دقایقی پیش (امروز یکشنبه اول تیر) پدیده خورشیدگرفتگی آغاز شد. این پدیده حدود ساعت ۹:۰۴ صبح آغاز شده و تا ساعت ۱۱ و ۳۷ دقیقه در اغلب نقاط کشور ادامه خواهد داشت. کسوف یا خورشیدگرفتگی هنگامی رخ می‌دهد که سایه ماه بر بخشی از زمین بیفتد و در نتیجه در قسمت‌هایی از کره زمین، قرص ماه قسمتی از قرص خورشید یا تمامی آن را از دید ناظر زمینی بپوشاند.
به همین مناسبت و با توجه به وجوب نماز آیات، به فتوای رهبر انقلاب در این باره که امروز در کانال فقه و احکام رهبری منتشر شده است، اشاره می‌شود.
یکی از سبب‌های وجوب نماز آیات، خورشیدگرفتگی است، اگرچه جزئی باشد.
مکلف می‌تواند از زمان شروع گرفتگی خورشید، نماز آیات را بخواند و بنابر احتیاط واجب، باید به‌قدرى تأخیر نیندازد که شروع به بازشدن کند، و اگر از آن وقت تا قبل از باز شدن کامل به تأخیر انداخت، باید نماز را بدون نیت ادا و قضا بخواند.
چند نکته:
۱. خواندن نماز آیات به‌جماعت اشکال ندارد، بلکه مستحب است.
۲. در تقسیم سوره، «بسم الله الرحمن الرحیم» آیه به حساب نمی‌آید.
۳. در تقسیم سوره، تقسیم یک آیه به دو بخش اشکال ندارد، برای مثال جمله «لم‌یلد» یک بخش و جمله «ولم‌یولد» بخش دیگر باشد.
کیفیت خواندن نماز آیات
نماز آیات دو رکعت است و هر رکعت ۵ رکوع دارد و به چند صورت خوانده می‌شود.
صورت اوّل: بعد از نیت و تکبیرةالاحرام، حمد و سوره خوانده شود و به رکوع برود، سپس سر از رکوع برداشته و دوباره حمد و سوره را بخواند و به رکوع رود، و باز سر از رکوع بردارد، و حمد و سوره بخواند و به رکوع رود، و سپس سر از رکوع بردارد، و همین‌طور ادامه دهد، تا یک رکعت پنج رکوعی که قبل از هر رکوعی حمد و سوره خوانده است انجام دهد، سپس به سجده رفته و دو سجده نماید، و بعد برای رکعت دوم قیام کند، و مانند رکعت اول انجام دهد، و دو سجده را به جا آورد و بعد از آن تشهد بخواند و سلام دهد.
صورت دوّم: بعد از نیت و تکبیرةالاحرام، حمد و یک آیه (البته احتساب بسم‌الله به عنوان یک آیه، صحیح نیست) از سوره‌ای را قرائت کرده و رکوع کند، سپس سر از رکوع بردارد، و آیه دیگری از آن سوره را بخواند و به رکوع رود، و بعد سر از رکوع برداشته و آیه دیگری از همان سوره را قرائت نماید، و همین‌طور تا رکوع پنجم ادامه دهد تا سوره‌ای که پیش از هر رکوع، یک آیه از آن را قرائت کرده، قبل از رکوع آخر تمام شود. سپس رکوع پنجم را به‌جا آورد و به سجده رود، و پس از اتمام دو سجده، برای رکعت دوم قیام کند و حمد و آیه‌ای از یک سوره را بخواند و به رکوع برود، و همین‌طور مانند رکعت اول ادامه دهد تا تشهد بخواند و سلام دهد. چنانچه بخواهد برای هر رکوعی به یک آیه از سوره‌ای اکتفا کند، نباید سوره حمد را بیش از یک مرتبه در اول آن رکعت بخواند.
صورت سوم: یکی از رکعت‌ها را به یکی از دو صورت، و رکعت دیگر را به نحو دیگر به‌جا آورد.
به همین مناسبت و با توجه به وجوب نماز آیات، به فتوای رهبر انقلاب در این باره که امروز در کانال فقه و احکام رهبری منتشر شده است، اشاره می‌شود.
یکی از سبب‌های وجوب نماز آیات، خورشیدگرفتگی است، اگرچه جزئی باشد.
مکلف می‌تواند از زمان شروع گرفتگی خورشید، نماز آیات را بخواند و بنابر احتیاط واجب، باید به‌قدرى تأخیر نیندازد که شروع به بازشدن کند، و اگر از آن وقت تا قبل از باز شدن کامل به تأخیر انداخت، باید نماز را بدون نیت ادا و قضا بخواند.
چند نکته:
۱. خواندن نماز آیات به‌جماعت اشکال ندارد، بلکه مستحب است.
۲. در تقسیم سوره، «بسم الله الرحمن الرحیم» آیه به حساب نمی‌آید.
۳. در تقسیم سوره، تقسیم یک آیه به دو بخش اشکال ندارد، برای مثال جمله «لم‌یلد» یک بخش و جمله «ولم‌یولد» بخش دیگر باشد.
کیفیت خواندن نماز آیات
نماز آیات دو رکعت است و هر رکعت ۵ رکوع دارد و به چند صورت خوانده می‌شود.
صورت اوّل: بعد از نیت و تکبیرةالاحرام، حمد و سوره خوانده شود و به رکوع برود، سپس سر از رکوع برداشته و دوباره حمد و سوره را بخواند و به رکوع رود، و باز سر از رکوع بردارد، و حمد و سوره بخواند و به رکوع رود، و سپس سر از رکوع بردارد، و همین‌طور ادامه دهد، تا یک رکعت پنج رکوعی که قبل از هر رکوعی حمد و سوره خوانده است انجام دهد، سپس به سجده رفته و دو سجده نماید، و بعد برای رکعت دوم قیام کند، و مانند رکعت اول انجام دهد، و دو سجده را به جا آورد و بعد از آن تشهد بخواند و سلام دهد.
صورت دوّم: بعد از نیت و تکبیرةالاحرام، حمد و یک آیه (البته احتساب بسم‌الله به عنوان یک آیه، صحیح نیست) از سوره‌ای را قرائت کرده و رکوع کند، سپس سر از رکوع بردارد، و آیه دیگری از آن سوره را بخواند و به رکوع رود، و بعد سر از رکوع برداشته و آیه دیگری از همان سوره را قرائت نماید، و همین‌طور تا رکوع پنجم ادامه دهد تا سوره‌ای که پیش از هر رکوع، یک آیه از آن را قرائت کرده، قبل از رکوع آخر تمام شود. سپس رکوع پنجم را به‌جا آورد و به سجده رود، و پس از اتمام دو سجده، برای رکعت دوم قیام کند و حمد و آیه‌ای از یک سوره را بخواند و به رکوع برود، و همین‌طور مانند رکعت اول ادامه دهد تا تشهد بخواند و سلام دهد. چنانچه بخواهد برای هر رکوعی به یک آیه از سوره‌ای اکتفا کند، نباید سوره حمد را بیش از یک مرتبه در اول آن رکعت بخواند.
صورت سوم: یکی از رکعت‌ها را به یکی از دو صورت، و رکعت دیگر را به نحو دیگر به‌جا آورد.
