ارائه آمارهای صحیح مرگ و میر بر اثر کرونا در هفتههایی که از آغاز بحران میگذرد مدام محل مناقشه بوده است. وزارت بهداشت و ستاد ملی مبارزه با کرونا تاکید کردهاند که دیگر مراجع آماری در این زمینه منتشر نکنند، این در حالی است که از شورای شهر تهران تا عده دیگری از مسئولان یا منابع مرتبط، میگویند آمار منتشر شده توسط وزارت بهداشت دقیق نیست و مرگ و ابتلا به کرونا آمارهای متفاوتی دارد.
به گزارش برترین ها برای نمونه، ناهید خداکرمی رئیس کمیته سلامت شورای شهر اعلام کرد که در «تهران» روزانه ۷۰ تا ۱۰۰ نفر جان خود را در اثر ابتلا به ویروس کرونا از دست میدهند. این درحالی بود که همان زمان ستاد مقابله با کرونا اعلام کرد که در ۲۴ ساعت گذشته تنها ۹۴ نفر در «کل کشور» جان خود را از دست دادهاند. این اختلاف آماری قابل توجه جهانپور، سخنگوی ستاد ملی مابرزه با کرونا را به واکنش واداشت و عنوان کرد که خدا کرمی تنها تخصص زنان و زایمان دارد و نمیتواند در این زمینه اظهار نظر تخصصی کند.
به دنبال این ماجرا حق شناس عضو دیگر شورای شهر، وزارت بهداشت را متهم به آمارسازی کرد و محسن هاشمی رئیس شورای شهر نیز عنوان کرد که برآوردهای مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، نظرات متخصصان و سایر بررسیها نشان میدهد، آمار ابتلا و قربانیان کرونا در کشور بسیار بیشتر از عدد اعلام شده رسمی است.
این سخنها نیز با واکنش تند جهانپور مواجه شد. او در اولین روز اردیبهشت در سخنانی کنایهآمیز گفت: «پیشتر در مورد یکی از اعضای شورای شهر گفتیم ایشان متخصص تولد است [ناهید خداکرمی]، بهتر است در مورد تخصص خود صحبت کند تا مرگومیر.»
این اختلاف تا جایی پیش رفت که صدای رییسجمهوری هم درآمد و روحانی به انتقاد از کسانی پرداخت که آمارهای رسمی را زیر سوال میبرند. اما نکتهای که مسئله را پیچیدهتر کرده دسترسی به آمار کلی درگذشتگان در ایران است. به نظر میرسد سازمان ثبتاحوال برخلاف رویه همیشگی خود در سالهای گذشته، در ماههای اخیر انتشار آمار متوفیان را متوقف کرده و عددی منتشر نمیکند. محمد باقرزاده، خبرنگار روزنامه شرق در همینباره نوشته:«ثبتاحوال میگوید به درخواست ستاد ملی #کرونا، آمار مرگ در زمستان ۹۸ را منتشر نمیکند! به همین سادگی.
حدود دو هفته است که از ثبتاحوال درخواست این آمار به تفکیک سن و استان را داشتم و جواب درستی نمیدادن تا امروز که گفتند حق انتشار ندارند!» اگرچه امروز «سیف الله ابوترابی» سخنگوی سازمان ثبت احوال در گفتوگو با ایلنا درباره اعلام آمار مرگومیر در سه ماه آخر سال ۹۸ گفت: «به طور معمول آمار سه ماهه آخر هر سال تا پایان فروردین یا اردیبهشت سال بعد اعلام میشود که با توجه به اعلام ستاد ملی کرونا در خصوص عدم اعلام آمار از سوی دیگر نهادها همه آمار در ستاد ملی کرونا قرار گرفته و از سوی آنها اعلام خواهد شد.»
این در حالی است که بنا به گفته جابر مهابادی، فعال اجتماعی، شرکتهای بیمه هم از انتشار آمار مرگ بیمهگذاران خود خودداری میکنند. او در توییتر نوشته:« از آذر ماه ۹۸ نرخ مرگ و میر بیمهگذاران عمر که علت فوت شون بیماری حاد تنفسی اعلام شده، افزایش چشمگیر و چند برابری داشته.» ادعایی که البته همیشه از طرف وزارت بهداشت رد شده. اما کسی کتمان نمیکند که آرامستانهای شهرهای درگیر کرونا هم در هفتههای گذشته آماری از رفنشدگان خود ارائه نکردهاند و از دادن اطلاعات منع شدهاند.
این که با وجود تاکید ستاد ملی مبارزه با کرونا بر صحت و دقت آمار متوفیان چرا آمارها از منابع دیگر، حتی مراجع رسمی مثل ثبتاحوال و آرامستانها اعلام نمیشود، مسئله قابل تاملی است و ادامه این روند به رفع ابهامات و شبهات در مورد آمارهایی که از کرونا منتشر میشود کمک نخواهد کرد.