ناظر گمرکات استان در توضیح ماجرا می‌گوید: محموله ۳۲۰ تنی گوشت گوسفندی اسفند ۹۲ توسط شرکتی از مغولستان وارد گمرک سرخس و قبض انبار شده است. بعد از اتمام مهلت قانونی قبض انبار در مردادماه ۹۳ اظهارنامه متروکه این محموله تهیه و به سازمان اموال تملیکی ارسال می‌شود. بعد از ارسال اظهارنامه مالک کالا درخواست بازگشت اظهارنامه را می‌کند و مدعی می‌شود مجوزهای لازم را از وزارت صمت دریافت کرده و برای ارز نیز با بانک هماهنگی انجام شده است که کالا ترخیص شود. پیرو این درخواست مالک، گمرک در اول شهریورماه مطابق نظریه دامپزشکی در مردادماه مبنی بر انجام رویه مرجوعی، کالا را به داخل گمرک بازمی‌گرداند.
روزنامه «خراسان» در ادامه نوشت: امیدجهانخواه می‌افزاید: بعد از اینکه کالا به گمرک بازگردانده می‌شود، مالک برای ترخیص یا مرجوع‌کردن آن اقدامی انجام نمی‌دهد که مجدد در آبان ماه ۹۳ در گمرک اظهارنامه متروکه بودن کالا را به سازمان اموال تملیکی ارسال می‌کند و تقاضای خروج کالا از سردخانه منطقه ویژه سرخس داده می‌شود اما سازمان اموال تملیکی بنا به دلایلی که ما نمی‌دانیم، اقدام به تحویل یا فروش کالا نکردند. بعد از کش‌وقوس‌های فراوان سرانجام در آذرماه امسال دادستان سرخس دستور می‌دهد که کالا توسط اموال تملیکی تحویل گرفته شود و در ابتدای بهمن‌ماه این گوشت‌ها از سردخانه منطقه ویژه سرخس تحویل گرفته می‌شود.
واردکننده مجوزهای لازم را نداشته
وی درباره دلیل ترخیص‌نکردن محموله گوشت در زمان واردات آن می‌گوید: علت ترخیص‌نشدن احتمالاً این بوده که واردکننده مجوزهای لازم را نداشته است، ثبت سفارش کالا یا بانک مشکل داشته است و ظاهراً برای دریافت ارز با مشکل مواجه شده اما با توجه به گذشت هفت سال از این موضوع اطلاعات زیادی در پرونده‌ای که در اختیار بنده است وجود ندارد. به هر حال گمرک جلوی ترخیص کالا را نگرفته بود بلکه مالک برای ترخیص اقدام نکرده بود، حال اینکه مشکلات قانونی چه بوده است بنده اطلاعات زیادی در این‌باره ندارم.
مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی سرخس نیز در این‌باره می‌گوید: سال ۹۳ بنا به درخواست مالک، محموله گوشت در سردخانه منطقه ویژه سرخس انبار می‌شود. آنطور که گفته می‌شود این شرکت برای ترخیص کالا با دام پزشکی مشکل داشته و یک قانون در کشور وجود دارد مبنی بر اینکه گوشت وارداتی بعد از گذشت یک سال قابلیت مصرف انسانی خود را از دست می‌دهد.
احمد صادقی گلمکانی می‌افزاید: زمانی که مالک برای ترخیص کالا اقدام نکند، گمرک کالا را به‌عنوان بدون صاحب به سازمان اموال تملیکی معرفی می‌کند که به نمایندگی دولت محموله را به فروش برساند یا معدوم کند. در این مدت هم مشتریان زیادی برای این محموله بوده‌اند که عمدتاً می‌خواستند آن را به خارج کشور صادرات مجدد کنند ولی دامپزشکی با این استناد که ممکن است این محموله گوشت در کشور مبداء، مصرف انسانی شود و برای وجهه بین‌المللی کشور عواقب داشته باشد، ممانعت می‌کرد.
وی ادامه می‌دهد: از سویی معدوم‌کردن محموله گوشتی در این حجم هم هزینه‌های زیادی دارد و هم تأثیر منفی ممکن است ایجاد کند. بعد از کش‌وقوس‌های فراوان در هفت سال گذشته سرانجام به تازگی یک مشتری برای این محموله گوشتی پیدا شده است و قصد دارد این گوشت‌ها را به پودر تبدیل و برای مصارف غیرانسانی استفاده کند. خوشحالی ما از این نظر است که بالاخره سردخانه منطقه ویژه، آزاد می‌شود و مصرف برقی که در این مدت صرف نگهداری آن می‌شد کاهش پیدا خواهد کرد.
مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی سرخس می‌گوید: بنده اطلاع دقیقی ندارم ولی مثل اینکه این محموله چند ماه در سردخانه کشور مغولستان بوده است و بعد از ورود به کشور و طی مهلت قانونی ترخیص، مهلت یک‌ساله مصرف محموله گوشت به پایان می‌رسد. اول بهمن‌ماه امسال هم کالا با حکم دادستان ترخیص می‌شود البته ما هزینه انبارداری محموله را از مالک اصلی یا اموال تملیکی خواهیم گرفت.
رفت‌وبرگشت پرونده بین گمرک و اموال تملیکی و انقضای کالا
مدیر سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی استان در این‌باره می‌گوید: این محموله گوشت به وزن بیش از ۳۰۰ تن توسط شرکت واردکننده از کشور مغولستان وارد شده است که به دلیل منع قانونی این کالا ترخیص نمی‌شود. در یک بازه زمانی مشخص اگر مالک نتواند کالای خود را ترخیص کند، محموله به‌عنوان کالای متروکه به سازمان اموال تملیکی معرفی می‌شود. برحسب وظایف ما باید تأییدیه سلامت محموله را از سازمان‌های متولی امور دام استعلام کنیم که آیا قابلیت مصرف دارد یا خیر. زمانی که ما با امور دام مکاتبه کردیم تا تأییدیه فروش آن را دریافت کنیم، گمرک مجدد مکاتبه‌ای با سازمان اموال تملیکی انجام داد و اعلام کرد که مالک (شرکت واردکننده) قصد دارد کالا را به کشور مبداء مرجوع کند بنابراین مدارک این محموله به گمرک اعاده شود.
محمد مرادقلی می‌افزاید: ما نیز حسب قانون این کار را انجام دادیم. بعد از گذشت سه ماه از این قضیه گمرک مجدد پرونده محموله گوشت را به سازمان اموال تملیکی برگشت داد. این زمانی بود که تاریخ‌مصرف گوشت‌های وارداتی به اتمام رسیده بود و امور دام هم اعلام کرد با توجه به گذشت تاریخ انقضا، این محموله قابلیت مصرف ندارد. در مرحله اول که گوشت‌ها متروکه اعلام شدند، هنوز حدود یک ماه به انقضای تاریخ‌مصرفشان مانده بود اما در مرحله دوم متروکه‌شدن محموله، تاریخ‌مصرف گوشت‌ها به اتمام رسیده بود.
وی ادامه می‌دهد: در مکاتبات بعدی با متولیان امور دام پیگیر بودیم که گوشت‌ها را به مصارف غیرانسانی برسانیم که نتیجه منفی بود و اعلام شد که گوشت‌ها باید معدوم شوند. با توجه به اینکه حجم محموله بالا بود و گذاشته بودند که تاریخ‌مصرف آن به اتمام برسد و بعد اعلام کنند، ما زیر بار اینکه ما را مالک اعلام کنند نرفتیم زیرا این خطا از سوی گمرک و خود مالک صورت گرفته بود و معدوم‌کردن محموله گوشتی با بیش از ۳۰۰ تن وزن کار آسانی نیست.
۳۲۰ تن گوشت تبدیل به پودر می‌شود
وی می افزاید: بعد از کش‌وقوس‌های فراوان، سه سال پیش به این نتیجه رسیدند که این گوشت‌ها در کوره‌های مخصوص تبدیل به پودر شوند. پودرها با طی مراحلی برای آبزیان و طیور قابل استفاده است، درخواست‌های زیادی ارائه شد و ما برای تایید به دامپزشکی معرفی کردیم و نگرانی‌هایی بود تا اینکه سال گذشته یک شرکت درخواستی ارائه کرد و با طی مراحل قانونی از سوی دامپزشکی کشور تایید و دو ماه پیش رویه‌های ترخیص محموله با مجوز دادستانی انجام شد تا این گوشت‌ها به پودر خوراک آبزیان تبدیل شوند.
اهمالی احراز نشده است
دادستان سرخس نیز درباره پرونده این محموله می‌گوید: این محموله بیش از ۳۲۰ تن بوده که وارد کشور شده است و طبق قراردادی با منطقه ویژه سرخس بنا بود این محموله تا زمان ترخیص در سردخانه این منطقه نگهداری شود. بنا به دلایلی و بروکراسی اداری مالک نتوانسته است محموله گوشت وارداتی را ترخیص کند و مدت‌زمان مصرف انسانی این محموله منقضی شده بود و طبق قانون بعد از سه ماه گمرک می‌تواند کالا را به‌عنوان کالای بدون صاحب در اختیار سازمان اموال تملیکی قرار دهد.
قاضی حیدر جهانی می‌افزاید: با ورود دستگاه قضا به این پرونده و بررسی‌های انجام‌شده تاکنون شواهدی دال بر اهمال از سوی متولیان برای ما احراز نشده است و اینکه واردات این محموله به بیت‌المال ضرری وارد کرده باشد، تاکنون برای ما محرز نشده است.
دادستان سرخس درباره حکم صادرشده برای مصارف این محموله گوشتی می‌گوید: با توجه به اینکه سازمان اموال تملیکی مالک این محموله شناخته می‌شود و حساسیت‌هایی وجود دارد که این محموله با رویه یا اتیکت‌های خاص مورد سوءاستفاده قرار نگیرد و وارد بازار مصرف نشود، با نظارت سازمان دامپزشکی بصورت پلمب‌شده تحویل خریدار خواهد شد و در مقصد نیز با نظارت دام پزشکی به‌صورت پودر گوشت به مصارف غیرانسانی می‌رسد.
