.
در طی فرایند انتقال خون ، خون از فرد دهنده به طور مستقیم وارد جریان خون فرد گیرنده می شود.
چند نکته در مورد فراورده های خونی
* انواع فراورده های حاصل از خون، جان بسیاری از افراد نیازمند به آنها را نجات می دهد.
* گلبول های قرمز اهدایی باید ظرف 42 روز مورد استفاده قرار گیرند.
* پلاکت های اهدایی باید ظرف 5 روز مصرف شوند.
* پلاسما و کرایو به صورت فریز شده نگهداری شده و تا یک سال بعد قابلیت مصرف دارند.
* باید توجه داشت که مغز استخوان سالم می تواند مواد اهدا شده را دوباره بسازد و وارد چرخه بدن کند. گاهی این کار ظرف چند ساعت و گاهی ظرف چند هفته صورت می گیرد.
* اگر فردی اهدای خون را از سن 17 سالگی شروع کند و تا سن 76 سالگی، هر 56 روز یک بار خون دهد، در کل 48 گالون خون اهدا کرده و با این کار جان بیش از هزار نفر را نجات می دهد!
* با هر اهدای خون، جان 3 نفر را می توان نجات داد.
تمام افرادی که برای اهدای خون مراجعه می کنند، باید آزمون غربالگری را دهند که متشکل از 14 آزمون برای بررسی بیماری های احتمالی مانند هپاتیت B و هپاتیت C و ویروس ایدز(HIV) و سیفیلیس می باشد
قبل از اهدای خون چه باید کرد؟
در کشورهای در حال توسعه که منابع خونی محدود است، به دست آوردن خون سالم برای انتقال به بیماران نیازمند بسیار دشوار است.
وقتی که شما می خواهید خون خود را اهدا کنید، باید به یک سری از سوالات پاسخ دهید و یکسری تست ها را انجام دهید که شامل موارد زیر است:
- سابقه پزشکی :
افرادی که در مرکز انتقال خون کار می کنند، از شما یک سری اطلاعات شخصی درباره سلامت شما، نحوه زندگی و بیماری هایی که تا کنون در معرض آنها بوده اید و به آنها مبتلا شده اید را می پرسند و عوامل خطر برای ابتلا به بیماری های مختلف را در شما بررسی می کنند.
- معاینه جسمی :
مرکز انتقال خون، شما را مورد معاینه بدنی قرار داده و یک سری علائم حیاتی مانند فشار خون، دمای بدن و سطح هموگلوبین خون شما را بررسی می کند.
- آزمون غربالگری:
تمام افرادی که برای اهدای خون مراجعه می کنند، باید آزمون غربالگری را دهند که متشکل از 14 آزمون برای بررسی بیماری های احتمالی مانند هپاتیت Bو هپاتیت Cو ویروس ایدز(HIV) و سیفلیسمی باشد. اگر هر نوع از بیماری های نام برده شده در شما تشخیص داده شود، سازمان انتقال خون، از خون شما استفاده نمی کند.
چه کسانی به خون های اهدایی نیاز دارند
- افرادی که خون از دست داده اند، مانند افرادی که تصادف کرده اند و یا در اثر حادثه ای خونریزی داخلیدارند
- افرادی که تحت اعمال جراحی قرارمی گیرند
- برخی سرطان ها، بیماری سلول های داسی شکلو خیلی از انواع بیماری ها
بعد از اهدای خون چه باید کرد؟
هموگلوبین با تعداد کم مهم ترین دلیل کم خونیدر افراد سالم و به خصوص در بانوان می باشد.
آهنعنصر مهم در ساخت هموگلوبین می باشد. افرادی که خون می دهند، میزان قابل توجهی از آهن خون خود را اهدا کرده و ممکن است دچار کم خونی شوند. اگر کم خونی فرد به دلیل کمبود آهن باشد می تواند فقر آهن خود را بوسیله منابع غذایی آن جبران کند.
در مراکز اهدای خون، میزان هموگلوبینافراد اهدا کننده چک می شود و باید بالاتر از دوازده و نیم گرم در دسی لیتر باشد.
میزان طبیعی هموگلوبین در افراد سالم به ترتیب زیر است :
زنان: 1/12 تا 1/15 گرم در دسی لیتر
مردان: 8/13 تا 2/17 گرم در دسی لیتر
اگر هموگلوبین شما در محدوده طبیعی قرار دارد، می توانید خون اهدا کنید.
چه مواردی به طور موقت اهدای خون به تعویق می افتد؟
در این موارد این افراد زمانی می توانند نسبت به اهدای خون اقدام کنند که مشکل کاملا برطرف شود یا زمانی از وقوع آن مشکل گذشته باشد.
افرادی که شرایط زیر را دارند، باید اهدای خون را به طور موقت عقب بیندازند :
- میزان کم سلول های خونی
- هموگلوبین با تعداد کم
- ابتلا به بیماری هایی مانند سرماخوردگیو آنفلوانزا
- افراد باردار در طول دوران بارداری و تا 6 هفته بعد از به دنیا آمدن فرزند
- همه افرادی که در طی یک سال گذشته تاتوکرده اند، یا قسمتی از بدن خود را سوراخ کرده اند
- مسافرت اخیر به قسمت های خاصی از قاره آفریقا، قسمت های مرکزی و جنوبی قاره آمریکا، مکزیک یا جنوب شرق آسیا
در مراکز اهدای خون، میزان هموگلوبین افراد اهدا کننده چک می شود و باید بالاتر از دوازده و نیم گرم در دسی لیتر باشد
- اگر شما بنابر شرایطی نباید به طور موقت خون اهدا کنید، می توانید پس از گذشت زمان خاصی، با مراجعه به مراکز انتقال خون از زمان دقیق امکان اهدای خون مجدد سوال کنید.
- افراد دیابتی : اگر فرد دیابتیبتواند با رعایت رژیم مناسب، بیماری اش را کنترل کند، ممکن است قادر به اهدای خون باشد. اگر بیماری فرد دیابتی تنها با انسولین قابل کنترل است، نمی تواند خون اهدا کند. اما این نکته را باید در نظر داشت که مرکز انتقال خون با توجه به شرایط بیمار تشخیص می دهد که می تواند اهداکننده باشد یا نه.
- بارداری و شیردهی: افرادی که بچه شیر می دهند، در طی شش ماه اول شیردهی، واجد شرایط لازم برای اهدای خون نمی باشند. افرادی هم که سقط جنین داشته اند، تا شش هفته بعد از سقط نمی توانند خون اهدا کنند.
- افرادی که به تازگی واکسن تزریق کرده اند: برای مثال کسانی که واکسن آنفلوانزاتزریق می کنند تا دو روز نمی توانند خون اهدا کنند.
- تاتو یا سوراخ کردن بدن با سوزن: افرادی که تاتو کرده اند و یا کارهای سوراخ کردن بدن مثل طب سوزنیداشته اند، تا شش ماه بعد نمی توانند خون اهدا کنند، زیرا احتمال عفونت مخصوصا ابتلا به بیماری هپاتیت سی در آنها بالاست.
- افرادی که به دندانپزشکیمراجعه کرده اند: افرادی که برای کارهایی نظیر پر کردنو جرم گیریبه دندانپزشک مراجعه کرده اند، باید تا روز بعد از درمان صبر کنند و خون ندهند. پس از انجام اعمال جراحی روی دندان مانند دندان کشیدن،عصب‌کشیو جراحی دنداننیز باید تا 72 ساعت صبر کرد و خون نداد تا کاملا بهبود یافت.
مشکلاتی که سبب می شود فرد نتواند اصلا خون بدهد
بیماری های خونی
بیماری های جنسی
مصرف انواع مواد مخدر
