فوتبال فراتر از یک ورزش است و تبدیل به زبان مشترک مردم جهان شده؛ ورزش - صنعتی که اقشار مختلف مردم را مجذوب می کند. بازی که اکنون میلیون ها بیننده در سراسر جهان دارد و میلیاردها دلار درآمدزایی می کند. ورزشی که خیلی ها می گویند درآمدزاست و اگر حقش را بدهند، نیازی به ریالی کمک دولت و پول بیت المال ندارد اما آیا واقعا اقتصاد فوتبال در کشورمان چنین شرایطی را پیدا کرده است؟ پاسخ به این سوال منفی است. فوتبال کشورمان بدون کمک دولت و بیت المال، شاید نتواند یک سال هم دوام بیاورد.
به گزارش فارس استفاده از کمک های دولتی و سایر نهادها توجیه مناسبی دارد زیرا هیجان فوتبال باعث شده که در کشورمان میلیون ها نفر به این رشته گرایش پیدا کنند و خود را فوتبالیست یا حداقل هوادار یک تیم بدانند. بازی هایشان را تعقیب کنند و ساعت ها در مورد مسابقات باشگاهی و ملی حرف بزنند، روزنامه و رسانه های گروهی را مشتاقانه تعقیب کنند و در یک کلام فوتبال باشگاهی در کشورمان تولید کننده هنجارهای فرهنگی و نشاط اجتماعی شده است. هرچند گاهی شاهد مسایل غیر ورزشی و غیر اخلاقی هم هستیم اما بهترین، سالم ترین و جامع ترین سرگرمی جامعه امروز است.
متاسفانه گاهی فوتبال گرفتار سودجویان و منفعت طلبان قرار می گیرد و باعث به تاراج رفتن بیت المال می شود. در این روزها که حتی ورود اجناسی مانند پوشاک به جهت حمایت از تولیدات ایرانی ممنوع شده، شاهد خریدهای عجیب و غریب مربیان و بازیکنان بنجل خارجی از سوی باشگاه ها هستیم. اتفاقا این ماجرا بیشتر در باشگاه هایی صورت می گیرد که طبق قوانین باید بیشترین نظارت و ممیزی روی آنها صورت پذیرد.
کاری به گذشته های نه چندان دور نداریم که یک برزیلی را به عنوان مهاجم به پرسپولیس آوردند و چندین و چند هزار دلار حیف و میل شد یا بازیکن صد کیلویی را به عنوان مهاجم گلزن به استقلال آوردند و در نهایت هم چند هزار دلار به جیب شیادان و دلالان ریخته شد. چه بسا برخی مسئولان و مدیران نیز در چنین نقل و انتقالات حیرت انگیزی سود هم برده باشند.
می خواهیم به همین سال 98 که شرایط اقتصادی خاصی دارد، بپردازیم. در وضعیت اقتصادی که تحریم های ظالمانه شرایط سختی را به مردم کشورمان تحمیل کرده و امکان جابه جایی چند هزار دلاری در خارج از کشور به راحتی وجود ندارد، اما شاهد آنیم که چندصد هزار دلار به راحتی برای چندین بازیکن و مربی خارجی بی کیفیت از کشور خارج می شود.
چه دستانی در کار است تا ارز کشور صرف خریدهای بی کیفیت و بنجل خارجی در فوتبال شود؟ گاهی هم برخی در این وضعیت اقتصادی گنجشک را رنگ می کنند و به جای قناری به فوتبال ایران می فروشند. در این نوشته قصد داریم فقط به خرید مربیان و بازیکنان خارجی در سطح فوتبال باشگاهی بپردازیم و به همین خاطر به دلایل عقد قرارداد با ویلموتس سرمربی بلژیکی تیم ملی ورود نمی کنیم. هرچند معتقدیم که باید در انتخاب و خریدهای مربی برای تیم ملی کشورمان نیز به اندازه کافی دقت کنیم تا کلاهی سرمان گذاشته نشود اما مساله این است که در فوتبال باشگاهی بیشتر با پدیده شیادی مواجه هستیم. پدیده ای که در آن بازیکنی با 150 هزار دلار به یک تیم باشگاهی می آید اما همان بازیکن شاید یک سوم این پول را هم دریافت نکند.
برای اینکه مستند صحبت کنیم، نگاهی به بازیکنان و مربیان خارجی 16 تیم لیگ برتری این فصل انداخته ایم. قیمت بازیکنان بر اساس آنچه در رسانه های ایران منتشر شده در نظر گرفته شده و تقریبی است. دلار هم برحسب قیمت 12 هزار تومانی محاسبه شده است. البته در جریان مسابقات برخی از مربیان و بازیکنان خارجی از تیم هایشان جدا شدند و تغییراتی در تیم ها برای نیم فصل دوم ایجاد شد.مشکل دیگر این است که باشگاه هایی که بازیکن و مربی خارجی جذب می کنند، بعد از مدتی توان پرداخت دستمزدها را ندارند و باعث شکایت آنها به فیفا می شوند؛ از پرونده پروپئیچ در استقلال گرفته تا شکایت برانکو و کالدرون از پرسپولیس. در این پرونده ها گاهی مجبور می شویم چند برابر دستمزد واقعی را هم بابت جریمه پرداخت کنیم.
استقلال تهران: 4 مربی و 2 بازیکن خارجی؛ 2 میلیون و 400 هزار دلار (28 میلیارد و 800 میلیون تومان!)
کادر فنی:
استراماچونی سرمربی ایتالیایی دستمزد 760 هزار یورو (جدا شد)
عمر دانسی دستمزد-
سباسستین لئو دستمزد-
مارکو کاسر دستمزد-
بازیکنان:
شیخ دیاباته دستمزد 470 هزار دلار
هرویه میلیچ دستمزد 350 هزار دلار
سپاهان اصفهان: 2 مربی و 2 بازیکن دستمزد تقریبی یک میلیون و 610 هزار دلار (19 میلیارد و 320 میلیون تومان)
کادر فنی:
میگوئل تکسیرا 250 هزار دلار
روی تاوارس 150 هزار دلار
بازیکنان:
کی روش استنلی: 860 هزار یورو
ولادیمر کومان: 150 هزار دلار
گئورگی گئولیسانی: 200 هزار دلار
شهر خودرو مشهد: یک بازیکن 400 هزار دلار (4 میلیارد و هشتصد میلیون تومان)
کارلوس آلبرتو رودریگرز: 150 هزار دلار
کارلوس چاورایا دستمزد حدود 100 هزار دلار مدافع نیکاراگوئه که 10 بهمن 98 از تیم جدا شد.
میرسلاو اسلاوو مهاجم اوکراینی که خبری از میزان دستمزد او نیز منتشر نشده است. این خرید جدید شهر خودرو پیش از بازی هایش عکس های خارج از کشورش حاشیه ساز شد.
استوانو کوزین مربی ایتالیایی بعداز جدایی یحیی گل محمدی به کادر فنی شهر خودرو اضافه شد و دستمزد دقیق او منتشر نشده ولی احتمال دارد در رقمی حدود 150 تا 200 هزار دلار مبلغ قراردادش باشد.
پرسپولیس: 3 مربی و 2 بازیکن یک میلیون 822 هزار دلار (21 میلیارد و 864 میلیون تومان)
کادر فنی: تغییر از مربی آرژانتینی به مربی ایرانی
گابریل کالدرون 850 هزار دلار (جدا شد)
خواکین 130 هزار دلار
والنسیا 80 هزار دلار
بازیکنان:
رادوشوویچ 150 هزار دلار
بشار رسن 400 هزار دلار
جونیور براندائو 252 هزار دلار (به دلیل کیفیت پایین قراردادش فسخ و از تیم جدا شد.)
صنعت نفت آبادان: یک مربی 350 هزار دلار (4 میلیارد و 200 میلیون تومان)
دراگان اسکوچیچ: 350 هزار دلار (جدا شد)
اسکووچیچ البته به تیم ملی ایران پیوست و جانشین ویلموتس بلژیکی شد.
فولاد خوزستان: 2 بازیکن 600 هزار دلار (7 میلیارد و 200 میلیون تومان)
پریرا مندس 300 هزار دلار
آیندا پاتوسی حدود 300 هزار دلار
تراکتور تبریز: یک مربی و 4 بازیکن خارجی 2 میلیون و صد هزار دلار (25 میلیارد و 200 میلیون تومان)
کادر فنی: مربی ایرانی جانشین مربی ترکیه ای شد.
مصطفی دنیزلی 800 هزار دلار (جدا شد)
بازیکنان:
مازولا 200 هزار دلار (جدا شد)
فورچونه 500 هزار دلار (جدا شد)
میمبلا 200 هزار دلار
سوگیتا 200 هزار دلار (جدا شد)
عکاشه حمزاوی حدود 200 هزار دلار خرید جدید تراکتور
پیکان تهران: یک بازیکن با قرارداد ریالی! ( یک میلیارد و 300 میلیون تومان)
مارکو وکسوویچ (بر اساس مصوبه مدیران ایران خودرو، این باشگاه حق امضا قرارداد دلاری با بازیکنان خارجی ندارد)
ذوب آهن: 3 مربی و 2 بازیکن 650 هزار دلار (7 میلیارد و 800 میلیون تومان)
کادر فنی: مربی خارجی جانشین منصوریان شد.
میو دراگ رادلوویچ مربی مونته نگرویی جانشین منصوریان شد. ذوب آهن تنها تیمی بود که مربی خارجی جانشین مربی ایرانی شد. دستمزد او حدود 250 هزار دلار عنوان شده است.
گلدیستون ایگبرتود الوییرا آنانیاس 100 هزار دلار
ژوزه کایتانو منذز 100 هزار دلار
بازیکن:
ماکالی 100 هزار دلار
باکر 100 هزار دلار
پارس جنوبی: 3 بازیکن خارجی با قرارداد ریالی (یک میلیارد و نهصد میلیون تومان)
قرارداد بازیکنان خارجی این باشگاه نیز ریالی بسته شده است.
ماگنو باتیستا 700 میلیون تومان
کاکاخا شویلی 400 میلیون تومان
فرناندو دخسوس 800 میلیون تومان
گل گهرسیرجان: یک مربی و 2 بازیکن 700 هزار دلار (8 میلیارد و 400 میلیون تومان)
وینگو بگوویچ 200 هزار دلار (جدا شد)
دو بازیکن خارجی
جفرسون تاوارز 100 هزار دلار (جدا شد)
کوین جانسن 100 هزار دلار (جدا شد.)
گادوین منشا حدود 300 هزار دلار خرید جدید گل گهر
شاهین شهرداری بوشهر: یک مربی 600 میلیون تومان
میشو 50 هزار دلار (بر اساس اعلام مدیرعامل شاهین بوشهر که 600 میلیون تومان دستمزد سرمربی خارجی را اعلام کرد؛ یعنی قرارداد حدود 50 هزار دلار است.)
با توجه به این گزارش، در لیگ برتر نوزدهم، رقمی در حدود 115 میلیارد و 784 میلیون تومان دستمزد به بازیکنان و مربیان خارجی پرداخت می شود؛ آن هم در حالیکه نیمی از بازیکنان خارجی لیگ برتر در کمتر از 50 درصد مسابقات در ترکیب ثابت تیم هایشان قرار دارند!
سوال مهم اینجاست که در شرایط کنونی کشور، چه لزومی برای چنین هزینه هنگفتی وجود دارد؟ جرا بایستی این حجم گسترده ریالی و ارزی از کشور خارج شود؟ غیر از این است که جذب چنین بازیکنان بی کیفیتی، علاوه بر اتلاف بیت المال و انحراف سرمایه، فقط جیب عده ای دلال و شیاد پر شده و باشگاه ها نیز با انبوهی از بدهی ها مواجه شده اند؟ چرا باید این ماجرا روی دهد و دستگاه هی مسئول نظاره گر باشند؟
به نظر می رسد باید برای جذب بازیکنان و مربیان خارجی در این شرایط سخت اقتصادی تدابیری سختگیرانه تر در نظر گرفته شود تا بیت المال به جیب عده ای دلال نرود. به جای آن، اگر به جوانان شایسته و توانمند ایرانی بیش از گذشته اعتماد کنیم، شاهد رشد و توسعه بهتر فوتبال خواهیم بود و از هدر رفتن پول بیت المال هم پیشگیری خواهیم کرد. البته، اگر تصمیم سازان، اقدامی جدی صورت دهند.
