ماه بندگی و میهمانی خدا با تمام حال و هوای خوبی که داشت به پایان رسید؛ کاروانی که با خان بزرگش در حرکت بود و هر فردی با توجه به فرصت‌هایی که داشت و با سعی و تلاش خود از آن بهره‌مند شد بستری که نظیرش کم پیدا می‌شود؛ باید برای بدست آوردنش وقت گذاشت و بندگی کرد خوشا به حال آن‌هایی که از این خان بزرگ میهمانی خدا فیض بردند و کمتر حسرت می‌خورند؛ آنقدر زمان محدود بود که با یک چشم بر هم زدن به پایان رسید و بر دل همگان حسرت بر جای گذاشت؛ اما این پاداش را به همراه خواهد داشت که هر فردی بنا به برداشت خودش ثمر کارش را می‌بیند در حقیقت ماه رمضان ماه ذخیره سازی توشه و میهمانی خدا و عید فطر روز برداشت و شباهت بسیاری به آخرت و قیامت دارد.
بر اساس روایات عید فطر شباهت بسیاری به قیامت دارد؛ امام علی (ع) در خطبه‌ای در این باره می‌فرماید: امروز روزی است که نیکوکاران در آن پاداش می‌گیرند و زیانکاران در آن مایوس می‌شوند و این روز شباهت زیادی به روز قیامت دارد پس با خروج از منازل و رهسپاری به سوی جایگاه نماز عید، خروجتان را از قبر و رفتنتان را به سوی پروردگار به یاد آورید و با ایستادن در جایگاه نماز، ایستادن در برابر پروردگارتان را یاد کنید و با بازگشت به سوی منازل خود، بازگشتتان به سوی منازلتان در بهشت برین را متذکر شوید.ای بندگان خدا! کمترین چیزی که به زنان و مردان روزه دار داده می شود، این است که فرشته ای در آخرین روز ماه رمضان به آنان ندا می دهد و می گوید: هان! بشارتتان باد،ای بندگان خدا که گناهان گذشته تان آمرزیده شد! پس به فکر آینده خویش باشید که چگونه بقیه ایام را بگذرانید؟
همچنین امام علی (ع) در خصوص عید فطر فرموده اند: عید فطر عید کسی است که خدا روزه اش را پذیرفته و نمازش را ستوده است و هر روز که خدا را نافرمانی نکند آن روز عید است.
پیامبر اکرم (ص) در روایتی از فضیلت عید فطر می‌فرماید:، چون شب عید فطرکه شب جوائز نام دارد فرا رسد، خداوند پاداش عمل کنندگان را بدون حساب و شمارش ببخشد و، چون صبح روز عید فرا رسد خداوند فرشتگان را به همه ی شهر‌ها بفرستد پس در زمین فرود آیند و سر کوچهها و گذر‌ها بایستند و با صدایى که آن را همهی آفریده هاى خدا جز جن و آدمیان میشنوند، گویند: اى امّت محمّد (ص) به سوى پروردگار کریم براى نماز عید بیرون شوید که او پاداش فراوان دهد و گناهان بزرگ را بیامرزد.
و، چون سوى محلّ برگزارى نماز عید روند خدا عزّ و جلّ به فرشتگان فرماید: اى فرشتگان من! مزد کارگر، چون کار خود را انجام دهد- چیست؟ عرضه دارند: معبودا و سیدا! این که مزدش را کامل پرداخت کنی؛ و خداوند خطاب به بندگان خویش مى فرماید: اى بندگان من! هر چه مى خواهید از من بخواهید که به عزت و جلال خودم سوگند که امروز در این اجتماع خویش، هر چه براى دنیا وآخرت خود بخواهید عطا مى کنم و به عزت و جلال خودم سوگند تا وقتی که مرا مراقب خود بدانید و از من بترسید شما را در پناه مى گیرم و نزد کسانى که در دوزخ جاودانند رسوایتان نسازم؛ باز گردید که آمرزیده شدید همانا مرا خشنود کردید و من از شما خشنود شدم؛ پس فرشتگان به خاطرآنچه که خداوند در روز عید فطر به این امت ارزانى فرموده است شاد می‌شوند و به یکدیگر بشارت داده و تبریک گویند.
جابر از امام باقر (ع) روایت کرده که آن حضرت فرمود: رسول خدا (ص) فرمود:، چون روز اول شوّال فرا مى رسد منادیى ندا مى کند: اى مومنان در این صبحگاه بشتابید براى جوائزتان که به پاداش عبادات رمضان میدهند؛ سپس فرمود: اى جابر جوائز خداوند متعال که مانند جوائز این پادشاهان نیست. آنگاه فرمود: امروز روز جائزه است. همانا خداوند عزّ و جلّ ماه رمضان را میدان مسابقه براى بندگان خود قرار داده است تا با طاعت و عبادت خود براى رسیدن به رضوان و خشنودى خداوند از یکدیگر پیشى بگیرند. پس گروهى در این میدان تاختند و به خشنودى الهى فائز شدند و عدّهاى دیگر عقب افتادند و تقصیر کردند و زیان دیدند.
امام حسن مجتبى (ع) در روز عید فطر گروهى را دید که مشغول بازى و خنده بودند پس در حالى که به آنان اشاره میکرد به اصحاب خویش فرمود: همانا خداوند عزّ و جلّ ماه رمضان را میدان مسابقه براى بندگان خود قرار داده است تا با طاعت و عبادت خود براى رسیدن به رضوان و خشنودى خداوند از یکدیگر پیشى بگیرند پس گروهى در این میدان تاختند و به خشنودى الهى فائز شدند و عدّهاى دیگر عقب افتادند و تقصیر کردند و زیان دیدند؛ پس شگفتا و بسیار شگفتا از آن که به خنده و بازى مشغول باشد در چنین روزى که نیکوکاران در این روز پاداش مى یابند و تقصیرکاران زیان مى بینند و قسم به خدا که اگر حجاب از میان برخیزد و پرده کنار رود بىتردید و حتما نیکوکار مشغول نیکوکارى خود شود و بدکردار گرفتار زشتکارى خود باشد.
امام علی (ع) می‌فرماید: امروز تنها عید کسی است که خداوند روزهاش را پذیرفته و شب زنده داریاش را سپاس گزارده است همچنین ایشان فرموده اند: امروز روزی است که خداوند آن را برای شما عید قرار داد و شما را نیز شایسته آن ساخت؛ پس به یاد خدا باشید تا او نیز به یاد شما باشد و او را بخوانید تا خواسته هایتان را اجابت کند؛ هر که زکات فطره را بدهد، خداوند به سبب آن زکاتى را که از مالش کم شده است جبران کند.
امام رضا (ع) در خصوص عید فطر فرموده اند: روز فطر از این رو عید قرار داده شد تا روز گردهمایی مسلمانان باشد و در این روز گرد هم آیند و برای خدا به صحرا (فضایی باز) درآیند و خداوند را بر منّتی که بر آن‌ها نهاده است ستایش و به بزرگی یاد کنند. امام رضا (ع) می‌فرمایند: امیرالمؤمنین (ع) سه شب را نمىخوابید: شب بیست و سوم ماه رمضان، شب عید فطر و شب نیمه ماه شعبان؛ در این شب‌ها، روزی‌ها تقسیم و مدّت عمر و هر آن‌چه در آن سال رخ خواهد داد، تعیین مىشود. امام رضا (ع) همچنین گفته اند: روز فطر، عید مقرر شده تا مسلمانان در این روز گرد هم آیند و براى خداوند ظهور کنند و او را به خاطر نعمتهایش تعظیم کنند. پس این روز، روز عید، روز اجتماع، روز فطر، روز زکات، روز رغبت و روز تضرع و... است. پس خداوند بزرگ دوست دارد.
حضرت رضا (ع) در مورد علت تکبیرهاى زیاد در روز عید فطر مىفرماید: تکبیر، تعظیم و بزرگداشت خداوند متعال است و نوعى تشکر از هدایتها و نعمتهاى پروردگار جهانیان مىباشد
از امام هادی (ع) نیز نقل شده است: شیعیان فقط چهار عید دارند: فطر، قربان، غدیر و جمعه.
از امام جعفر صادق (ع) نقل شده است: تمام الصلوة.»؛ تکمیل روزه به پرداخت زکاة یعنى فطره است، هم‌چنان که صلوات بر پیامبر صلى الله علیه و آله کمال نماز است؛ از شرایط درستىِ روزه، دادن زکات یعنى فطریه است؛ هم‌چنان که تمامیت نماز به صلوات فرستادن بر پیامبر (ص) است؛ چه، اگر کسى روزه بگیرد و عمداً فطریه ندهد، روزهاش بىفایده است.
امام محمد باقر (ع) می‌فرمایند: هیچ عید فطر و قربانی نیست، مگر آن که با آمدن آن غم و اندوه آل محمد (ص) تجدید مىشود. راوى گفت: چرا در روز عید غمگین مىشوند؟ امام (ع) فرمود:، زیرا آنان حق خود را در دست دیگران مىبینند و از این که افراد غیر شایسته بر جایگاه رهبرى امت قرار دارد و امام راستین هنوز ظهور نکرده است که حکومت عادلانه و سایه پر از عدل و داد خود را بر مردم بگستراند، غمگین و ناراحتند.
امام سجاد می‌فرماید: پروردگارا! ما به سوى تو برمىگردیم در روز عید فطرمان که آن را براى اهل ایمان روز عید و شادى و براى اهل ملت خودت روز اجتماع و همیارى قرار دادى.
در خصوص پیامبر اکرم (ص) آورده شده است؛ رسول خدا (ص) در روزهاى عید فطر و قربان از خانه بیرون مىآمد و با صداى بلند لا اله الا اللَّه و اللَّه اکبر مى گفت.
رسول اکرم (ص) در خصوص فضایل عید فطر می‌فرماید: عیدهاى خود را با (گفتن) اللَّه اکبر، آذین بندید؛ عید فطر و قربان را با جملات لا اله الا اللَّه و اللَّه اکبر و الحمدللَّه و سبحان اللَّه، آذین بخشید؛ هرکه شب عید (فطر و قربان) و شب نیمه شعبان را احیا کند، در آن روزى که دل‌ها مىمیرند، دل او نمیرد.
تفسیری از شباهت‌های عید فطر و قیامت از زبان امام علی (ع)
حجت الاسلام و المسلمین سید جواد موسوی هوایی در گفتگو با خبرنگار حوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به تفسیر امام علی (ع) از شباهت عید فطر و قیامت، اظهار کرد: همانطور که می‌دانید بعد از نماز عید فطر دو خطبه بیان می‌شود، امام علی (ع) نیز در خطبه نماز عید فطر خطاب به حاضران فرمود:ای مردم! بدانید در این روز به آن‌هایی که به درستی اعمال خودشان را انجام دادند خداوند ثواب، مزد و پاداش کار‌های خیرشان را خواهد داد و آن‌هایی که در اعمالشان کوتاهی و خطا کردن خسارت می‌بینند و عید فطر شبیه‌ترین روز به روز قیامت است.
چرا عید فطر به قیامت شباهت دارد؟
این کارشناس مذهبی با اشاره به اینکه شبیه‌ترین روز به قیامت عید فطر است و امام علی (ع) تشبیه زیبایی در این باره بیان کرده اند، تصریح کرد: همانا روزه داران و نماز گزاران در روز عید فطر از منازل خود خارج می‌شوند وبه مصلی و محل برگزاری نماز عید فطر می‌روند مانند مردگانی که از قبر خود خارج می‌شوند به سوی خداوند می‌روند در محضر خداوند حاضر می‌شوند؛ در حقیقت خارج شدن از منزل برای خواندن نماز عید فطر برابر با خروج از قبر در قیامت است.
وی ادامه داد: هنگام خواندن نماز، روزه داران و نمازگزاران در عید فطر مقابل پروردگار خود می‌ایستند و در پیشگاه خداوند متعال حاضر می‌شوند و با حضرت حق سخن می‌گویند در قیامت نیز پس از خروج از قبر بندگان خداوند برای پاسخگویی در مقابل پروردگار خود حاضر می‌شوند.
عید فطر بهشت دنیوی و اخروی برای پرهیزگاران
حجت الاسلام والمسلمین موسوی هوایی با اشاره به اینکه مومنان پس از برگزاری نماز عید فطر به منازل خود برای آرامش و پاداش ثمره‌ی کارهایشان می‌روند، عنوان کرد: بنا بر فرموده امام علی (ع) مانند قیامت که مومنان حقیقی و پرهیزگاران پس از حاضر شدن در مقابل خداوند و گفتگو با پروردگار خود به منزگاه ابدی خود می‌روند نمازگزاران نیز به منازل خود برای امنیت و آسایش بیشتر می‌روند و از نعمت‌های معنوی و مادی بسیاری بهره مند می‌شوند.
این کارشناس مذهبی با اشاره به اینکه روزه داران در عید فطر پاداش کار‌های خیر خود را می‌بینند، افزود: مومنان و پرهیزگاران به خاطر اطاعت از خداوند متعال و بندگی حق به بهشت می‌روند نمازگزاران نیز پس از یک ماه عبادت و اطاعت و بندگی خداوند و انجام فریضه الهی و اعمال خاص عید فطر به منازل خود برای گرفتن پاداش می‌روند.
حکایت بشارت ملائکه در وصف عید فطر و ماه رمضان
حجت الاسلام و المسلمین موسوی هوایی با اشاره به اینکه کوچکترین پاداش خداوند برای عبادات و بندگی ماه رمضان بیانگر عظمت این ماه است، بیان کرد: کوچکترین پاداشی که برای روزه داران و عبادت کنندگان در این یک ماه قرار داده شده؛ نازل شدن ملائکه‌ای در آخرین روز از ماه رمضان است که خطاب به آن‌ها فریاد می‌زند و می‌گوید:ای بندگان خدا! بر شما بشارت باد تمامی گناهان گذشته شما بخشیده و تمام شده است و از این لحظه نامه اعمال شما از نو نوشته خواهد شد؛ پس بیاید کار‌های نیک انجام دهید که پروردگارتان فرصتی دوباره به شما بخشیده است.
شباهت روز عرفه، عید فطر و قیامت
این کارشناس مذهبی با اشاره به اینکه شباهت بسیاری میان روز عرفه، عید فطر و قیامت است، گفت: روز عرفه در معشر عرفات همه لباس سفید و احرام می‌پوشند روز قیامت با کفن در پیشگاه خداوند حاضر می‌شوند و روز عید فطر با لباس روشن در نماز عید فطر شرکت می‌کنند حاجیان در عرفانی‌ترین حالت، دور از گناه و پاک و منزه در مشعر عرفات حاضر می‌شوند و به یاد خدا اعمال حج را به جا می‌آورند در نماز عید فطر نیز مانند عرفات همان حالات وجود دارد و در قیامت در بهترین حالات ممکن بندگان خداوند قرار دارند.
معنویت کلید خوشبتی در دنیا و آخرت
حجت الاسلام و المسلمین موسوی هوایی با اشاره به اینکه ماه رمضان نمونه بزرگی از این است که با معنویت می‌توان به سعادت رسید، اظهار کرد: باید به این مهم توجه داشته باشیم که معنویت بر مادیات موثر است؛ همه اموربا قدرت الهی رقم می‌خورد و تابع ذات پاک و مقدس خداوند است؛ اگر اعمال نیک و عبادت خاص انجام بدهیم اخلاق پسندیده داشته باشیم به حق الناس بیشتر توجه کنیم تقوا رعایت شود برکت از آسمان بر تمام موجودات عالم ماده و معنا نازل می‌شود.
وی با اشاره با اینکه استغفار یکی از مهمترین کلید‌های نازل شدن برکات الهی و آسمانی است، افزود: استغفار باعث می‌شود آسمان برکت داشته باشد و در کنار اعمال خوب رزق و روزی، مال و فرزند را زیاد می‌کند؛ در حقیقت بالاتر از خداوند و قرآن وجود ندارد، مقام و منزلت انسان در پیشگاه پروردگار والاست بنابراین پروردگار عالمیان به هر بهانه برای بندگانش در نعمت‌ها را باز گذاشته است و گناهان آن‌ها را در گرو معنویات خواهد بخشید؛ به طور کلی تمام مسائل سیاسی، اقتصادی و مشکلات جوامع با تقوای الهی حل می‌شود.
منبع: الکوثر
