مریم مسکین کارشناس ارشد روانشناسی شخصیت در خوزستان در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران گفت: اضطراب و استرس واژه‌هایی هستند که بار‌ها آن‌ها را شنیده ایم و یا بیان کرده ایم، اما شاید بسیاری از افراد ندانند این واکنش‌ها تفاوت‌هایی دارند و تصور آن‌ها این باشد که هردو مقوله به یک معنا هستند.
او افزود: اضطراب یک هیجان نامشخص است که منبع اصلی آن مشخص نیست، در واقع هیجانی ناخوشایند محسوب می‌شود که ما درجاتی از آن را در قالب کلمه‌هایی مثل دلشوره، نگرانی و تنش تجربه می‌کنیم.
مسکین بیان داشت: زمانی که فرد دچار اضطراب می‌شود، علائم جسمانی زیادی نظیر؛ بالا رفتن ضربان قلب، عرق کردن کف دست، سوزش معده، سردرد، حالت تهوع، لرزش دست و پا و ... را تجربه می‌کند و معمولا همه افرادی که دچار اضطراب می‌شوند، این علائم را گزارش می‌دهند یا به راحتی قابل مشاهده هستند.
کارشناس ارشد روانشناسی شخصیت در خوزستان استرس را واکنشی به فشار‌های بیرونی و عواملی که نمی‌توانیم آن‌ها را کنترل کنیم دانست و اظهار کرد: مثلا استرس امتحان که منبع آن مشخص است، اما چون فکر می‌کنیم نمی‌توانیم در آن موفق شویم، دچار حالت هیجانی استرس می‌شویم، با این مشخصه که پس از پایان آن رخداد برطرف می‌شود، ولی اضطراب حالتی فراگیر دارد که فرد مدام با آن درگیر است.
اضطراب و استرس چه تفاوتی با هم دارند؟
او ادامه داد: بسیاری از تغییرات فیزیولوژیکی اضطراب و استرس از جمله؛ ضربان قلب، نفس‌های تند و کوتاه و تنش عضلانی مشابه یکدیگر هستند، اما این دو حالت هیجانی تفاوت‌هایی با هم دارند، به این معنا که استرس منبع بیرونی مشخصی دارد، ولی اضطراب منبع بیرونی ندارد و مبهم است.
مسکین گفت: فرد از آنچه که باعث به وجود آمدن استرس شده آگاه است، اما در اضطراب فرد نمی‌داند که به چه دلیل نگران شده، همچنین استرس بعد از خارج شدن از موقعیت استرس زا از بین می‌رود، ولی اضطراب فراگیر است و مدام فرد را درگیر می‌کند، نکته دیگری که باید درباره تفاوت این دو مقوله بدانیم این است که استرس درک ما از واقعیت محسوب می‌شود که آن را تحت کنترل نداریم، اما اضطراب درک فاجعه آمیز از موقعیت است.
او تصریح کرد: فردی که دچار استرس می‌شود در نهایت یک روش حل مشکل پیدا خواهد کرد، ما فردی که اضطراب دارد، احساس ناتوانی کرده و فکر می‌کند راهی برای مقابله با مشکل وجود ندارد و از حل آن ناتوان است. همچنین زمانی ما می‌توانیم از اضطراب به عنوان یک اختلال نام ببریم که حداقل ۶ ماه طول کشیده باشد، کنترل ناپذیر و فراگیر باشه و حداقل ۳ نشانه سمپاتیک را با خود به همراه داشته باشد.
چند نوع اضطراب وجود دارد؟
مریم مسکین در ادامه با بیان اینکه اختلالات اضطرابی انواع مختلف دارند و بستگی به عاملی که باعث راه اندازی آن شده متفاوت هستند، اظهار داشت: اضطراب فراگیر، اضطراب سلامت، پانیک، استرس پس از سانحه و فوبی ساده از جمله اضطراب‌ها به شمار می‌روند که با توجه به عامل ایجاد هر کدام از موارد مذکور، رفتار فرد و درمان و کنترل آن نیز متفاوت است.
این کارشناس ارشد روانشناسی شخصیت بیان کرد: بطور کلی می‌توان گفت که اضطراب ریشه در دوران کودکی دارد و رویداد‌هایی که از ارضای نیاز به ارتباط ایمن در شخص ممانعت می‌کنند، مشکلاتی را در بزرگسالی فرد به وجود می‌آورند که بخش از آن‌ها را با عنوان انواع اضطراب‌ها مشاهده می‌کنیم.
او گفت: اولین دوره حساس رشدی تولد تا یک و نیم سالگی است و اگر مادر ایمنی بخش نباشد، اضطراب در بزرگسالی همراه فرد می‌شود، پس باید در زمان پرورش فرزند علاوه توجه به سلامت جسمی او برای سلامت روحی و روانی او نیز اهمیت قائل شویم تادر بزرگسالی با مشکلاتی مواجه نشویم.
