اصلی‌ترین پرسش اینجاست که آیا وقت آن نرسیده که دولت قیمت بنزین را آزاد کند، اگر قیمت جهانی نفت کمتر شد، بنزین ارزان تر خواهد شد و بالعکس؟
آزادسازی قیمت بنزین و البته گازوئیل به بهانه کاهش قیمت جهانی آن البته در کوتاه مدت مطلوب است اما در اقتصاد پرنوسان و گرفتار انتظارات تورمی و بی ثباتی های فراوان ایران، این آزادسازی بدون آزادسازی کل اقتصاد ایران از قید و بندهای دولتی، می تواند دردسرساز باشد، چرا که فردا روزی که قیمت جهانی نفت بالاتر رود و بنزین جهانی هم گران تر، راضی کردن مردم به تغییرات چدید قیمت بنزین پرهزینه خواهد بود. اما اتفاق جالب برای مردم و دولت ایران این روزها نه آزادسازی بنزین از قیمت گذاری دولتی که پیگیری بنزین سفر است.
اینکه در میانه نبرد با کرونا، سر مردم را به دغدغه هایی همچون سرنوشت ذخیره بنزین سهمیه ای یا اختصاص بنزین تابستان سرگرم کنیم، شاید یکی از راه های باشد که به ذهن برخی دستگاه‌های دولتی برسد، اما این سرگرمی های دردسرساز و ایجاد ذهنیت منفی روانی تنها بر شکاف بین مردم و دولت به عنوان نهاد حاکمیت می افزاید. شاید مردم ایران تنها مردم جهان باشند که هم باید با کرونا بجنگند و هم اینکه دنبال سهمیه بنزین شان باشند. تا دیروز مساله و دغدغه مردم این بود که اگر از آبان پرماجرای پارسال تاکنون بنزین سهمیه شان را مصرف نکرده باشند، سهیمه اردیبهشت شان واریز می شود یا نه؟ حالا سرگرمی جدید این است که وقتی در عید نوروز در خانه مانده اند، سهمیه بنزین نووزی شان چه می شود، در تابستان به آنها بنزین اضافه می دهند تا به دل جاده ها بزنند؟
صبر کنید کرونا برود
خط خبری جدید رسانه ها این شده که سرنوشت بنزین نوروزی چه شد، مدیران شرکت پخش فرآورده های نفتی هم مانده اند چه بگویند وقتی آنها تصمیم گیرنده نیستند. شهرام رضایی، مدیر برنامه ریزی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی درباره آخرین تصمیمات اتخاذ شده در مورد تخصیص بنزین سفر گفت: سهمیه بنزین عید یا هر سهمیه دیگری را باید هیات وزیران ابلاغ کند. در همان زمان که بحث بنزین سفر به میان آمد، قرار شد که این مساله به تابستان موکول شود. او افزود: تعطیلات عید به پایان رسید و تا این لحظه هیچ اطلاعاتی به ما ابلاغ نشده که البته دیر هم نیست، چون هنوز فصل تابستان و ایام تعطیلات آغاز نشده است اما هر زمانی که این تصمیم به شرکت ملی پخش ابلاغ شود، ما آمادگی اجرای آن را داریم. مدیر برنامه ریزی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی تاکید کرد: ظرفیت فراورده برای اجرای این طرح وجود دارد و از سوی دیگر نیز سیستم این قابلیت را دارد و کافی‌است دو یا سه روز قبل از اجرای این طرح، به ما اعلام شود و این آمادگی را داریم که این سهمیه را به تمام کارت‌های سوخت شخصی واریز کنیم اما تا این لحظه هیچ اطلاعاتی به ما داده نشده و هیچ ابلاغیه ای وجود ندارد. رضایی با بیان اینکه از این پس باید از این سهمیه تحت عنوان سهمیه بنزین تابستان یاد شود، اعلام کرد: اولویت کشور در شرایط فعلی این است که همه دست به دست هم دهیم تا انتشار این ویروس کم شود؛ توصیه ما هم این است که مردم در پمپ بنزینها این مساله را جدی بگیرند و اگر خودشان تمایل به سوختگیری دارند، حتما از دستکشهای یک بار مصرف استفاده کنند.
سهمیه ها نمی سوزد؛ خیالتان راحت
یک روز پس از ایجاد دردسر برای مردم بالاخره سخنگوی شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی به شایبه سوخت شدن بنزین های مصرف نشده پایان داد و گفت: سهمیه ۶۰ لیتر بنزین ماهانه برای کارت سوخت خودروهای شخصی واریز و ذخیره آنها نیز حفظ می شود. به گزارش مهر، فاطمه کاهی با اشاره به اینکه از ابتدای اجرای طرح سهمیه بندی سوخت بنزین، طبق مصوبه هیات وزیران هر کارت سوخت «خودروی شخصی» ابتدای هر ماه ۶۰ لیتر بنزین با نرخ ۱,۵۰۰ تومان را قابل استفاده دارد، گفت: این میزان بنزین سهمیه‌ای می‌تواند برای ۶ ماه قابل ذخیره باشد؛ به عبارتی در صورتی که یک خودروی شخصی به هیچ عنوان از بنزین سهمیه‌ای خود استفاده نکرده باشد، در پایان ۶ ماه، ۳۶۰ لیتر بنزین دارد.
سخنگوی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی افزود: تنظیمات کارت سوخت خودروهای شخصی به صورت سیستمی به این شکل طراحی شده است و در ماه هفتم که ۶۰ لیتر بنزین سهمیه‌ای برای کارت سوخت خودروهای شخصی شارژ می‌شود، در صورتی که شخصی ۳۶۰ لیتر بنزین سهمیه‌ای خود در ۶ ماه را مصرف نکرده باشد، شامل این افزایش سهمیه بنزین نمی‌شود. یعنی در ماه هفتم نیز ۳۶۰ لیتر بنزین سهمیه‌ای دارد نه ۴۲۰ لیتر.
به گفته این مقام مسئول، هر کارت سوخت خودرو شخصی می‌تواند تا سقف ۳۶۰ لیتر بنزین سهمیه‌ای داشته باشد و اگر در کارت سوخت خودروی شخصی به طور مثال ۱۲۰ یا ۲۰۰ یا ۱۷۰ یا هر رقمی کمتر از ۳۶۰ لیتر بنزین سهمیه‌ای وجود داشته باشد، تا ۶ ماه قابل ذخیره سازی بوده و سهمیه ۶۰ لیتر ماهانه تا سقف ۳۶۰ لیتر به او تعلق می‌گیرد؛ بنابراین دارندگان کارت سوخت خودروهای شخصی، نگران سهمیه بنزین خود نباشند.
سرنوشت بنزین جانبازان و معلولان
مدیر برنامه‌ریزی شرکت پخش فرآورده‌های نفتی هم با اشاره به واریز سهمیه بنزین ویژه ایثارگران و معلولان در فروردین ۹۹ گفت: در حال حاضر برای واریز سهمیه بنزین ویژه معلولان و جانبازان منتظر دریافت اطلاعات از وزارت کشور هستیم و امیدواریم امروز این نتیجه مشخص شود. او ادامه داد: به طور معمول در هر ماه ۶۰ لیتر بنزین، همراه با ۱۰۰ لیتر به شکل اعتباری و به جانبازان خاص هم ۲۰۰ لیتر اعتبار همانند تاکسی‌های اینترنتی، بنزین واریز می‌شود. مدیر برنامه‌ریزی شرکت پخش فرآورده‌های نفتی تصریح کرد: تا این لحظه چیزی به شرکت ملی پخش اعلام نشده است و به محض دریافت اطلاعات، سهمیه مورد نظر در کارت سوخت این افراد واریز می‌شود تا برای سوختگیری در جایگاه‌ها از آن استفاده کنند.
مصرف نصف شد؛ خوشحال باشیم؟
کرونا مصرف بنزین را نصف کرده است. این خبر هم برای دولت خوشحال کننده است و هم شاید نگران کننده؛ زیرا افت قیمت جهانی نفت، باعث شده تا تقاضا برای فرآورده های نفتی از جمله بنزین به شدت کاهش یابد و از سوی دیگر قیمت بنزین عرضه شده در داخل ایران با قیمت فوب خلیچ فارس یکسان شود. بنابراین یافتن مشتری جدید برای فروش بنزین مازاد و صرفه جویی شده این روزها برای دولت سخت شده و همین مساله بر کاهش درآمدهای پیش بینی شده برای فروش فرآورده های نفتی دامن می زند. از سوی دیگر کاهش میزان مصرف داخلی فرآورده هایی چون بنزین و گازوئیل باعث کاهش درآمد پالایشگاه ها و افت سهم دولت شده و از این منظر هم دولت در تامین اعتبار برای پرداخت کمک معیشتی به ۶۰ میلیون ایرانی دچار مشکل خواهد شد.
