علی اکبر آقایاری کارشناس رسمی دادگستری گفت:یکی از حقوق مالی زن، مهریه است که به موجب عقد ازدواج به زن تعلق می‌گیرد.
به گزارش باشگاه خبرنگاران آقایاری افزود:به استناد ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی: " به مجرد عقد، زن مالک مهر می‌شود و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید. " همانگونه که از این ماده مشخص می‌شود، به محض اینکه عقدی میان طرفین واقع شد، زن مالک مهر می‌شود و هیچ چیز نمی‌تواند جلوی این مالکیت را بگیرد.
او ادامه داد: تعیین مهریه در عقد دائم شرط لازم و ضروری برای صحت عقد نیست؛ بنابراین، در صورتی که در زمان عقد، مهریه‌ای تعیین نشده باشد نیز عقد صحیح است.
این کارشناس رسمی دادگستری عنوان کرد: طرفین نمی‌توانند از نظر قانونی هر مالی را به عنوان مهریه تعیین نمایند. گاهی ممکن است طرفین با توافق هم آن را تعیین یا اختیار تعیین آن را به شخص دیگر واگذار کنند.
آقایاری اظهار کرد: به لحاظ عرفی و در رابطه با چگونگی پرداخت و مطالبه مهریه نیز می‌توان آن را به مهریه عند المطالبه و مهریه عند الاستطاعه تقسیم کرد که با یکدیگر متفاوت بوده و احکام خاص خود را دارند.
او ادامه داد: بحث مهریه عندالاستطاعه و عندالمطالبه در سال‌های اخیر با توجه به بخش نامه ثبتی ابلاغ شده به دفاتر رسمی ازدواج قوت گرفته است و سر دفتر ازدواج با توافق زوجین می‌تواند نوع مهریه را به جای عندالمطالبه، عندالاستطاعه بنویسید حتی می‌توان از کل مهریه بخشی را عندالمطالبه نوشت و بخش دیگر را عندالاستطاعه و در این خصوص نیز منعی وجود ندارد.
این کارشناس رسمی دادگستری بیان کرد: عندالمطالبه بودن به این معنی است که به محض امضای عقدنامه، زن اگر بخواهد می‌تواند با مراجعه به محاکم و دادگاه‌های خانواده یا مراجعه به اجرای ثبت بخواهد که مهر همسرش یا قسمتی از مهریه را بپردازد که البته امروزه تا ۱۱۰ عدد سکه عندالامطالبه و مازاد بر آن را باید زوجه اموال معرفی کند و ضمانت اجرایی ندارد.
آقایاری افزود: عندالاستطاعه بودن نیز به این معنی است که زن زمانی می‌تواند مهریه خودش را مطالبه کند و مرد را ملزم به پرداخت آن کند که استطاعت پرداخت مهریه را به عهده زوج ببیند یعنی مرد توان پرداخت داشته باشد، اگر توان پرداخت نداشته باشد زن این حق را نخواهد داشت.
او در خصوص انتخاب روش عندالمطالبه یا عندالستطاعه برای پرداخت مهریه عنوان کرد: بهتر است زوجین مقداری از مهریه که مرد توان پرداخت آن را دارا است به صورت عندالمطالبه تعیین کنند و مابقی آن را به صورت عندالاستطاعه تعیین کنند تا با این کار تعادل به وجود می‌آید، یعنی هم زن به طور کلی از حق مطالبه مهریه ساقط نخواهد شد و هم اینکه در مواردی که مرد قادر به پرداخت مهریه نبوده، اما بنا به دلایلی از جمله شرایط اجتماعی مهریه‌ای سنگین را بر عهده گرفته باشد، مهریه جنبه صوری پیدا نکند.
این کارشناس رسمی دادگستری ادامه داد: از طرفی با تعیین بخشی از مهریه به صورت عندالستطاعه این توقع در زن ایجاد نمی‌شود که هر زمانی که اراده کند بتواند از مرد مطالبه‌ی مهریه‌ای سنگین داشته باشد و بتواند با توسل به مهریه سنگین مرد را روانه زندان کند؛ چراکه چنین اقداماتی موجب تزلزل پیدا کردن بنیان خانواده می‌گردد.
آقایاری با اشاره به دستورالعمل جدید صادره از قوه قضاییه در خصوص پرداخت مهریه گفت: به واسطه اختلافات خانوادگی بین زوجین قبلا به هنگام اجرا گذاشتن مهریه توسط زوجه در صورت نپرداختن و یا اعلام نداشتن توان مالی از طرف زوج معمولا مردان به زندان می‌افتادند.
او ادامه داد:اخیرا باتوجه به دستورالعمل جدید صادره از قوه قضاییه مردانی که اعسار خود را به پرداخت مهریه به صورت یک جا اعلام نمایند و اعسار آن‌ها از طرف دادگاه مورد تایید واقع گردد، زندانی نمی‌شوند و محکوم به پرداخت مهریه به صورت اقساطی با تشخیص مقام محترم قضایی می‌گردند.
این کارشناس رسمی دادگستری افزود:لازم به ذکر است مردی که دارای اموال و دارایی مستند باشد پس از کسب مستثنیات دین توسط دادگاه مابقی اموال او قابل توقیف جهت بدهی مهریه خواهد بود.
