سالهاست که صید و عرضه غیرقانونی پرندگان مهاجر در تالاب‌های شمالی و جنوبی کشورمان به یکی از جنجال‌برانگیزترین اخبار محیط زیستی فصل زمستان تبدیل شده است. اعتراضات نسبت به این اقدامات غیرقانونی مختص دوستداران حیات وحش نیست. مسئولان قضایی، سازمان دامپزشکی، وزارت بهداشت و حتی کانون سراسری مرغ تخمگذار هم با اشاره به مخاطرات بهداشتی این تخلفات، لزوم مقابله با این تخلفات را هشدار داده‌اند. اما گویی که اراده‌ای برعدم برخورد با این تخلفات پرسود وجود داشته باشد شاهد سرایت این تخلفات به مناطق دیگر هستیم.
به گزارش فارس اکنون فصل زمستان‌گذرانی پرندگان مهاجر در کشورمان به پایان رسیده و این میهمانان که برایشان میزبان چندان مهربانی نبوده‌ایم در حال ترک کشورمان هستند.
محمدعلی یکتانیک به فارس می‌گوید: در سال جاری برای مقابله با صید و عرضه غیرقانونی پرندگان مهاجر در مازندران اقدامی صورت نگرفت و حتی شاهد همان اقدامات نمادینی که سال‌های گذشته صورت می‌گرفت هم نبودیم. امسال صرفا به صورت مقطعی در حاشیه فریدونکنار و بابلسر برخی از تورهای هوایی توسط اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران امحا شد.
وی با بیان اینکه دامگاه‌داران استان مازندران در سال جاری کرس‌ها (نوعی دام) را تا حد ممکن افزایش دادند، می‌گوید: در حالی که بنا بود روش غیرقانونی صید کرس امسال به طور کامل برچیده شود شاهد افزایش تعداد کرس‌ها توسط متخلفان بودیم و عدم مقابله مسئولان با تخلفاتی که صد‌ها هزار پرنده را صرفا به روش کرس صید می‌کنند.
این کارشناس محیط زیست ادامه می‌دهد: سال جاری در پی سرمای هوا تعداد پرندگان در استان‌های شمالی به نسبت سال گذشته بیشتر و آمار کشتار هم به نسبت بالاتر بود تا جایی که جمعیت لاشه‌های پرندگان را که در استان مازندران معامله شدند می‌توان دستکم یک میلیون پرنده برآورد کرد.
وی به برپایی تورها و دام‌های هوایی در استان گیلان اشاره کرده و می‌گوید: عدم برخورد با عرضه‌کنندگان پرندگان مهاجر در مازندران سبب شد صیادان متخلف در استان گیلان باراندازی مناسب برای فروش لاشه‌های پرندگان در استان مازندران داشته باشند و در نتیجه هزاران هکتار از اراضی گیلان به ویژه در حوزه سه شهرستان لاهیجان، رودسر و لنگرود آوردند به صید پرندگان مهاجری اختصاص یافته که روزانه به مازندران منتقل شده و در بازار فریدونکنار به فروش می‌رسند.
یکتانیک یادآور می‌شود: در میان گونه‌های ارزشمند پرندگان مهاجر که در گیلان و مازندران صید شده و در بازار فریدونکنار به فروش می‌رسند شاهد گونه‌های حرام‌گوشتی چون باکلان، انواع حواصیل‌ها و انواع کشیم‌ها هستیم.
این فعال محیط زیست عدم برخورد با تخلفات عرضه پرندگان فریدونکنار را عامل گسترش عرضه غیرقانونی پرندگان مهاجر به بازارهای دیگر استان مازندران دانسته و می‌گوید: در سایه بی‌تفاوتی مسئولان نسبت به عرضه غیرقانونی پرندگان مهاجر در سال جاری علاوه بر بازار فریدونکنار، بازار روز بابلسر، بازار ماهی محمودآباد و بازار میوه و تره‌بار بابل هم به محل عرضه غیرقانونی پرندگان تبدیل شدند.
وی با اشاره به اجرا نشدن دستور استاندار مازندران برای تعطیلی بازار پرنده‌فروشان فریدونکنار می‌گوید: بهمن ماه بود که در پی تلفات گسترده پرندگان مهاجر در تالاب میانکاله استاندارمازندران شخصا در پاسگاه قلعه‌پایان حضور پیدا کرد و طی صورتجلسه‌ای که توسط استادار، مسئولان دامپزشکی مسئولان محیط زیست امضا شد بنا شد از عرضه غیرقانونی پرندگان مهاجر در بازار فریدونکنار جلوگیری شود اما در عمل این بازار حتی دقیقه‌ای تعطیل نشد و طبق اعلام مسئولان مستند شد که سه محموله از پرندگان میانکاله که عموما چنگر هستند در بازار فریدونکنار به مردم فروخته شده‌اند.
وی ادامه می‌دهد: عرضه پرندگان مهاجر در بازار فریدونکنار و دیگر بازارهای مازندران تنها بخشی از عرضه لاشه پرندگان مهاجر است: بخش دیگر از این لاشه‌ها درب منازل تحویل می‌شوند. البته طبق گزارش‌های رسیده گوشت منجمد پرندگان مهاجر با بار کیوی به کشور آذربایجان قاچاق شده است.
این کارشناس محیط زیست به بخش دیگری از پرندگان مهاجر که قربانی قاچاق حیات وحش هستند اشاره کرده و می‌گوید: بخش دیگری از قربانیان صید غیرقانونی پرندگان مهاجر، آنهایی هستند که پس از صید به صورت زنده به باغ‌های پرندگان سراسر کشور منتقل می‌شوند و از جمعیت آنها آماری در دست نیست. به عنوان مثال پرندگان باغ پرندگان بندرعباس به گفته مسئولان این مجموعه از پرندگان مهاجر فریدونکنار تامین می‌شوند.
یکتانیک درباره تلفات پرندگان در تالاب میانکاله می‌گوید: دستکم ۵۰ هزار پرنده در سال جاری در تالاب میانکاله تلف شدند که مسئولان محیط زیست و دامپزشکی دلیل واضحی برای آن اعلام نکرده‌اند؛ تلفاتی که حتی در بخش ساحلی تالاب گمیشان هم پرندگان مهاجر را به کام مرگ کشاند.
وی در پایان از مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست که تنها متولی حفاظت از حیات وحش کشور هستند می‌خواهد از اکنون برای مهار صید و عرضه غیرقانونی پرندگان مهاجر در سال آینده برنامه‌ریزی کنند و می‌گوید: پیشنهاد فعالان محیط زیست که حتی مورد موافقت آقای نانواکناری، نماینده فریدونکنار هم قرار گرفت این است که یگان حفاظت محیط زیست کشور با مستفر کردن تیمی دو سه نفره از محیط‌بانان در بازار فریدونکنار که شاهرگ صید و عرضه غیرقانونی پرندگان مهاجر در شمال کشور است به طور جدی با این تخلفات مقابله کنند؛ تخلفاتی که علاوه بر نسل‌کشی پرندگان مهاجر، بهداشت عمومی را به خطر می‌اندازد و وجهه کشورمان را در مجامع بین‌المللی تخریب می‌کند.
رضا نیک‌فلک، فعال محیط زیست در استان خوزستان هم درباره صید پرندگان مهاجر در تالاب‌های جنوبی کشور به فارس می‌گوید: متاسفانه در سال جاری به جز امحای محدود چند محمیمه (نوعی دام برای صید پرندگان مهاجر) شاهد اقدام موثری برای جلوگیری از صید و عرضه پرندگان مهاجر در خوزستان نبودیم و سودجویان حتی در تالاب‌ها هم تور هوایی و محمیه برپا کرده‌اند.
وی تعداد ادامه می‌دهد: سودجویان در بازار کیان اهواز که مرکز اصلی عرضه لاشه پرندگان مهاجر در خوزستان است در سال جاری در مصونیت کامل از هرگونه برخورد قانونی مسئولان به تخلفات خود ادامه داده و بی‌آنکه خود را ملزم به رعایت اصول بهداشتی بدانند لاشه پرندگان مهاجر را به مردم عرضه کردند.
نیک‌فلک با اشاره به زیاده‌خواهی عاملان صید و عرضه غیرقانونی پرندگان مهاجر از خوزستان می‌گوید: در سال جاری سودجویانی که به درآمد قابل توجه حاصل از صید و عرضه غیرقانونی پرندگان در خوزستان قانع نیستند قاچاق لاشه انواع پرندگان به عراق را هم باب کرده‌اند: کما اینکه اینکه چندی پیش یکی از محیط‌بانان سختکش استان یک محموله پرنده را در حال انتقال به عراق کشف و ضبط کرد.
حالا باید منتظر ماند و دید مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست برنامه‌ای برای مقابله قاطع با صید و عرضه پرندگان مهاجر در تالاب‌های شمالی و جنوبی کشور در سال آینده در دست اجرا دارند یا سال آینده هم سودجویان خواهند توانست با سوء استفاده از سرمایه‌های بین‌المللی حیات وحش، درآمدی بادآورده کسب کنند.
