از اواخر سال ۲۰۱۹ میلادی، ویروس جدید کرونا با سرعت پراکندگی بسیار زیادی در سراسر جهان گسترش پیدا کرد. سریعتر از آنکه ویروس کرونا روی زمین پخش شود، اطلاعات نادرست و شایعات بود، که به صورت آنلاین و لحظه به لحظه در فضای مجازی منتشر می‌شد. انتشار این اطلاعات نادرست درست در زمانی که مانع تلاش برای مهار شیوع بیماری، گسترش وحشت و سردرگمی غیرضروری در میان مردم، همبستگی و همکاری برای نجات جان افراد و پایان دادن به بحران‌های سلامتی می‌شود؛ اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند.
به گزارش باشگاه خبرنگاران در میان این اخبار نادرست نظریه‌های مبهم توطئه آمیز بسیار زیاد است، اخباری مبنی بر تولید این ویروس در راستای تلاش برای محرومیت زدایی از جهان، و جنگ بیولوژیک علیه کشور چین از ادعا‌های مطرح شده در فضای مجازی است. اطلاعات نادرست و شایعات دروغین با تعداد بیشتری از مجموعه رسمی زبان‌های شش تایی سازمان ملل متحد به سرعت در کشور‌های سراسر جهان در حال پخش شدن است.
این چالش مختص به جامعه سلامت نیست. گسترش اطلاعات غلط در اینترنت درباره مسائل سیاسی و حتی مسائل تربیتی والدین، یکی از بزرگترین چالش‌های زمان ما محسوب می‌شود. اما در شرایط اضطراری بهداشت عمومی فعلی، اطلاعات نادرست می‌تواند مانع از کنترل و مهار بیماری و ایجاد عواقب تهدیدآمیز در زندگی افراد شود.
با این حال، همه مردم سراسر جهان سزاوار دسترسی به اطلاعات دقیق در مورد چگونگی محافظت از خود و خانواده‌های خود در برابر ویروس کرونا هستند. سازمان بهداشت جهانی نقش مهمی را در رفع این نیاز ضروری ایفا می‌کند. در چنین وضعیتی سازمان بهداشت جهانی وظیفه دارد با همکاری دولت‌ها، محققان و دانشمندان چگونگی شیوع ویروس و راه‌های درمان آن را تعیین کند، اما یکی از وظایف مهم آن مبارزه با فراگیر شدن شایعات و اطلاعات غلط در فضای مجازی است.
اقدامات شبکه های اجتماعی برای مقابله با شایعات کرونایی
سازمان بهداشت جهانی به عنوان سازمان پیشرو در حوزه سلامت بین المللی، از بستر‌های وب و رسانه‌های اجتماعی خود برای پخش اطلاعات مربوط به بهداشت عمومی در سراسر جهان استفاده می‌کند. شرکت‌های رسانه اجتماعی در خط مقدم چالش اطلاعات درست و نادرست قرار دارند. شرکت‌هایی از جمله گوگل، فیس بوک، تیک تاک، توییتر، اینستاگرام و دیگر شبکه‌های اجتماعی در این وضعیت وظیفه حمایت از WHO و مبارزه با شایعات فضای مجازی را دارند. سخت است باور کنید که تنها دو ماه پیش، کوید ۱۹-که برای جلب توجه رسانه‌ها، بازار‌های مالی و رهبران سیاسی آمده است - برای ما کاملاً ناشناخته بود.
شرکت Google یک هشدار کمکی را با همکاری سازمان بهداشت جهانی راه اندازی کرده است، و در هنگام جستجو با استفاده از موتور جستجوی Google، دسترسی به منابع رسمی ویروس کرونا را آسان‌تر می‌کند. این منابع شامل نکات ایمنی، آخرین اطلاعات در مورد شیوع ویروس، منابع فنی و به روزرسانی توییتر از اخبار سازمان بهداشت جهانی است. همچنین ویدیو‌های یوتیوب نیز قصد دارند اطلاعاتی در مورد ویروس کرونا ارائه دهند.
به همین ترتیب، اگر ویروس کرونا را در یک شبکه اجتماعی جستجو کنید، نتیجه اول این جستجو کاربران را در اکثر کشور‌های جهان ترغیب می‌کند تا برای دریافت آخرین اطلاعات به سازمان بهداشت جهانی مراجعه کنند. به طور همزمان، متخصصان رسانه‌های اجتماعی تلاش می‌کنند تا به صورت شبانه روزی اطلاعات واقعی را در چندین زبان مختلف توزیع کنند تا افراد آن را به اشتراک بگذارند، به گونه‌ای که خلاء زیادی باقی نماند تا اطلاعات نادرست و شایعات منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی این خلاء‌ها را پر کنند.
یک قدم فراتر از شبکه‌های اجتماعی
این موضوع فقط مربوط به رسانه‌های اجتماعی نیست. بلکه سازمان بهداشت جهانی، روزنامه نگاران و رسانه‌های سنتی را در سراسر جهان درگیر می‌کند، کنفرانس‌های روزانه مطبوعاتی را برگزار می‌کند تا اطمینان حاصل کند که خبرنگاران از اطلاعات صحیحی استفاده می‌کنند. رسانه‌ها در این فضا وظیفه دارند پیش از توجه به گرفتن بازید یا کلیک بیشتر سلامت عمومی جامعه را در نظر بگیرند که باعث وحشت مردم نشود.
در حالی که نیاز فوری برای مقابله با ادعا‌های دروغین در خصوص ویروس کرونا وجود دارد، مقابله با اطلاعات نادرست درباره بهداشت عمومی فقط با گسترش اطلاعات جدید متوقف نمی‌شود. از این رو شبکه‌های اجتماعی باید به ترویج اطلاعات تایید شده بپردازند تا مردم به حقایق دسترسی داشته باشند. همچنین باید نظریه‌های توطئه را از بین ببرند و اطلاعات نادرست را به سرعت اصلاح کنند، در این صورت می‌توان از سلامت عمومی جوامع محافظت کرد.
از سوی دیگر اطلاعات غلط و شایعات در جایی که اعتماد عمومی مردم به مقامات و دولت‌ها ضعیف است رشد چشمگیری پیدا می‌کند. در شیوع بیماری‌هایی مثل کرونا که به سرعت در حال تحول و گسترش هستند، یک مرز مشخص بین گسترش عمدی اطلاعات غلط و توزیع مجدد ادعا‌های دروغین به صورت هدفمند و با هدف آسیب رساندن به جامعه وجود ندارد.
چگونه می‌توان با انتشار و گسترش اطلاعات نادرست کرونایی در فضای مجازی مقابله کرد؟
در این زمان دولت‌ها و شرکت‌های فنی نقش مهمی را برای مقابله با گسترش این شایعات دارند، اما این وظیفه همه است، چه شما یک ویراستار روزنامه باشید و چه کاربر رسانه‌های اجتماعی، در مورد اطلاعاتی که به اشتراک می‌گذارید و تبلیغ می‌کنید باید دقت کنید.
اما در زمان شیوع بیماری‌هایی همچون کورونا مهمترین وظیفه بر گردن خود شماست. شما در این زمان باید توجه داشته باشید که اطلاعاتی را که به آن نیاز دارید از منابع معتبر و صحیح دریافت کنید. مطالبی را که به دستتان می‌رسد عاقلانه به اشتراک بگذارید، با دقت کلیک کنید و شایعات را دامن نزنید.
