علی اکبر حق دوست روز شنبه در نشست خبری که به صورت ویدئو کنفرانس از وزارت بهداشت برگزار شد افزود: احساس می کنیم اوایل بهمن بسیار آرام و خزنده و بی سر و صدا این ویروس در چند شهر در حال گردش بوده است و موارد اول بی علامت بوده اند یا علایم اختصاصی نداشته اند به همین علت ما نتوانستیم در آن زمان آن را شناسایی کند.
به گزارش ایرنا حق دوست گفت: بر اساس سناریوهای موجود به نظر می رسد در اردیبهشت به کنترل نسبی این بیماری در کشور برسیم البته نه کنترل مطلق و اگر اتفاق عجیبی نیفتد و سفرهای نوروزی تاثیر منفی نگذارد این پیش بینی را داریم.
وی افزود: این ویروس تازه وارد جامعه بشریت شده است برای اینکه رفتار ویروس را در مقابل این ویروس پیش بینی کنیم نیاز به گذشت زمان است.بر اساس اطلاعاتی که اکنون داریم در شهرهایی که در روزهای نخست دچار اپیدمی کرونا شدند اکنون به نقطه پیک رسیده اند و اگر اتفاق عجیبی نیفتد انتظار پیک مجددی در این شهرها را نداریم.
وی ادامه داد: شهرهای جنوبی و غربی در سطح پایین اپیدمی قرار گرفتند و تا حالا پیک سنگینی نداشته ایم. انتظار بعدی این است که در این شهرها شاهد پیک بیماری باشیم مگر اینکه مانوری بدهیم با گرم شدن هوا نیز ممکن است میزان سرایت در تابستان پایین بیاید و بتوانیم زودتر از مرحله بحران این اپیدمی عبور کنیم.
معاون وزیر بهداشت افزود: در مدل سازی ها سعی شده بر اساس واقعیت های روی زمین سناریوهای مختلف را پیش بینی کنیم اگر مداخله ای انجام نمی شد و با اقناع مردم، دست دادن مردم قطع نمی شد قطعا با شیوع بسیار بالاتر بیماری مواجه می شدیم. در حالی که اکنون دست دادن مردم به صفر رسیده است.
احتمال پایان موج اول کرونا در تابستان
وی در پاسخ به پرسش دیگر ایرنا درباره زمان پایان اپیدمی گفت: بیماری کووید ۱۹ و ویروس کرونا نه تنها تا آخر تابستان بلکه در تابستان های آینده نیز در کشور ما و دنیا خواهد بود اما در مورد موج اپیدمی که فعلا درگیر آن هستیم امیدواریم زودتر از پایان تابستان این موج را سپری کنیم و به مرحله بومی یا اندمیک این بیماری برسیم.
حق دوست افزود: فعلا اپیدمی بیماری رو به افزایش و ویروس در سطح بالا در حال چرخش است و در موج اپیدمی هستیم مرحله بعدی زمانی است که انتشار ویروس کمرنگ می شود مثل آتش که در مراحل اول زیاد گسترش پیدا می کند و همه چیز را می سوزاند و بعد آتش زیرخاکستر می شود این ویروس هم همین طور است و بعد از دوره اپیدمی حتما شاهد موارد ابتلا با شدت کمتر خواهیم بود البته درباره رفتار این ویروس در زمستان باید منتطر باشیم و هنوز نمی توان پیش بینی دقیقی در این باره داشت.
وی گفت: بیماری های زیادی هستند که در ایران اندمیک یا بومی شده اند مثل تب خونریزی دهنده کریمه کنگو که با اپیدمی آن مواجه نیستیم اما هر از گاهی در یک نقطه کشور مواردی از این بیماری دیده می شود اما در مورد کرونا انتطار داریم قبل از پایان تابستان به عبور از مرحله اپیدمی موج اول این بیماری برسیم.
بازگشایی مدارس زودهنگام نخواهد بود
رئیس کمیته اپیدمیولوژی ستاد ملی مدیریت و مقابله با کرونا در پاسخ به پرسشی درباره زمان پایان تعطیلی مدارس گفت: تعطیل مدارس، اداره ها و دانشگاهها اقدام جدی است که در خیلی کشوها به عنوان اقدام اولیه انجام می شود هر اقدامی که برخورد افراد را کم کند لازم است و این اقدام حداقل ۳۰ درصد تماس های موثر در انتقال را کم می کند.
حق دوست گفت: با توجه به شرایط فعلی نمی توانیم زمان دقیقی برای بازگشایی مدارس و دانشگاهها اعلام کنیم زمانی می توانیم از بازگشایی مدارس و دانشگاهها صحبت کنیم که حداقل دو دوره ۱۰ روزه کاهش آلودگی را سپری کرده باشیم البته این زمان در همه شهرها یکسان نیست و برخی شهرها زودتر به این نقطه می رسند.
وی افزود: در مورد دانشگاهها چون دانشجویان از شهرهای مختلف می آیند و مساله خوابگاه هم دارند شرایط باید سختگیرانه تر باشد. در مدارس نیز بچه های دبیرستانی شاید مسائل بهداشتی را بهتر از ابتدایی می توانند رعایت کنند بنابراین همه را یکسان نمی توانیم ببینیم البته به جو اجتماعی هم باید توجه داشته باشیم. اگر مردم و والدین مضطرب باشند حتی اگر مدارس باز شوند مشارکت مردم در مدارس کم خواهد بود بنابراین باید هر تصمیمی با اقناع و مشارکت مردم باید باشد اما از نظر علمی بازگشایی مدارس زودهنگام نخواهد بود.
انتقال هوایی نداریم
معاون وزیر بهداشت در پاسخ به پرسشی درباره احتمال انتقال هوایی ویروس کرونا گفت: انتقال هوایی مسیر مهمی برای انتقال نیست. گر چه باید همه مسیرهای انتقال را ببندیم اما نباید به وادی وسواس گونه وارد شویم از نظر من انتقال هوایی رد شده است اگر قرار بود از طریق هوایی منتقل شود اوضاع اپیدمی این بیماری در ایران و جهان بسیار متفاوت بود.
وی درباره ابتلای مجدد به بیماری کووید ۱۹ گفت: ادله قوی وجود ندارد که فردی بعد از یک بار یبماری دوباره مبتلا شود و اگر بعد از چند ماه یا چند سال دوباره به این بیماری مبتلا شود قطعا بسیار خفیف تر خواهد بود.
تهران به پیک کرونا نرسیده است
حق دوست درباره وضعیت بیماری در تهران گفت: در تهران هنوز به پیک نرسیده ایم. هر چقدر شهر بزرگتر باشد طول دوره اپیدمی طولانی تر است. مثل آتش گرفتن یک منزل، یک کلبه کوچک خیلی سریع آتش می گیرد شعله ور می شود و خاموش می شود اما یک خانه بزرگ هر قسمت آتش می گیرد و به جای دیگر تسری پیدا می کند بنابراین طول دوره آتش سوزی در شهرهای بزرگ بیشتر است. تهران هم محله های مختلفی دارد و هم رفت وآمدهای زیادی به مناطق مختلف دارد بنابراین بعید است در تهران به پیک رسیده باشیم امیدواریم قله اپیدمی درتهران تخت داشته باشد که بتوانیم مدیریت کنیم.
رئیس کمیته اپیدمیولوژی ستاد ملی کرونا درباره قرنطینه خانگی نیز گفت: افرادی ممکن است در حد ۱۰۰ درصد خودشان را قرنطینه کرده باشند و افرادی هم هستند که ایزولاسیون صفر درصد داشته باشنند و هیچ تغییری در زندگی نداشته باشند اما اگر متوسط ایزولاسیون افراد در جامعه در حد ۴۰ درصد رعایت شود. کم کم مجال لازم را برای مدیریت ایجاد می کند تا می توانیم در زمان مناسب و طی چند هفته سیکل انتقال بیماری را محدود کنیم.
وی افزود: البته روند بیماری ممکن است در کل کشور کاهنده شود اما در یک شهرستان روند افزایشی را ادامه دهد.
انتقال کرونا از یک نفر به ۳ نفر
حق دوست درباره بیماری زایی ویروس کرونا گفت: در مورد ویروس آنفوانزا یک نفر می تواند به طور متوسط ۱.۵ نفر را آلوده می کند اما ویروس کرونا به طور متوسط می تواند سه نفر را آلوده کند. با این حال در جاهایی که اپیدمی کرونا خیلی رشد کرد و در محیط های بسته مثل کشتی کشتی تفریحی که از چین به ژاپن می رفت یک نفر ۱۸ نفر را آلوده کرد.
وی افزود: در محیط های بسته که قطعا در جامعه داریم مثل یک زندان، خانه سالمندان یا خوابگاه باشد این عدد انتقال آلودگی به دیگران می تواند خیلی بیشتر باشد انتقال به دمای هوا نیز مربوط است. انتقال ویروس به دیگران احتمالا در تابستان کمتر می شود بنابراین احتمالا در زمستان هر نفر این ویروس را به ۲.۵ نفر و در تابستان به ۱.۵ نفر منتقل می کند.
حق دوست درباره تاثیر سفرهای نوروزی بر اپیدمی کرونا گفت: اگر تماس ها افزایش پیدا یابد ۱۰ تا ۱۵روز بعد متوجه می شویم که موارد بیماری افزایش یافته است یا نه. اثرات سفرهای نوروزی را کم کم باید ببنییم البته همزمان مداخلات دیگری هم اتفاق افتاده است که در تحلیل ها باید مد نظر باشد.
وی افزود: صرف توجه به اعداد و آمار روزها کافی نیست. همزمان در این ایام کار غربالگری را در مراکز بهداشتی شروع کرده ایم و با سامانه های مختلف با مردم تماس گرفته می شود بنابراین موارد کنترل می شود. افزایش آمار نگران کننده نیست بلکه خوشحال کننده است زیرا نشان می دهد می توانیم موارد خفیف را سریعتر شناسایی و کنترل کنیم.
معاون وزیر بهداشت گفت: ویروس کرونا اکنون به همه کشورها و جزایر نفوذ کرده است و میزان شیوع آن به عوامل مختلفی از جمله مداخلات و شرایط آب و هوایی بستگی دارد مثلا رفتار این ویروس در نیکره شمالی با جنوبی فرق می کند.
وی در پاسخ به پرسشی درباره انتقال این ویروس به حیوانات افزود: ویروس کرونا از حیوان به انسان منتقل شد اما اکنون میزبان اصلی انسان است اگر حیواناتی هم آلوده شوند میزبان فرعی خواهند بود.
وی گفت: انتقال در سگ دیده شده است اما در حیوانات خانگی دیگر دیده نشده است اگر در سگ دیده شود احتمال بیماری در سگ کمتر است و احتمال انتقال از سگ به انسان کمتر از انسان به انسان است.
حق دوست درباره استفاده از ماسک نیز گفت: ماسک اثر حمایتی و پیشگیری و اثر روانی دارد. از نظر علمی ضرورت ندارد همه همه جا در تمام شرایط ماسک بزنیم مگر اینکه اضطراب داشته باشیم. چون اپیدمی اضطراب و شایعات هم هست و باید رسانه ها کمک کنند این اپیدمی کنترل شود.
وی افزود: ماسک های موجود در بازار برای این است که بیماری از فرد آلوده منتقل نشود یا فرد سالم کمتر آلوده شود.این ماسک ها تاثیری در آلوده نشدن افراد سالم ندارند و اگر درمعرض الودگی باشیم قوی ترین ماسک ها هم باشد اگر کسی دست آلوده را به صورت بزند، آلوده می شود. مگر ماسک N۹۰ که استانداردها را گذرانده باشند.
حق دوست ادامه داد: البته درباره آلوده نکردن افراد مبتلا ماسک ها خیلی می توانند نقش داشته باشند. اگر فردی آلوده باشد در هر میزان عطسه و سرفه های خفیف هم قطراتی خارج می شود که این ماسک ها درصد زیادی از آن را جذب می کنند البته اگر دفع ماسک های آلوده درست نباشد به شکل دیگری می توانند منشا آلودگی باشند. البته ماسک های نانویی قابل شست و شو هستند و در عمده آنها با شست و شو اثر آلودگی کم می شود.
فاصله گذاری فیزیکی نه اجتماعی
وی درباره طرح فاصله گذاری اجتماعی گفت: بهتر است نام آن را فاصله گذاری فیزیکی بگذاریم زیرا در این شرایط به فاصله گذاری اجتماعی نیاز نداریم و بلکه به همدلی و همبستگی اجتماعی نیاز داریم باید آموزش ها افزایش پیدا کند و مردم بدانند که ماندن در خانه آنها چقدر مهم است و اگر مجبور شدند از خانه بیرون بیایند در تاکسی، مترو یا حتی قدم زدن در پارک چه رفتاری باید داشته باشند یا حتی در خانه بدانند که باید صندلی جداگانه ای داشته باشند تا تماس فیزیکی به حداقل برسد.
رئیس کمیته اپیدمیولوژی ستاد ملی مدیریت کرونا درباره تناقض صحبت ها در مدیریت کرونا گفت: جامعه ایران یک جامعه فهیم است. تلاش ما باید این باشد که فهم و شعور اجتماعی را بالا ببریم این اپیدمی یک پدیده و آزمایش جدید برای کل دنیا و نه فقط ایران بود و سیستم مدیریتی دنیا خوب نمره نگرفت و در دوره پساکرونا باید سیستم های مدیریتی دنیا را بازنگری کنیم.
وی گفت: مسئولان در آمریکای شمالی و حتی اروپا صحبت های خودشان را چند بار عوض کردند اختلاف نظرها در این مورد بسیار بالاست مثلا گفتمان هلند با اتریش بسیار متفاوت است با توجه به ابهامات، کشورها با مقتضیات خودشان تصمیم می گیرند اگر اختلاف نظر می بینید یا در طول زمان نظرات عوض می شود طبیعی است زیرا راهی برای گریز از آن نیست.
حق دوست افزود: بیماری جدی است همه مسئولان حوزه سلامت وغیر سلامت کشور اکنون متوجه شدن داستان کرونا با آنفلوانزا فرق دارد و بسیار جدی است ابزارهای واکسن و دارو و درمان را نداریم و تنها مسیر کنترل، تغییر رفتار و سبک زندگی است امدیدواریم در آینده دارو و واکسن هم داشته باشیم که بهتر کنترل کنیم.
تست کرونا کمکی به تنهایی فایده ندارد
وی درباره تاثیر تست کرونا در کنترل اپیدمی گفت: تست یکی از ابزارهای کنترل است به تنهایی معجزه آسا نیست اگر تست بگیریم اما قبل و بعد معلوم نباشد چه کاری انجام می دهیم فایده ندارد. ممکن است تست فردی مثبت شود ولی امکان ایزوله داخل منزل یا نقاهتگاه فراهم نباشد. در این صورت بود و نبود تست موثر نیست.
حق دوست افزود: تست کرونا هم مثبت و هم منفی کاذب دارد تست فعلی که مانده ژنتیکی ویروس را دنبال می کند ممکن است الان منفی باشد چند ساعت بعد مثبت باشد فردی ممکن است علایم بالینی داشته باشد اما با نمونه نامناسب جواب تست منفی شود حتی جواب مثبت به معنای این نیست که فرد آلوده کننده است زیرا ویروس در دوره های آخر بیماری ناقص الخلقه می شود کمتر آلوده می کند.
وی گفت: تست گران است. بالا بردن تعداد تست ها برای کنترل اپیدمی مهم نیست. اگر هم در کره جنوبی که تعداد تست ها ۵ برابر ایران بود این بیماری کنترل شد به خاطر این بود که اقدامات کنترلی دیگر قبل و بعد از تست را به خوبی انجام دادند.
