کابوس‌ها خواب‌های طولانی و وحشتناکی هستند که باعث ترس، اضطراب و ناراحتی در فرد می‌شوند، منحصربه‌فردند و آن‌قدر زودگذر که اغلب چیز زیادی از آن یاد نمی‌آوریم. بهتر است بدانید دیدن کابوس در کودکان شایع‌تر از بزرگ‌سالان است و حدود 50% از بزرگ‌سالان حداقل یک‌بار در طول سال کابوس بد می‌بینند اما چه چیز باعث دیدن کابوس‌های وحشتناک می‌شود؟
به گزارش تبیان کابوس‌ها را زیاد جدی نگیرید، درست است که با دیدن آنها احساس می‌کنید هیچ کنترلی روی آن ندارید و از این بابت وحشت‌زده می‌شوید ولی باید بدانید که آنها تخیلاتی بیش نیستند، تخیلاتی که اغلب ترس‌ها و وسواس‌های رفتاری ما را منعکس می‌کنند.
چند عامل مؤثر در دیدن کابوس شبانه
اضطراب و استرس: نگرانی از کار، استرس از رابطه‌ای که دارید و ... موضوعاتی هستند که در دیدن کابوس‌های شبانه نقش دارند.
خوردن قبل از خواب: این میان وعده دیررس متابولیسم را افزایش می‌دهد و باعث فعال‌تر شدن مغز و زمان خواب بیشتر شود؛ مطالعه‌ای که در مجله The Mind and Body منتشرشده است، نشان داد که 7 نفر از 10 نفر شرکت‌کننده ای که قبل از خواب فست فود خوردند از دیدن کابوس شبانه شکایت کردند.
افسردگی: مسائل روحی و روانی مربوط به تغییراتی در زندگی مانند طلاق و جدایی، از دست دادن عزیزان، مشکلات اقتصادی و نگرانی‌های شغلی می‌تواند منجر به دیدن کابوس شود.
اختلالات خواب: سندرم پای بی‌قرار، انقباض عضلات در خواب، گرفتگی نفس و آپنه همه این شرایط می‌تواند در دیدن کابوس مؤثر باشد.
داروها: برخی داروها مثل داروهای ضدافسردگی و خواب‌آور روی مغز اثر گذاشته و باعث دیدن کابوس در خواب شبانه می‌شوند.
ترک مواد مخدر: افرادی که به‌تازگی ترک مواد مخدر را پشت سر گذاشته‌اند کابوس‌های بسیار واضحی را تجربه می‌کنند که معمولاً سناریوهایی را در خود گنجانده‌اند که باعث ایجاد حس ناامیدی، وحشت و اضطراب شدید در فرد می‌شود.
بی‌خوابی: این وضعیت ممکن است خود را به شکل کابوس‌های آزاردهنده نشان دهد.
چند نمونه از رایج‌ترین کابوس‌های شبانه عبارت‌اند از دیدن دندان‌های در حال ریزش، تحت تعقیب بودن، ناتوانی در پیدا کردن سرویس بهداشتی، برهنه بودن درملأعام، آماده نبودن برای امتحان، پرواز کردن، افتادن، قرار گرفتن در یک وسیله نقلیه غیرقابل‌کنترل، پیدا کردن یک اتاق جدید در خانه و تأخیر و دیر رسیدن.
آیا دیدن کابوس برای سلامتی مضر است؟
اگر تعداد دفعات کابوس‌ها زیاد شود می‌تواند با عنوان اختلال کابوس شناخته شوند و خوشبختانه اختلال کابوس بسیار نادر است. شکی نیست که تکرار و ماهیت مزاحم آنها باعث خستگی می‌شود، خستگی هم می‌تواند در عملکرد، زندگی خانوادگی و اجتماعی فرد تأثیر بگذارد؛ اما از طرفی دیگر مدیر مرکز خواب دانشگاه پیتسبورگ در سال 2017 گفته است که کابوس‌ها می‌توانند به‌عنوان یک راه رهایی از اضطراب عمل کنند و در حقیقت آنها واکنش‌های طبیعی به استرس‌های بدن هستند. یک مطالعه نشان می‌دهد که بیش از 20 درصد از زنانی که قربانی تجاوز جنسی یا جسمی شده‌اند، سه ماه بعد از این اتفاق کابوس‌های وحشتناکی را تجربه کرده‌اند. همچنین بازماندگان تصادفات جدی در اتومبیل و موتورسیکلت نیز ماه‌ها بعد دچار کابوس می‌شدند.
مسائل روحی و روانی مربوط به تغییراتی در زندگی مانند طلاق و جدایی، از دست دادن عزیزان، مشکلات اقتصادی و نگرانی‌های شغلی می‌تواند منجر به دیدن کابوس شود.
چگونه به خود کمک کنیم تا کمتر کابوس ببینیم؟
غلبه بر استرس
اگر در محل کارتان یک روز پر از استرس دارید باید بدانید که چگونه در آخر روز استراحت کنید. از معروف‌ترین و شناخته‌شده‌ترین تکنیکهای کاهش استرس یوگا، کتاب خواندن، گوش کردن به موسیقی و گرفتن حمام گرم است.
رعایت بهداشت خواب
اگر می‌خواهید خوابی آرام و بدون استرس را تجربه کنید باید حداقل 30 دقیقه قبل از خواب اجازه دهید هوای تازه در محل خواب جریان داشته باشد. خوابیدن در محیط بیش‌ازحد گرم یا سرد باعث تشدید کابوس‌ها می‌شود بنابراین بهتر است دمای اتاق‌خوابتان را روی 65 درجه فارنهایت تنظیم کنید. همچنین اگر با درد گردن، ستون فقرات و یا شانه‌ها از خواب بیدار می‌شوید ممکن است زمان آن باشد که تشک و بالشت خود را تعویض کنید.
بنویسید و پاره کنید
اگر همیشه استرس دارید و نمی‌دانید که چگونه از دست آن خلاص شوید احساسات خود را بر روی کاغذ آورده و بنویسید. بسیاری از روانشناسان معتقدند نوشتن کابوس‌ها یا صحبت کردن درباره آنها می‌تواند در رسیدن به آرامش به شما کمک کند. اگر نیمه‌شب کابوس دیدید و وحشت‌زده از خواب بیدار شدید یک‌تکه کاغذ در دست بگیرید و تمام آنچه را که بخاطر داشتید بنویسید و سپس پاره کنید قطعاً ارزش یک‌بار امتحان کردن را دارد!
مراجعه به روانشناس
اگر در دنیای واقعی چیزی شما را آزار می‌دهد و باعث ناراحتی و اضطراب در شما می‌شود حتماً به یک روانشناس مراجعه کنید تا با ریشه‌یابی مشکلتان را حل کند.
چند توصیه:
- از خوابیدن و چرت زدن بعدازظهر خودداری کنید.
- پرهیز از کشیدن سیگار و مصرف کافئین در اواخر روز
- ورزش کردن در طول روز (به‌هیچ‌وجه قبل از رفتن به رختخواب ورزش نکنید)
- از تماشای فیلم‌های خشن و ترسناک، تلویزیون و بازی‌های کامپیوتری قبل از خواب بپرهیزید.
