علی ملائکه سقا؛ خادم و مداح پیرغلام اهل بیت (ع) است که از سال ۱۳۷۱ ملبس و مشرف به لباس خدمت و دربانی حضرت رضا (ع) است.
۲۸ سال خدمت، خاطرات بسیاری را برای وی در حرم مطهر رضوی رقم زده است. باب صحبت را که با وی باز می‌کنی زمان از دستت خارج و سراپا گوش می‌شوی تا بشنوی از خاطرات سال‌های گذشته حرم و کرامات حضرت رضا (ع)، البته خواندن اشعار توسط این خادم قدیمی حرم مطهر در میان گفت‌وگو، لطف این هم کلامی را دو چندان می‌کند.
جناب ملائکه برای بسیاری این سئوال مطرح است و گا‌ها از خدام نیز پرسیده می‌شود که چگونه خادم امام رضا (ع) شدید؟
قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و اوایل انقلاب کار خدام به شکل افتخاری نبود و خدام در مقابل خدمتی که انجام می‌دادند وجه دریافت می‌کردند. تولیت فقید آستان قدس آیت‌الله طبسی بعد از منصوب شدن به این سمت، سیاستی اتخاذ کردند که این فرآیند به صورت افتخاری انجام شود. بعد از این برنامه علاقه‌مندان به خدمت افتخاری حرم مطهر رضوی، ثبت‌نام کردند که بنده هم جزئی از آن‌ها بودم. خدا را شکر بعد از گذشت قریب به ۴ سال به کسوت خادمی درآمدم و در بخش دربابان مشغول به خدمت شدم.
روایت یک خادم از کرامت خاض حضرت رضا (ع)/ امام رضا (ع) باب معارف دینی است
تنوع خدمت از گذشته تا کنون چه تغییری کرده است؟
قبل انقلاب صرفاً کشیک‌ها محدود به درب اصلی و پنجره فولاد بود. در حال حاضر وظایف محوله به دوش خدام بسیار زیاد است. مخصوصا در اعیاد و مناسبت‌های خاص. از زمان قدیم علامت خادم همان دربان بود با همین لباس، عصا و کلاه. تمامی امور مالی آستان قدس رضوی در گذشته توسط دربانان انجام می‌شد. روز اولی که به عنوان خادم وارد شدم، در کشیک ما ۲۵ نفر خادم بودند که امروز ۲۵۰ نفر در هر کشیک حضور دارند. آن دوران با ۲۵ نفر کار‌ها به انجام می‌رسید، اما در حال حاضر احساس می‌کنی اگر تعداد خدام بیش از این نیز بود باز هم کسی بیکار نمی‌ماند.
این حجم کار، قوانین سنگین، پوشیدن کت‌های ضخیم، ایستادن مداوم در صحن، تا به حال باعث خستگی شما شده؟
ذره‌ای اذیت نمی‌شوم. این خود یکی از عنایات امام رضا (ع) به خادمان شان است. آقای سازگار شاعر اهل بیت (ع) می‌گوید:
خوشتر از بیداری شب‌های قدر گفته‌اند
پای دیوار حریم قدسی تو یک لحظه خواب
بار‌ها تجربه کردم که ۲۴ ساعت سر پست می‌ایستم، اما یک ساعت استراحت در آسایشگاه من را به طور کامل سر حال می‌کند، انرژی را خود آقا می‌دهد به شرطی که کار ما برای امام رضا (ع) باشد. ما از بیکاری خسته می‌شویم. در ماه‌هایی که به دلیل شیوع کرونا در‌ب‌های حرم بسته بود سخت‌ترین روز‌های خدمت برای خدام حرم مطهر بود. از صبح در صحن‌های خالی دور می‌زدیم. گلی که دورش پروانه‌ها پرواز می‌کنند زیباتر است. به گفته تولیت آستان قدس سخت‌ترین لحظه‌ها برای ما روز‌هایی بود که در‌ب‌ها بسته شد و می‌دیدیم زائران پشت در‌ب‌های بسته استغاثه می‌کنند که به لطف خدا در‌ب‌های بهشت باز شد.
۲۸ سال خدمت در حرم رضوی قطعا برای شما خاطرات شیرینی را رقم زده، شیرین‌ترین خاطره شما از حرم مطهر که شاید بعد از سال‌ها باز هم با اشتیاق آن را برای دیگران تعریف می‌کنید برای ما هم بازگو کنید؟
همه ائمه ما رئوف‌اند، اما رأفت امام رضا (ع) را می‌توان به چشم دید؛ به قول آقای شفق شاعر اهل بیت (ع)
پناه داده به خواری همچو من در این گلشن
خدا داده به این گل چه صبر و حوصله‌ای
آبروی ما از امام رضاست. امام رضا (ع) هوای خادم، زائر، کبوتران و گربه‌هایی که به حرم وارد می‌شوند را دارد. من خیلی چیز‌ها از امام رضا (ع) دیدم، اما دوست دارم از بین همه آن‌ها به آنچه برای خودم اتفاق افتاده است اشاره کنم. من دو برادر دارم یکی جانباز است و یک برادرم پاسدار. برادر پاسدار من سال ۷۵ دچار بیماری سرطان شد و دکتر‌ها از ایشان قطع امید کردند. برادرم روزی پس از شیمی درمانی به حرم مشرف و پشت پنجره فولاد نشست. ایشان را دیدم؛ نزدیک ظهر بود؛ با اصرار برادرم را به مهمانسرا بردم. به لطف دوستان خادم ژتونی برای برادرم مهیا شد و ما با هم به مهمانسرا رفتیم. کسانی که شیمی درمانی می‌کنند باید غذای شیرین بخورند. از قضا غذای مهمانسرا آن روز خورشت سیب و آلو بود. یادم نمی‌رود آن صحنه را؛ برادرم به گریه افتاد گفت: پشت پنجره فولاد دلم ضعف کرد و از امام رضا (ع) تقاضای غذا کردم که شما آمدی. برادرم که از شیمی درمانی آمده بود غذای خود را کامل خورد و از آن روز در سال ۷۵ تا الان ۲۴ سال می‌گذرد و برادرم زندگی می‌کند.
از نظر شما آیا اتفاق عجیبی باید بیفتد تا بگوییم کرامتی رخ داده است؟
این کرامات برای ما عجیب است؛ اینجا کسی ناامید برود عجیب است. به گفته حاج آقای موید
به خدا خلقت تو معجزه است
کار هر ساعت تو معجزه است
خداوند متعال جلوه صمدیت خود را در امام رضا (ع) بروز داده است. دعا کنیم امام رضا (ع) صمدیت خود را در زائرانشان بروز دهند و زائران از ایمان و توکل مملو شوند.
در جامعه‌ای که انواع مشکلات جوانان را به لحاظ فرهنگی و اقتصادی محاصره کرده، برای این قشر از جامعه در بن بست‌های زندگی چه توصیه‌ای دارید؟
رسول اکرم (ص) در رابطه با امام رضا (ع) حدیثی دارند که فرمودند «هر که فرزندم را زیارت کند من را زیارت کرده و هر که مرا زیارت کند خدا را در عرش زیارت کرده است»، اما کدام زیارت منظور نظر است. علما می‌گویند این نسبت به معرفت زائر است. علامه امینی روزی در نجف به خوانش زیارت جامعه کبیره مشغول بودند؛ پیرمردی آمد و گفت السلام؛ای همه کاره خدا. علامه امینی به پیرمرد گفت همه پیامبران آمدند که همین یک جمله را بگویند. امام رضا (ع) همه کاره خداست؛ هرچه هست برای اجداد و اولاد امام رضا (ع). جوانان به امام رضا (ع) معرفت داشته باشید. امام رضا (ع) امامی است که می‌فرمایند کلمه «لا اله الا الله حصنی فمن دخل حصنی امن من عذابی.» جوانان به امام رضا (ع) معرفت داشته باشید. امام رضا (ع) باب ورود به توحید است. یک راه نزدیک شدن به امام رضا (ع) این است که به دنبال اصولی باشیم که مورد رضایت ایشان است؛ بی‌معرفتی است که در جوار امام رضا (ع) گناه کنیم. وقتی همه امور زندگی را به همه کاره خدا سپردیم، گذر از مشکلات آسان می‌شود.
۲۸ سال خدمت، خاطرات بسیاری را برای وی در حرم مطهر رضوی رقم زده است. باب صحبت را که با وی باز می‌کنی زمان از دستت خارج و سراپا گوش می‌شوی تا بشنوی از خاطرات سال‌های گذشته حرم و کرامات حضرت رضا (ع)، البته خواندن اشعار توسط این خادم قدیمی حرم مطهر در میان گفت‌وگو، لطف این هم کلامی را دو چندان می‌کند.
جناب ملائکه برای بسیاری این سئوال مطرح است و گا‌ها از خدام نیز پرسیده می‌شود که چگونه خادم امام رضا (ع) شدید؟
قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و اوایل انقلاب کار خدام به شکل افتخاری نبود و خدام در مقابل خدمتی که انجام می‌دادند وجه دریافت می‌کردند. تولیت فقید آستان قدس آیت‌الله طبسی بعد از منصوب شدن به این سمت، سیاستی اتخاذ کردند که این فرآیند به صورت افتخاری انجام شود. بعد از این برنامه علاقه‌مندان به خدمت افتخاری حرم مطهر رضوی، ثبت‌نام کردند که بنده هم جزئی از آن‌ها بودم. خدا را شکر بعد از گذشت قریب به ۴ سال به کسوت خادمی درآمدم و در بخش دربابان مشغول به خدمت شدم.
روایت یک خادم از کرامت خاض حضرت رضا (ع)/ امام رضا (ع) باب معارف دینی است
تنوع خدمت از گذشته تا کنون چه تغییری کرده است؟
قبل انقلاب صرفاً کشیک‌ها محدود به درب اصلی و پنجره فولاد بود. در حال حاضر وظایف محوله به دوش خدام بسیار زیاد است. مخصوصا در اعیاد و مناسبت‌های خاص. از زمان قدیم علامت خادم همان دربان بود با همین لباس، عصا و کلاه. تمامی امور مالی آستان قدس رضوی در گذشته توسط دربانان انجام می‌شد. روز اولی که به عنوان خادم وارد شدم، در کشیک ما ۲۵ نفر خادم بودند که امروز ۲۵۰ نفر در هر کشیک حضور دارند. آن دوران با ۲۵ نفر کار‌ها به انجام می‌رسید، اما در حال حاضر احساس می‌کنی اگر تعداد خدام بیش از این نیز بود باز هم کسی بیکار نمی‌ماند.
این حجم کار، قوانین سنگین، پوشیدن کت‌های ضخیم، ایستادن مداوم در صحن، تا به حال باعث خستگی شما شده؟
ذره‌ای اذیت نمی‌شوم. این خود یکی از عنایات امام رضا (ع) به خادمان شان است. آقای سازگار شاعر اهل بیت (ع) می‌گوید:
خوشتر از بیداری شب‌های قدر گفته‌اند
پای دیوار حریم قدسی تو یک لحظه خواب
بار‌ها تجربه کردم که ۲۴ ساعت سر پست می‌ایستم، اما یک ساعت استراحت در آسایشگاه من را به طور کامل سر حال می‌کند، انرژی را خود آقا می‌دهد به شرطی که کار ما برای امام رضا (ع) باشد. ما از بیکاری خسته می‌شویم. در ماه‌هایی که به دلیل شیوع کرونا در‌ب‌های حرم بسته بود سخت‌ترین روز‌های خدمت برای خدام حرم مطهر بود. از صبح در صحن‌های خالی دور می‌زدیم. گلی که دورش پروانه‌ها پرواز می‌کنند زیباتر است. به گفته تولیت آستان قدس سخت‌ترین لحظه‌ها برای ما روز‌هایی بود که در‌ب‌ها بسته شد و می‌دیدیم زائران پشت در‌ب‌های بسته استغاثه می‌کنند که به لطف خدا در‌ب‌های بهشت باز شد.
۲۸ سال خدمت در حرم رضوی قطعا برای شما خاطرات شیرینی را رقم زده، شیرین‌ترین خاطره شما از حرم مطهر که شاید بعد از سال‌ها باز هم با اشتیاق آن را برای دیگران تعریف می‌کنید برای ما هم بازگو کنید؟
همه ائمه ما رئوف‌اند، اما رأفت امام رضا (ع) را می‌توان به چشم دید؛ به قول آقای شفق شاعر اهل بیت (ع)
پناه داده به خواری همچو من در این گلشن
خدا داده به این گل چه صبر و حوصله‌ای
آبروی ما از امام رضاست. امام رضا (ع) هوای خادم، زائر، کبوتران و گربه‌هایی که به حرم وارد می‌شوند را دارد. من خیلی چیز‌ها از امام رضا (ع) دیدم، اما دوست دارم از بین همه آن‌ها به آنچه برای خودم اتفاق افتاده است اشاره کنم. من دو برادر دارم یکی جانباز است و یک برادرم پاسدار. برادر پاسدار من سال ۷۵ دچار بیماری سرطان شد و دکتر‌ها از ایشان قطع امید کردند. برادرم روزی پس از شیمی درمانی به حرم مشرف و پشت پنجره فولاد نشست. ایشان را دیدم؛ نزدیک ظهر بود؛ با اصرار برادرم را به مهمانسرا بردم. به لطف دوستان خادم ژتونی برای برادرم مهیا شد و ما با هم به مهمانسرا رفتیم. کسانی که شیمی درمانی می‌کنند باید غذای شیرین بخورند. از قضا غذای مهمانسرا آن روز خورشت سیب و آلو بود. یادم نمی‌رود آن صحنه را؛ برادرم به گریه افتاد گفت: پشت پنجره فولاد دلم ضعف کرد و از امام رضا (ع) تقاضای غذا کردم که شما آمدی. برادرم که از شیمی درمانی آمده بود غذای خود را کامل خورد و از آن روز در سال ۷۵ تا الان ۲۴ سال می‌گذرد و برادرم زندگی می‌کند.
از نظر شما آیا اتفاق عجیبی باید بیفتد تا بگوییم کرامتی رخ داده است؟
این کرامات برای ما عجیب است؛ اینجا کسی ناامید برود عجیب است. به گفته حاج آقای موید
به خدا خلقت تو معجزه است
کار هر ساعت تو معجزه است
خداوند متعال جلوه صمدیت خود را در امام رضا (ع) بروز داده است. دعا کنیم امام رضا (ع) صمدیت خود را در زائرانشان بروز دهند و زائران از ایمان و توکل مملو شوند.
در جامعه‌ای که انواع مشکلات جوانان را به لحاظ فرهنگی و اقتصادی محاصره کرده، برای این قشر از جامعه در بن بست‌های زندگی چه توصیه‌ای دارید؟
رسول اکرم (ص) در رابطه با امام رضا (ع) حدیثی دارند که فرمودند «هر که فرزندم را زیارت کند من را زیارت کرده و هر که مرا زیارت کند خدا را در عرش زیارت کرده است»، اما کدام زیارت منظور نظر است. علما می‌گویند این نسبت به معرفت زائر است. علامه امینی روزی در نجف به خوانش زیارت جامعه کبیره مشغول بودند؛ پیرمردی آمد و گفت السلام؛ای همه کاره خدا. علامه امینی به پیرمرد گفت همه پیامبران آمدند که همین یک جمله را بگویند. امام رضا (ع) همه کاره خداست؛ هرچه هست برای اجداد و اولاد امام رضا (ع). جوانان به امام رضا (ع) معرفت داشته باشید. امام رضا (ع) امامی است که می‌فرمایند کلمه «لا اله الا الله حصنی فمن دخل حصنی امن من عذابی.» جوانان به امام رضا (ع) معرفت داشته باشید. امام رضا (ع) باب ورود به توحید است. یک راه نزدیک شدن به امام رضا (ع) این است که به دنبال اصولی باشیم که مورد رضایت ایشان است؛ بی‌معرفتی است که در جوار امام رضا (ع) گناه کنیم. وقتی همه امور زندگی را به همه کاره خدا سپردیم، گذر از مشکلات آسان می‌شود.
