کبد یکی از اندامهای کلیدی بدن انسان است، اما بیشتر ما کمتر به آن توجه میکنیم مگر این که بروز مشکلی در آن مانند بیماری مجاری صفراوی، سیروز، بیماری کبد چرب، هموکروماتوز، هپاتیت C یا بیماری ویلسون در آن تشخیص داده شده باشد.
کبد نقش مهمی در تنظیم عملکردهای بدن ایفا میکند. این اندام متابولیسم را تنظیم میکند، مواد مغذی دریافتی از رژیم غذایی را به موادی قابل استفاده یا ذخیره در بدن تبدیل میکند و همچنین مسئول رسیدگی به مواد سمی است که از دفع یا تبدیل شدن آنها به چیزی بهتر اطمینان حاصل میکند.
اگر به طور مداوم غذاها و نوشیدنیهای مضر برای کبد را مصرف کنید، سلامت این اندام نیز رو به زوال خواهد رفت.
چه یک مشکل کبدی در شما تشخیص داده شده باشد یا درباره آسیب بالقوه به کبد از طریق رژیم غذایی خود نگران هستید، در ادامه با برخی از خوراکیهای مضر برای این اندام که باید از آنها پرهیز کرد یا حداقل مصرفشان را محدود کرد بیشتر آشنا میشویم.
سیب زمینی سرخ شده
غذاهای چرب از هر نوع به کبد شما لطفی نمیکنند. کبد مسئول تجزیه چربیها و تبدیل آنها به انرژی است، از این رو، مصرف بیش از حد غذاهای چرب میتواند فشار مضاعفی را به کبد وارد کند. همچنین، این شرایط میتواند ابتلا به بیماری کبد چرب را موجب شود که به واسطه انباشت چربی در سلولهای کبد رخ میدهد. مصرف منظم سیب زمینی سرخ شده که سرشار از چربی اشباع است میتواند به این مشکل و همچنین به التهاب در بلند مدت منجر شود. التهاب یکی از دلایل بروز بافت زخمی در کبد است که این عارضه به نام سیروز شناخته میشود.
به جای سیب زمینی سرخ شده، فیبر بیشتری به رژیم غذایی خود اضافه کنید. به عنوان مثال، یک فنجان بلوبری تقریبا ۴ گرم فیبر دارد و این میوه با کاهش آسیب مزمن کبد نیز پیوند خورده است.
پپرونی
چربی پپرونی یکی از بدترین چیزها برای کبد است، زیرا گوشتهای فرآوری شده مانند پپرونی سرشار از چربی اشباع هستند و به عنوان یک قاعده کلی بهتر است از محصولات گوشتی مانند سوسیس و کالباس پرهیز کنید.
به گفته بنیاد کبد چرب آمریکا، چربی اشباع از نظر متابولیکی نسبت به چربیهای دیگر ضرر بیشتری برای کبد دارد. به جای مصرف پپرونی یا دیگر گوشتهای فرآوری شده، مصرف یک کاسه جو دوسر را مد نظر قرار دهید که میتواند به معکوس شدن آثار بیماری کبد چرب نیز کمک کند.
چیزبرگر
چیزبرگر شهرت بدی از نظر محتوای چربی اشباع دارد که به گفته انجمن قلب آمریکا بیشتر در محصولات و روغنهای حیوانی وجود دارد و میتواند در نهایت خطر بیماری قلبی و سکته مغزی را افزایش دهد. برخی از انواع برگر حاوی ۱۶ گرم چربی اشباع هستند، از این رو، اگر برگر را خودتان تهیه نکرده اید بهتر است از آنها پرهیز کنید.
سبزیجات منبعی خوبی برای فیبر و حاوی چربی اشباع کم یا فاقد آن هستند که آنها را به یک ماده غذایی عالی برای حفظ سلامت کبد تبدیل میکند. در حقیقت، ترکیبی طبیعی موجود در بروکلی و دیگر سبزیجات چلیپایی به نام ایندول میتواند به مبارزه با بیماری کبد چربی غیرالکلی کمک کند.
خامه زده شده
خامه زده شده خوشمزه و شیرین است، اما زمانی که موضوع سلامت بدن انسان مطرح میشود، چیز زیادی برای ارائه ندارد.
خامه زده شده حاوی کالری، شکر، و چربی اشباع زیاد است. همانند دیگر مواد غذایی با محتوای چربی اشباع زیاد در این فهرست، بهتر است برای حفظ سلامت کبد خود از خامه زده شده پرهیز کنید یا مصرف آن را به حداقل برسانید.
کره
همانند بیشتر محصولات حیوانی، محصولات لبنی میتوانند مشکلات کبدی را تشدید کنند. کره نیز این شرایط مستثنا نیست.
کره نه تنها در گروه لبنیات قرار دارد، بلکه حاوی سطوح بالای چربی اشباع نیز است. به جای پخت و پز با کره میتوانید استفاده از روغن زیتون را مد نظر قرار دهید که سرشار از اسیدهای چرب امگا-۳ است و مشخص شده سطوح آنزیم کبدی را کاهش میدهد. روغن زیتون میتواند به کنترل وزن و کاهش وزن نیز کمک کند.
شیر کامل
یک فنجان شیر کامل دارای ۹.۱ گرم چربی اشباع است که اگر به حفظ سلامت کبد خود اهمیت میدهید، گزینه خوبی محسوب نمیشود. اما شیر به طور کلی یک خوراکی کاملا ممنوع در نظر گرفته نمیشود. لبنیات کم چرب و سرشار از پروتئین وی ممکن است برای پرهیز از آسیب کبد مفید باشند.
به جای نوشیدن شیر کامل، نسخه کم چرب آن یا چای را مد نظر قرار دهید. چای سبز یکی از مفیدترین نوشیدنیهایی است که میتوانید برای حفظ سلامت کبد و سلامت کلی بدن خود مصرف کنید. نوشیدن منظم چای سبز نشان داده است که به افزایش نشانگرهای خون برای سلامت کبد منجر میشود.
روغنها
بسیاری از روغنهای گیاهی اگرچه سالم به نظر میرسند، زیرا پایه گیاهی دارند، اما در واقع سرشار از چربی اشباع هستند که از آن جمله میتوان به روغن نخل، روغن نارگیل، کره کاکائو و پیه گاو اشاره کرد.
پژوهشها نشان میدهند که برخی مواد شیمیایی موجود در آووکادو ممکن است با آسیب کبدی مبارزه کرده و پیشرفت آن را کند کنند. اگرچه در مطالعهای که توسط Science Daily منتشر شد از آووکادوی تازه و کامل استفاده شده بود، اما این امکان وجود دارد که پخت و پز با روغن آووکادو نیز جایگزین بهتری برای روغنهای نارگیل و نخل باشد.
بستنی
در واقع، برای حفظ سلامت کبد خود باید از هر دسری که دارای سطوح بالای شکر است پرهیز کنید. این در شرایطی است که بیشتر بستنیها حاوی چربی اشباع زیاد نیز هستند. اگر به مشکلات کبدی مبتلا هستید باید از مصرف بستنی پرهیز کنید.
دسرهای حاوی خامه و خامه زده شده از دیگر مواردی هستند که باید از آنها پرهیز کنید.
سوپ
تمام سوپها برای سلامت کبد مضر نیستند، اما بسیاری از سوپهای آماده و کنسروی دارای مواد افزودنی و نگهدارنده هستند و به طور معمول محتوای سدیم بالایی دارند و مصرف بیش از حد سدیم با مشکلات کبدی ارتباط مستقیم دارد.
مصرف غذاهایی با نمک زیاد مانند سوپهای فرآوری شده و بسته بندی شده میتواند به فیبروز منجر شود که میتواند ایجاد زخم در بافت کبد را به همراه داشته باشد. سوپها به عنوان منبعی راحت برای مصرف سبزیجات ممکن است وسوسه کننده باشند، اما بهتر است از سبزیجات تازه به جای سبزیجات کنسروی یا سوپهای سبزیجات آماده استفاده کنید.
پنیر ریکوتا
به طور کلی، پنیر بهترین انتخاب غذایی برای کبد انسان نیست، اما در این میان پنیر ریکوتا یکی از بدترین گزینهها محسوب میشود. با محتوای ۱۰.۳ گرم چربی اشباع در هر فنجان، افراد مبتلا به مشکلات کبد به واقع باید از مصرف پنیر ریکوتا پرهیز کنند.
اگر هوس خوردن پنیر به سراغ شما میآید، مغزدانهها انتخاب سالمتری به جای آن هستند. مغزدانههایی مانند بادام و گردو سرشار از ویتامینها و اسیدهای چرب امگا-۳ هستند و میتوانند به محافظت از بدن شما در برابر بیماری کبد چرب کمک کرده و حتی برخی فواید را برای سلامت قلبیعروقی ارائه کنند.
منبع: عصر ایران