نگرانیها از ورود زودرس موج سوم کرونا به ویژه در تهران پس از افزایش سفرهای بین شهری در تعطیلات اخیر افزایش یافته است. در حالی که پیش از این گمان میرفت با آغاز پاییز شاهد موج سوم بیماری در کشور باشیم.
به گزارش فرارو پیش از این متخصصان هشدار داده بودند با آمدن فصل پاییز و همزمانی بیماریهای فصلی، چون آنفلونزا با کرونا پاییز سختی را پیش رو داریم و احتمال دارد با موج سوم کرونا مواجه شویم. به گفته آنها، شیوع کرونا در فصل سرما با توجه به ارتباط نزدیکتر بین انسانها در فضاهای بسته و عدم وجود تهویه مطلوب هوا به علت بسته بودن راههای عبور جریان آن باعث تسریع روند انتقال ویروس در بین افراد میشود و در صورت همزمانی موج سوم شیوع کرونا با بیماریهای تنفسی در فصل پاییز امکان تشدید علایم و ظهور قدرتمندانهتر این بیماری بسیار زیاد است.
اما علیرضا زالی، فرمانده مقابله با کرونا در کلانشهر تهران روز دوشنبه گفت ممکن است خیلی زودتر از پاییز پیک بیماری در تهران تجربه شود. او اظهار کرد: پیشبینی میکنیم با توجه به جریانات اخیر بهویژه مسافرتهای متراکم در روزهای اخیر، زودتر از پیک پاییز در تهران شرایط متفاوتتری بهخاطر وضعیت شکنندهای که در استان تهران و شهر تهران داریم، تجربه کنیم. او با اشاره به افزایش ۱۰ درصدی سفرهای بین استانی در تهران، اظهار کرد: آمارها بیانگر این موضوع است که بالاترین میزان تردد در سطح شهر و مسافرتها متعلق به شهر و استان تهران بوده و این حجم از مسافرت در مقایسه با سال قبل ۱۰ درصد افزایش داشته است.
وی درباره اینکه از چه زمانی تاثیر این سفرها بر آمار ابتلا و مرگ و میر کرونا را مشاهده خواهیم کرد، گفت: تغییر آمار مبتلایان که منجر به فوت شود حدود ۴ تا ۶ هفته بعد مشخص خواهد شد، اما در مورد بیماران سرپایی بین ۵ تا ۱۴ روز بعد از تماس اولیه با فرد ناقل کرونا، علائم بیماری مشاهده میشود و افزایش بیماران بستری را نیز بین دو تا ۳ هفته دیگر ممکن است مشاهده کنیم.
این در حالی است که پیش از این و در پنجم شهریورماه زالی در یک گفتگوی تلویزیونی در این باره هشدار داده بود. زالی با توجه به در پیش بودن تعطیلات تاسوعا و عاشورا گفته بود در تهران الگوی همه گیر شناسی بیماری نشان میدهد در مواقعی که حجم قابل توجهی از سفرهای برون شهری رخ داده است، معمولا با یک تاخیر زمانی دو تا سه هفتهای، هم در میزان ابتلا و هم در میزان بستری و مرگ و میر با یک فراز آماری جدی رو به رو بودهایم.
به گفته زالی «هم در عید نوروز، هم در عید فطر و هم در تعطیلات متراکم خردادماه این افزایش آماری برای ما اثبات شده است، بنابر این یکی از عوامل پرخطر و پر ریسک سفرهایی است که انجام میشود، به ویژه در استانهایی که وضعیت قرمز بیماری را دارند هرگونه تردد میتواند در چرخش این ویروس اثر داشته باشد.»
وی در همین راستا توصیه کرده بود تا شهروندان «بر خلاف سالهای گذشته در محل سکنی خود باقی بمانند و ترجیحا از سفرهای غیر ضروری اجتناب کنند» زالی اظهار کرده بود: اگر این سفرها اتفاق بیفتد و مجددا یک چرخش انجام شود، پیکهای بعدی بیماری زودتر از آنچه که در انتظار آن هستیم پدید میآید و طبیعتا منجر به خستگی تیم درمانی شده و با توجه به حجم بالای کار تیمهای درمانی میتواند بر استمرار خدمت رسانی تاثیر منفی داشته باشد.
اما مردم این بار هشدارهای مسئولین را جدی نگرفتند تا بیش از دومیلیون سفر از چهارشنبه تا یکشنبه ۹ شهریور به استانهای شمالی با وضعیت قرمز انجام بگیرد. آنچه موجب شد تا آمار شیوع و مرگ در کشور و استان گیلان که بیشترین گردشگر را پذیرفته بود، روند صعودی به خود بگیرد. چنانچه علوم پزشکی گیلان اعلام کرد از سه شنبه (۱۱ شهریور) تا چهارشنبه (۱۲ شهریور) ۹۲ بیمار جدید بستری شده و ۳۷۵ بیمار کرونایی در سطح بیمارستانهای استان نیز بستری هستند. همچنین این دانشگاه از افرادی که در تماس با مسافران در استان بودند خواست حداقل ۱۰ روز در قرنطینه بمانند و از سایر اعضای خانواده فاصله بگیرند.
استان گیلان که به گفته سیماسادات لاری سخنگوی وزارت بهداشت در اسفندماه گذشته خیز شدید بیماری در کلیه شهرستانهای استان را تجربه کرده بود؛ از اوایل فروردین ماه سیر نزولی در موارد ابتلا و بستری را از سرگذراند و در خرداد به پایداری نسبی رسید. اما علیرغم توصیههای اکید بهداشتی، این استان از تیر ماه با روند افزایشی در موارد ابتلا و بستری روزانه در اغلب شهرستانها مواجه شد؛ به طوری که شهرستانهای رشت، آستارا، آستانه اشرفیه، رودبار، لاهیجان، لنگرد و ماسال در وضعیت قرمز و شهرستانهای املش، بندانزلی، رضوانشهر، رودسر و سیاهکل در وضعیت هشدار بیماری قرار گرفتند. در چنین وضعیتی سفر به این استان قرمز موجب شد تا بر روند ابتلا و بستریها در این استان اضافه شود.
افزون بر این استان، روند رشد بیماری در برخی استانهای دیگر نیز نگران کننده شده است. حسین کلانتری، استاندار کهگیلویه و بویراحمد ازفعال شدن بیمارستان دوم معین کرونا در کهکلویه و بویراحمد به دلیل افزایش ابتلا به کرونا در این استان خبر داده است. کلانتری همچنین با بیان اینکه آمار مبتلایان کرونا در استان در حال افزایش بوده و ظرفیتهای بیمارستانی نیز در حال پر شدن است، از ادامه محدودیتها در استان تا پایان هفته خبر داده است.
همچنین استان خوزستان که حدود یک ماهی بود از شرایط قرمز خارج شده بود در این روزها به گفته سیدمحمد علوی سرپرست معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در وضعیت هشدار بالا قرار گرفته است.
این در حالی است که برخلاف رویه نزولی یک ماه گذشته در شیب کاهش مبتلایان و قربانیان کرونا در کل کشور، آمار از روز سه شنبه یازدهم شهریور تا چهارشنبه دوزادهم شهریور روند صعودی داشته و ۱۲۵ بیمار کرونا فوت کردند و یکهزار و ۸۵۸ بیمار جدید مبتلا به کووید۱۹ نیز در کشور شناسایی شدند که نسبت به آمار روز قبل از آن با افزایش سهدرصدی همراه بوده است.
بر اساس آخرین اطلاعات کرونا در کشور، استانهای تهران، مازندران، گیلان، قم، اصفهان، خراسان رضوی، آذربایجان شرقی، کرمان، خراسان شمالی، سمنان، یزد، زنجان و قزوین نیز در وضعیت قرمز قرار دارند.
تقارن بازگشایی مدارس با موج سوم کرونا
تجمعات، سفرها و حالا بازگشایی مدارس مزید بر علت شده است تا نگرانیها درباره موج سوم کرونا بیشتر شود. چنانچه زالی با اشاره به بازگشایی مدارس گفته است: مطالعات اخیر نشان داده است که دانشآموزان میتوانند تا سه هفته ناقلان و حاملان ویروس باشند و در کشورهایی که بازگشایی مدارس اتفاق افتاده است در برخی موارد مشاهده شده تا سه هفته دانشآموزان بهرغم فقدان علائم و علائم خفیف حامل ویروس بوده و میتوانند آن را به افراد مسن و خانواده منتقل کنند.
وی همچنین به افزایش بار سفرهای درون شهری با مترو و اتوبوس همزمان با بازگشایی مدارس بهعنوان مساله مهمی که باید به آن توجه داشت اشاره کرده است. فرمانده مقابله با کرونا در کلانشهر تهران اواخر مردادماه در خصوص نگرانیها از موج سوم بیماری در پاییز، عنوان کرده بود: برخی از محدودیتها در پاییز هم باید ادامه پیدا کند و ممکن است حضور فیزیکی دانش آموزان در مدارس محدود شود، چراکه یکی از اساسیترین فاکتورهای موثر در گسترش ویروس، آغاز فعالیتهای آموزشی و افزایش استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی است. این در حالی است که قرار است کلاس اولی و دومیها از شنبه به مدرسه بروند و مدارس در استانهای زرد و سفید بازگشایی شوند.
علی ربیعی سخنگوی دولت نیز با بیان اینکه با توجه به فصل سرما و پیشبینی سازمان بهداشت جهانی، شیوع ویروس کرونا در فصل پاییز افزایش مییابد، اما گفته است که ما نمیتوانیم کشور را تعطیل کنیم، ولی باید کارهایی را که تاثیری بر معیشت خانوار ندارند، به حداقل برسانیم.
در مجموع تراکم عواملی، چون تجمعات، سفرها و حالا بازگشایی مدارس در کنار آغاز فصل پاییز میتواند شرایط را بیش از بیش سخت کند و خیز موج سوم بیماری را شدیدتر کند. تنها کاری که حالا در این شرایط میتوان کرد رعایت سرسختانه پروتکلهای بهداشتی است. شاید با این کار بتوان سهل انگاری روزهای گذشته را هر چند دیر، اما کمی جبران کرد.