آلودگی هوا مدتهاست که آژیر قرمز را در کلانشهرهای کشورمان به صدا درآورده و هنوز راهحلی قطعی برای مقابله با آن یافت نشده است. در روزهایی که آلودگی شدتمیگیرد، بازار توصیههای ایمنی در رسانهها و فضای مجازی داغ شده و برخی بنا به رسالتی که برای خود قائلاند، راهبری هموطنان برای هرچه کمتر بهرهمندی آنان از ذرات معلق مرگبار را در پیش میگیرند. بهطور مثال دمدستیترین توصیه همواره این بوده است که در روزهای آلوده حتیالمقدور از خانه خارجنشوید، اما شاید ندانید که براساس گزارشهای سازمان بهداشت جهانی، از ٧میلیون قربانی سالیانه آلودگی هوا، ٣میلیون نفر به دلیل تنفس هوای آلوده در خانههای خود به کام مرگ رفتهاند.
به گزارش شهروند اگرچه اغلب این آلودگی ناشی از پختوپز با زغال چوب بوده، اما واقعیت این است که با افزایش سطح آلایندهها در شهرها، چهاردیواری خانهها هم دیگر مکانهای چندان امنی محسوب نمیشود.
چگونه باید داخل خانه از خودتان محافظت کنید
١- مراقب باشید چه چیزی میسوزانید! شومینه و بخاری همانقدر که میتوانند محیط خانه را برایتان گرم و گیرا کنند، به همان اندازه هم میتوانند خطرناک باشند. دود ناشی از سوختن هیزم در شومینه و بخاری فضا را خشک میکند و این خشکی خود منشأ آلودگی است. اگر مجبور به استفاده از این وسایل گرمایشی هستید، ابتدا مطمئن شوید هیزمها خوب خشک شدهاند و مهمتر اینکه به رنگ و مواد شیمیایی آغشته نیستند.
٢- مراقب رطوبت خانه باشید! شاید شنیده باشید که وجود رطوبت باعث کاهش آلودگی هوا در فضای خانه میشود، اما سوال اینجاست رطوبت حاصل از چه چیزی؟ توصیه میشود زمانی که مرغ یا گوشت بار گذاشتهاید، در قابلمه را باز نگذارید تا به اصطلاح هوای خانهتان مرطوب شود! این نوع رطوبت به هیچ کاری نمیآید جز تولید آلودگی و کپک بیشتر روی درها و دیوارها. بهتر است در این مواقع هود یا فن تهویه را روشن کنید و اجازه دهید بوی غذایتان دل رهگذران کوچه و خیابان را ببرد، اما در خانه پخش نشود.
٣- مراقب باشید کدام پنجره را چه موقع باز میکنید! وقتی میزان آلودگی هوای شهر در وضع هشدار است، بهترین کار ممکن این است که باز کردن پنجرههای مشرف به خیابان را به یک روز بهتر موکول کنید. عمل به این توصیه درخصوص خیابانها یا کوچههایی که رفتوآمد خودروها در آن جریان دارد، باید جدیتر گرفته شود. در ضمن فراموش نکنید مصون نگه داشتن خانه از ورود هوای آلوده تا حدود زیادی بسته به عایقبندی درها و پنجرههاست. یک عایقبندی درست، هم مصرف برق و گاز را کاهش میدهد و هم هوای آلوده خانهتان را!
چگونه باید خارج خانه از خودتان محافظت کنید
١- حضور در فضای باز مهمترین عامل قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا به شمار میرود. اما یک توصیه مهم؛ در هوای آلوده پیادهروی کنید، دوچرخه و اسکوتر سوار شوید، اما رانندگی نکنید! تصور نکنید کابین خودرو جای امنی برای نفس کشیدن است و، چون سریعتر به مقصد میرسید، مدت زمان کمتری هوای آلوده را تنفس میکنید! اتفاقا برعکس، در این شرایط داخل کابین خودرو یکی از آلودهترین مکانها قلمداد میشود، چه آنکه در معرض دود مستقیم اگزوز دیگر خودروهاست. براساس یافتههای یک آزمایش، در مسافتی مشخص راننده خودرو دو برابر بیشتر از یک عابرپیاده و ٩ برابر بیشتر از یک دوچرخهسوار در معرض آلودگی قرار دارد.
٢- حالا اگر مجبور شوید پشت فرمان بنشینید چه باید کرد؟ برای این وضع هم توصیهای کابردی وجود دارد؛ بهترین کار این است که خلوتترین مسیر را انتخاب کنید، حتی اگر طولانیترین مسیر باشد! درواقع آلودگی هوا در شلوغترین خیابانها متمرکز میشود. سطح آلودگی خیابانهای خلوت ٢٠درصد کمتر از خیابانهای شلوغ است، بنابراین در زمان آلودگی هوا مسیرهای پرتردد را انتخاب نکنید. البته امیدواریم این پیشنهاد باعث نشود از فردا همان مسیرهای خلوت هم پرترافیک شوند!
٣- هنوز هم بین متخصصان درخصوص استفاده از ماسک هنگام آلودگی هوا اختلاف است! عدهای اعتقاد دارند ماسک زدن بهتر از نزدن است و عدهای هم خلاف این عقیده را دارند! با این حال اگر میخواهید به مصاف آلودگی بروید، آن ماسکهای قدیمی و ساده را فراموش کنید، چراکه نبرد با آلودگی هوا زرهای آهنین میخواهد! پس پیشنهاد میکنیم ماسکهای فیلتردار را جزو اولویتهایتان قرار دهید. از قدیم هم گفتهاند کاچی بهتر از هیچی است.