گواهی انحصار وراثت چیست؟
گواهی انحصار وراثت به صورت برگه‌ای است که مرجع قضایی در آن وراثت و سهم‌الرث وارثان را مشخص کرده است و با داشتن این گواهی می‌توان به سراغ تقسیم ارث رفت و یا اگر کسی حق یا طلبی از فرد فوت شده دارد دریافت کند.
برای دریافت این نوع گواهی انحصار وراثت باید در مرحله‌ی اول به شورای حل اختلاف مراجعه نمایید که این شورای حل اختلاف باید نزدیک اقامتگاه فرد فوت شده باشد. و فرم مخصوصی را دریافت می‌کنید. در این فرم اسامی و مشخصات کامل افرادی که از فرد متوفی به ارث می‌برد قید شده است. این فرم مخصوص را به همراه گواهی فوت و اصل وکپی شناسنامه و کارت ملی تمام وارثان به دفتر اسناد رسمی می‌برید. و دو شاهد هم که وارثان را می‌شناسند هم باید حضور داشته باشند.و شاهدان فرمی را امضا می‌کنند و وراث متوفی را تایید می‌کنند.
مرحله‌ی بعدی مراجعه کردن به اداره‌ی دارایی و پرداخت کردن مالیات است. که وارثان فرد باید یک فهرستی تهیه کنند که همه‌ی اموال فرد متوفی درآن ذکر شود و تکلیف مالیات آن را مشخص کنند و در آخر نیز با پرداخت مالیات و تهیه اظهارنامه اداره دارایی به شما یک رسید می‌دهد. که این رسید برای گرفتن انحصار وراثت لازم است.
در مرحله‌ی بعد دوباره به شورای حل اختلاف مراجعه کرده و دادخواست گواهی انحصار وراثت را تحویل می‌دهید. که علاوه بر این باید فرم مخصوص دفتر اسناد را که ثبت و تایید شده است را به همراه گواهی فوت، کپی برابر اصل شناسنامه وراث و افراد ذینفع، کپی برابر اصل عقدنامه همسر متوفی و رسید مالیات به همراه دادخواست خود را به شورای حل اختلاف تحویل دهید.که بعد از بررسی‌هایی از جانب شورای حل اختلاف، گواهی انحصار وراثت صادر خواهد شد.
در این مراحل نیاز است که از فردی کمک گرفته شود که با این قوانین آشنایی کامل دارد. و مشورت با بهترین وکیل تهران باعث می‌شود از اشتباهات زیاد جلوگیری شود. اما با این حال عده‌ای خود پیگیر این مراحل انحصار وراثت میشوند و گاها هم با مشکلاتی روبه رو میشوند.
در مرحله‌ی دیگر که کار صدور گواهی انحصار وراثت به عهده‌ی شورای حل اختلاف است. نوبت به آگهی چاپ کردن در روزنامه‌ها می‌رسد.که احتمالا آن را در روزنامه‌ها دیده‌اید.
مرجع قضایی پس از این‌که اسناد و مدارک شما را دید با هزینه‌ی شما آن را در روزنامه‌ی کثیرالانتشار چاپ می‌کند تا چنانچه متوفی وارث دیگری هم داشته باشد با دیدن این آگهی به دادگاه مراجعه کند. پس از این‌که یک ماه گذشت در صورتی که کسی به دادگاه اعتراض نکرد. بدون دعوت از وراث گواهی انحصار وراثت صادر می شود.
معترضان چه کنند:
دو گروه می‌توانند به گواهی انحصار وراثت اعتراض کنند. و دادگاه هم موظف است که با تشکیل جلسه به این اعتراض رسیدگی کند. یکی از کسانی که می‌تواند به گواهی انحصار وراثت شکایت کند دادستان قضایی است که اگر تشخیص دهد که فرد متوفی وارثی نداشته است و دادخواستی که از جانب آن‌ها صادر شده است بی اساس است می‌تواند به این گواهی اعتراض کند.
و گروه دوم کسانی هستند که فکر می‌کنند باید اسم آن‌ها در میان وراث باشد ولی نیست و یا گواهی که صادر شده است به زیان آن‌ها است.در این صورت این دو گروه می‌توانند اعتراض خود را به دادگاه اعلام دارند و تقاضای تجدید نظر کنند.
به دنبال تقسیم ارث:
وقتی گواهی انحصار وراثت را داشته باشید با خیال راحت میتوانید به سراغ تقسیم اموال بروید. و بانک‌ها هم با داشتن این گواهی به شما اجازه خواهند داد که از حساب فرد متئفی پول برداشت کنید. فقط باید بدانید در صورتی که تعداد وراث هر تعدادی که باشد زمان دریافت اموال یا برداشت پول از بانک باید همه‌ی وراث حضور داشته باشند یا که همه به یک نفر از وراث وکالت محضری و رسمی بدهند که از جانب آن‌ها این کارها را انجام بدهد. که روش دوم آسان‌تر است. و اگر متوفی ملکی به نامش داشته باشد با گواهی انحصار وراثت به نام همه‌ی وراث ثبت خواهد شد.
در صورتی که ارزش همه‌ی مال متوفی کم‌تر از یک میلیون باشد شورای حل اختلاف بدون انتشار آگهی و دعوت کردن از ورثه متوفی، خود گواهی انحصار وراثت را صادر می‌کند.
اگر در زمانی که یک فرد فوت می‌کند، همسر او باردار باشد نمی‌شود گواهی انحصار وراثت صادر کرد. یعنی اگر بچه‌ای زنده متولد شود ارث می‌برد و باید تا به دنیا آمدن آن صبر کرد.
وصیت نامه هم جزء مواردی است که ممکن است باعث تغییر در تقسیم اموال متوفی شود. اما از نظر قانونی هرکس که دارای وصیت نامه است باید در مدت سه ماه آن را به دادگاهی که انحصار وراثت را منتشر کرده است تحویل بدهد. و پس از آن اگر وصیت‌نامه‌ای داده شود فاقد اعتبار است.
اگر فردی که فوت شده و وارثان آن در روستایی زندگی می‌کنند. نیازی نیست این آگهی در روزنامه منتشر بشه و همین‌که به مدت یک بار و یک روز در مکان عمومی اعلام بشه و یا نصب بشه کافی است.
فرزندی که قبل از پدر یا مادر فوت می‌کند ارث نخواهد برد و فرزندان آن هم از پدربزرگ و مادربزرگ خود ارث نمی‌برند.
افرادی که از متوفی ارث می‌برند شامل:
1) وراث طبقه‌ی اول شامل: پدر، مادر، زن، شوهر، اولاد و اولاد اولاد
2) وراث طبقه‌ی دوم شامل: اجداد، برادر، خواهرو اولاد آن‌ها
3) وراث طبقه‌ی سوم شامل: عمو، عمه، دایی، خاله و اولاد آن‌ها
اگر در هر طبقه یک نفر در قید حیات باشد هیچ ارثی به طبقات دیگر تعلق نمی‌گیرد. و این‌که هر کسی چه میزان ارث می‌برد بستگی به این دارد که در کدام طبقه جای دارد.
میزان سهم‌الارث هر فرد از وراث متوفی:
مادر: با وجود داشتن فرزند:یک ششم، بدون فرزند: یک سوم
زوج:با وجود فرزند:یک چهارم/بدون فرزند:یک دوم
زوجه:با وجود فرزند:یک هشتم/ بدون فرزند:یک چهارم
سهم‌الارث دختر‌ها به به پسرها نسبت دو به یک است
موارد محرومیت از ارث :
کفر، قتل، برده بودن، لعان، زنا
چه اموالی معاف بر مالیات ارث هستند:
وجوه بازنشستگی، پس انداز خدمت و مزایای پایان خدمت، مطالبات مربوط به خسارت اخراج، بازخرید خدمت، مرخصی استحقاقی استفاده نشده، بیمه عمر، خسارت فوت، دیه
هشتاد درصد اوراق مشارکت و سپرده در بانک‌ها
پنجاه درصد ارزش سهام در شرکت‌های قانونی
چهل درصد ارزش سهام در سایر شرکت‌ها
چهل درصد ارزش خالص دارای در واحدهای تولیدی و صنعتی و کشاورزی
مالیات به چه چیزهایی تعلق می‌گیرد:
وراث طبقه‌ی اول کسانی که شهید اعلام میشوند مالیات بر ارث ندارند.
وسایل منزل متوفی هرچند که گران قیمت باشند هم مالیات ندارند.
برای دریافت وجوه بانکی متوفی 3% مالیات دریافت می‌شود.
2% وسایل نقلیه موتوری مالیات دارد.
برای اموال غیر منقول مثل املاک حدود 15% ماخذ ارزش‌های مالیاتی املاک، که بسیار کم‌تر از قیمت معاملاتی در مشاورین املاک و جامعه است.که برای طبقه‌ی اول است.و حدود 30% و برای طبقه‌ی دوم و حدود 60% برای طبقه‌ی سوم است.
با جستجوی وکیل خوب در شهر خوب که تخصص کافی در امور ارث داشته باشد میتوانید با خیال راحت تمامی مراحل انحصار وراثت را انجام دهید.
