بدن انسان یک ماشین خارق العاده است که آناتومی آن نتیجه هزاران سال تکامل و سازگاری با تغییرات محیط زیست در کره زمین بوده و باعث شده که انسان ها به یک شکل زیستی بسیار پیچیده تبدیل شوند. در حالی که پیشرفت ها در دنیای پزشکی در قرون گذشته به ما امکان داده تا ماهیت ارگانیسم انسانی را با دقت و جزییات بررسی کنیم اما همچنان ترکیبات و فرآیندهای جدیدی در بدن انسان کشف می شوند.
اوزون
اوزون یک ماده بسیار فرار است که از سه اتم اکسیژن تشکیل شده و در عرض چند دقیقه به مولکول های ساده تر تجزیه می شود. به همین دلیل، گاز اوزون موجود در اتمسفر باید به طور مرتب بازتولید شود و در صورتی که منابع تولید اوزون وجود نداشته باشند، لایه تشکیل شده از گاز اوزون در اتمسفر رو به کاهش گذاشته تا اینکه به طور کامل از بین برود. اشعه ماوراء بنفش، طوفان ها و فعالیت های انسانی بخش زیادی از اوزونی که در اتمسفر است را تولید می کنند اما باید بدانید که بدن انسان نیز در تولید اوزون دخالت دارد. نزدیک به دو دهه قبل، دانشمندان دریافتند که سیستم ایمنی بدن انسان به عنوان راهی برای مبارزه با تهدیدات بیولوژیکی اوزون تولید می کند.
بدن ما حاوی نوعی سلول له نام نوتروفیل، گلبول های سفید با لایه ای از آنتی بادی، است که در بدن در حال گردش بوده و باکتری ها و قارچ های بیماری زا را از بین می برد. برای انجام وظیفه خود، نوتروفیل ها با مولکول های اکسیژن با انرژی بسیار بالا،آنتی بادی هایشان را تغذیه می کنند. سپس آنتی بادی ها این مولکول ها را به اوزون تبدیل می کنند که برای از بین بردن باکتری های مهاجم مفید است. نوتروفیل ها میکروارگانیسم مهاجم را احاطه کرده و با مولکول های اوزونی که به تازگی ساخته شده اند آن را بمباران می کنند تا آن ها را نابود سازند.
از آنجایی که نزدیک به سه چهارم گلبول های سفید بدن انسان از نوع نوتروفیل هستند، مقدار مولکول اوزون تولید شدن در بدن هر فرد بسیار قابل توجه است. اما این موضوع چندان خوب نیست زیرا اوزون در غلظت های بالا برای بدن انسان مضر است. در فاصله ۲۵ کیلومتری از زمین، اوزون یک لایه گازی شکل می دهد که حیات روی کره زمین را از تشعشعات خورشیدی در امان نگه می دارد. اما در نزدیکی زمین، اوزون باعث آلودگی هوا شده و یکی از ترکیبات اصلی هوای آلوده به دود و غبار به شمار می آید. و در بدن انسان، اوزون باعث تجزیه کلسترول و ایجاد مولکول های سمی می شود که رشد بیماری هایی مانند آرتروز و تصلب شراین را افزایش می دهد.
سیانید
برای انسان ها، سیانید یک ترکیب شیمیایی بسیار سمی و مرگبار است. این ماده شیمیایی با جلوگیری از تنفس سلولی ارگانیسم ها، به سرعت باعث مرگ آن ها می شود. مرگبار بودن سیانید موضوع اثبات شده ای است و در طی قرن ها به عنوان یک سلاح شیمیایی برای کشتن هزاران انسان به کار گرفته شده است. به همین دلیل، باورنکردنی است وقتی بگوییم سیانید به طور طبیعی در بدن انسان موجود است. غلظت های مختلفی از سیانید هر روزه وارد بدن ما می شوند، زیرا این ترکیب شیمیایی در هوا، آب و غذایی که می خوریم موجود است.
اما نیازی به وحشت نیست زیرا غلظت این سیانیدها بسیار اندک بوده و مشکل ساز نیست. برای کشتن یک انسان با وزن متوسط ۷۰ کیلوگرم به ۰٫۱ گرم سیانید نیاز است. اما سیانید توسط خود بدن انسان نیز تولید می شود. برای مثال، فرآیندهای شیمیایی موجود در بزاق انسان به تولید گاز سیانید در حلق منجر می شود که از طریق تنفس از بدن بیرون رانده می شود.
برآورد شده که در هر لحظه، یک فرد سالم می تواند ۵۰ میکروگرم سیانید به ازای ۱۰۰گرم بافت بدنی تولید کند. اما این ترکیب شیمیایی در بدن ما ذخیره نمی شود. بخش اعظم سیانید توسط کبد جذب و پردازش شده و از طریق ادرار از بدن خارج می شود. بخش دیگری از سیانید موجد در بدن توسط ریه ها به دی اکسید کربن تبدیل شده و از راه تنفس از بدن خارج می شود.
عناصر رادیواکتیو
هر گونه تشعشع در مقدار فراوان برای انسان مضر است. برای مثال، حتی اگر اشعه ماوراء بنفش پوست ما را نسوزاند نیز تشعشعاتی که به صورت پنهان همه جا وجود دارند راهی برای ابتلای ما به سرطان خواهند یافت. اما آیا می دانستید که برخی از ترکیبات رادیواکتیو در بدن ما زندگی می کنند؟ یکی از ترکیبات رادیواکتیوی که در بدن ما وجود دارد توریم است، فلز سنگینی که در ابزارهای الکترونیکی استفاده می شود. در حالی که به طور روزانه مقادیر بسیار کمی توریم را از طریق غذا و آب وارد بدنمان می کنیم، این ترکیب معمولاً در عرض چند روز از بدن خارج می شود. یکی دیگر از معروف ترین عناصر رادیواکتیوی که در درون بدنمان داریم اورانیوم است.
این عنصر رادیواکتیو بسیار سنگین و سمی در سراسر کره زمین به صورت طبیعی یافت می شود. همانطور که می دانیم بیشترین مورد مصرف اورانیوم در نیروگاه های هسته ای و سلاح های کشتار جمعی است. مطالعات نشان می دهد که هر انسان معمولی به طور متوسط ۲۲ گرم اورانیوم در بدن خود داشته و می تواند روزی تا ۵ میکروگرم اورانیوم را از طریق دهان وارد بدن خود نماید. بزرگ ترین منبع این اورانیوم غذا ، به ویژه سبزیجات نشسته، و آب است.
وقتی که اورانیوم به درون بدن راه یابد وارد سیستم گردش خون شده و در ارگان های خاصی انباشته می شود. بعد از ماندن در این مراکز به مدت چندین ماه، بالاخره از بدن خارج می شود. دو سوم اورانیومی که وارد بدن می شود در استخوان های ما انبار می شوند. همچنین باید به پتاسیم-۴۰ اشاره کرد، یک ایزوتوپ رادیواکتیو از عنصر پتاسیم که از طریق غذا وارد بدن شده اما برای بدن مفید است.
فلزات گرانبها
لازم نیست که تمام چیزهایی که در بدنمان هستند خطرناک یا رادیواکتیو باشند. در بدن ما، همچنین، عناصر باارزشی یافت می شوند که به طور طبیعی شما را با یک معدن گرانقیمت تبدیل می سازند. با این وجود به شما توصیه نمی شود که برای منافع اقتصادی آن ها را از بدنتان بیرون کشیده و بفروشید. اول از همه باید به طلا اشاره کرد. بخش اعظم طلای موجود در بدن انسان در خون او پنهان شده است به طوری که ۰٫۰۲ درص از حجم کلی خون را فلز ارزشمند طلای تشکیل می دهد. در کل بدن انسان حاوی ۰٫۲ میلیگرم طلاست که برای ساخت یک مکعب طلا به ضخامت ۰٫۲۲ میلیمتر کافی است. همچنین بدن ما حاوی نفزه نیز هست که میزان سمی بودن آن برای بدن بسیار اندک است.
هر فرد به طور معمول بیش از ۸۸ میکروگرم نقره در روز مصرف می‌کند، که به اندازه چند دانه شن است. محققان دریافته اند که فضولات انسان نیز حاوی ذرات طلا و دیگر فلزات گرانبها است. یک کیلوگرم مدفوع انسان می‌تواند حاوی تا ۴ گرم مس، نقره، وانادیم و طلا باشد. برای درک ارزش این مقدار فلزات گرانبها باید بدانید که ارزش مدفوع یک میلیون انسان به خاطر فلزات گرانبهایی که در آن وجود دارد حدود ۱۳ میلیون دلار است. بدین ترتیب شاید ندانید که بدنتان یک ماشین چاپ پول است اما استخراج این پول‌ها کمی دشوار و حال بهم زن است!
