اگر روزی برسد که شبکههای اجتماعی دیگر وجود نداشته باشند چه اتفاقی میافتد؟ شبکههای اجتماعی در سالهای اخیر چنان نقش و جایگاه ویژهای در زندگی ما پیدا کرده اند که شاید برای اغلب ما زندگی بدون آنها دیگر غیر قابل تصور باشد. این شبکهها تأثیر عمیقی بر جامعه انسانی داشته اند، بنابراین نبود آنها شرایط کاملاً متفاوتی رقم خواهد زد که در ادامه دربارهی آن صحبت خواهیم کرد.
۱- آدمهای شادتری خواهیم شد
در سال ۲۰۱۵ تحقیقی منتشر شد که بر روی ۱۰۹۵ کاربر شبکه اجتماعی فیسبوک انجام شده بود. محققان دانمارکی از نیمی از شرکت کنندگان پژوهش خواسته بودند یک هفته کار با فیسبوک را کنار بگذارند. بعد از یک هفته دوری از فیسبوک، شرکت کنندگان اعلام کردند که به میزان چشمگیری احساس رضایت بیشتری از زندگی پیدا کرده بودند. این افراد نه فقط احساس شادی بیشتری داشتند، بلکه به گفتهی خودشان، شور و شوق و ارادهی بیشتری پیدا کرده بودند.
۲- مجبور خواهیم شد به روشهای قدیمی شریک عاطفی مان را پیدا کنیم
شبکههای اجتماعی حالا به بستری برای دوست یابی تبدیل شده اند. علاوه بر این، اپلیکیشنها و سایتهای مخصوص دوست یابی هم این روزها طرفداران زیادی پیدا کرده اند. طبق آمارها، ۱۵ درصد از آمریکاییها از اپلیکیشنهای دوست یابی برای پیدا کردن شریک عاطفی شان استفاده میکنند که این بدان معنی است که حالا ۵۰ میلیون آمریکایی در اینترنت به دنبال عشق زندگی شان میگردند. اگر این شبکههای اجتماعی یکباره ناپدید شوند، ما مجبور میشویم مثل گذشته دیگران را رو در رو متقاعد کنیم تان به ما فرصتی برای اثبات خودمان دهند.
۳- حمایت از حقوق مان کار سخت تری خواهد شد
شبکههای اجتماعی تریبونی برای اعلام عقاید خود در اختیار ما قرار داده اند و همهی این تریبونها میتواند تغییرات نسبتاً بزرگی ایجاد کنند. شبکههای اجتماعی بعد از ظهور فیسبوک گسترش پیدا کردند. این شبکهی اجتماعی قدرتی که تا پیش از آن متمرکز و تنها در اختیار عدهای خاص بود را به مردم عادی بخشید و فرصت ایجاد تغییر را برای آنها فراهم کرد. جنبش اشغال وال استریت، بهار عربی، جنبش «من هم همینطور» و تلاش زنان عربستان برای کسب حق رانندگی از نمونههای این مسأله هستند که در همگی آنها شبکههای اجتماعی نقش پررنگی داشتند.
۴- بچهها به روش دیگری یاد خواهند گرفت
تحقیقات نشان میدهد این مسأله هم مزایایی دارد و هم معایبی. تحقیقی در سال ۲۰۱۷ بر روی نزدیک به ۳۵ هزار کودک مدرسهای در ابوظبی نشان داد استفاده از شبکههای اجتماعی در یک محیط آموزشی برای کودکان مفید بود. این کار به آنها این امکان را میداد که اطلاعات و نظرات خود را در میان بگذارند و مهارت خواندن خود را ارتقا دهند. با این حال، محققان خاطر نشان کردند که استفاده از شبکههای اجتماعی تأثیرات منفیای هم روی بچهها داشت، چون توجه آنها را از تکالیف مدرسه دور میکرد.
۵- پیدا کردن کار برای متقاضیان سختتر خواهد شد
شبکههای اجتماعی این روزها به یکی از روشهای کارفرماها برای پیدا کردن نیروی کار تبدیل شده اند. تحقیقی در سال ۲۰۱۷ نشان داد ۸۴ درصد از شرکتها از شبکههای اجتماعی برای این منظور استفاده میکنند و این میزان در حال افزایش است. به علاوه، معلوم شد شرکتها شبکههای اجتماعی را به ویژه روش مفیدی برای پیدا کردن آن دسته از نیروهای کار میدانند که خود متقاضی کار نیستند. به علاوه وبسایتهای تخصصیای هم وجود دارند تا افراد رزومهی خود را در آنها ارائه کنند و همه بتوانند این رزومهها را ببینند. برای مثال، وبسایت LinkedIn تا پایان سال ۲۰۱۷ بیشتر از ۵۰۰ میلیون کاربر داشت.
۶- کمتر بمباران روانی خواهیم شد
حضور در شبکههای اجتماعی به منزلهی قرار گرفتن بیش از اندازه در معرض اطلاعات و وقایعی است که تأثیری منفی بر روان ما دارند. اخبار سلبریتی ها، تصاویر زندگی به ظاهر بی نقص کاربران و تبلیغات برندها، همگی اثرات نامطلوبی بر ما دارند. از همه بدتر، افشای مغرضانهی اطلاعات خصوصی افراد و سرزنش عمومی است. علاوه بر این ها، وقتی به صورت مکرر مخاطب صحبتها و عکسهای دیگران از خودشان باشیم، این مسأله میتواند برای ما آزاردهنده یا صرفاً خسته کننده باشد.
۷- کمتر ناشناس خواهیم بود
در شبکههای اجتماعی آدمها میتوانند پشت یک نام دروغین خود را پنهان کنند، مسألهای که به آنها این فرصت را میدهد تا افکار و عقاید خود را بی پرده بیان کنند. اما این مسأله همیشه هم خوب نیست. در این شرایط این جنگجویان اینترنتی ناشناس مجبور نیستند با عواقب رفتار بی ادبانه، پرخاشگرانه یا به کلی خصومت آمیز خود مواجه شوند. بدون وجود شبکههای اجتماعی، برای ابراز صریح باورهای خود، راهی جز انجام رو در روی آن نخواهیم داشت. به علاوه، در اینصورت شاید قبل از صحبت کردن کمی بیشتر فکر کنیم یا اگر حرف خوشایندی (یا نسبتاً به درد بخوری) برای گفتن نداریم، شاید به کلی صحبت نکنیم.
۸- کمتر خودمان را با دیگران مقایسه خواهیم کرد
در شبکههای اجتماعی ما دائماً در جریان وقایع زندگی دیگران قرار میگیریم. یکی از مشکلات این مسأله آن است که دیگر سخت میشود موفقیتهای ظاهری دیگران را با خود مقایسه نکرد و احساس شکست نکرد. در شبکههای اجتماعی همه بهترین وجه خود را نشان میدهند و وقتی به مقایسه کردن هم روی بیاوریم ذهنیتی به مراتب غیر واقعی تری پیدا میکنیم. متأسفانه ما دائماً فراموش میکنیم که زندگی هیچ کسی آنقدری که در شبکههای اجتماعی به نظر میرسد بی نقص و کامل نیست.
۹- مجبور خواهیم شد مثل گذشته روزنامه بخوانیم
امروزه بسیاری از ما برای خبردار شدن از دنیای اطراف مان از شبکههای اجتماعی استفاده میکنیم. تحقیقی در سال ۲۰۱۸ نشان داد ۶۸ درصد از بزرگسالان در آمریکا برای اطلاع از اخبار روز دست کم گاهی از شبکههای اجتماعی استفاده میکنند. اما علت این مسأله چیست؟ چون شبکههای اجتماعی نه تنها در دسترس و اولویت اول ما هستند و مهمترین جایگاه را برای ما دارند، بلکه برایمان جالب است که نظرات دیگران را هم دربارهی یک خبر ببینیم. البته خوب است که برای باخبر شدن از وقایع روز دنیا مجبور به جستجو نباشیم، اما ممکن است بعضی از اطلاعات شبکههای اجتماعی صحت نداشته باشد. به علاوه، وقتی به جای آنکه ما اطلاعات را پیدا کنیم، عکس آن رخ دهد و «اطلاعات ما را پیدا کند»، رهایی از آن میتواند غیر ممکن باشد.
۱۰- زمان کمتری را هدر خواهیم داد
تحقیقات نشان میدهد کسانی که از شبکههای اجتماعی استفاده میکنند بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی هستند. هر چه مدت زمان بیشتری را در شبکههای اجتماعی بگذرانیم، بیشتر افسرده میشویم. علت این مسأله آن است که با این کار وقت خود را هدر میدهیم؛ بنابراین دنیای بدون شبکههای اجتماعی نه تنها دنیای پربازده تری خواهد بود، بلکه این مسأله شادی بیشتری هم به ما خواهد بخشید.
۱۱- شاید حریم شخصی بیشتری داشته باشیم
البته این مشکل فقط در مورد شبکههای اجتماعی نیست. این مسأله به هر گونه اطلاعات شخصی از شما که به صورت آنلاین ذخیره شده و در دسترس بانک ها، بیمارستانها و دیگر نهادها باشد هم مربوط میشود. اما ارائهی اطلاعات به این نهادها ضروری است، در حالی که شبکههای اجتماعی اینگونه نیستند و در آنها اطلاعات شخصی ما به راحتی میتوانند در اختیار افراد نااهل قرار گیرند. طبق تحقیقات، تفاوتی ندارد در فضای مجازی چقدر مراقب حریم شخصی خود باشید، عمدهی کار از دست شما خارج است.
۱۲- کمتر تنها خواهیم بود
شکی نیست از زمانی که فراموش کردیم چطور رو در رو، از طریق تلفن و بدون کمک شبکههای اجتماعی برای زندگی خود برنامه ریزی کنیم، به آدمهای تنهاتری تبدیل شدیم. تحقیقات نشان میدهد شبکههای اجتماعی معمولاً احساس تنهایی و انزوا را به ویژه در میان جوانان افزایش میدهند، یعنی همان قشری که ادعا دارد برای رفع تنهایی هایش از شبکههای اجتماعی استفاده میکند. حقیقت آن است که هر چه کمتر از شبکههای اجتماعی استفاده کنیم، ارتباطات انسانی بیشتر خواهد شد.
۱۳- عزت نفس بالاتری خواهیم داشت
همهی آن سلفیهایی که در شبکههای اجتماعی پست میکنیم و همهی آن چک کردنهای مکرر برای فهمیدن آنکه کسی برای پست ما کامنتی گذاشته یا نه، همگی از خودشیفتگی ما نشأت میگیرند. به علاوه، به اشتراک گذاشتن سلفیهای خود احساس بدی در ما نسبت به خودمان ایجاد میکند. تحقیق جدیدی نشان داد کسانی که هم سلفیهای خود را در شبکههای اجتماعی پست میکردند و هم سلفیهای دیگران را میدیدند، عزت نفس آنها کمتر شده بود. جالب آنکه پست کردن و دیدن عکسهای دسته جمعی تأثیر معکوسی داشت. در واقع این کار باعث بالا رفتن عزت نفس افراد شده بود.