برخلاف درمان‌های موجود برای بیماری آلزایمر، داروهای جدید امیدوارکننده می‌توانند سه رکن که شامل پلاک، آمیلوئید یا تنگل در سلول‌های مغزی و یک مولکول خاص متصل به مغز را که باعث کاهش شناختی در بیماران می‌شود را هدف قرار دهند. رویکرد جدید دو روش درمانی بالقوه برای زوال عقل را شناسایی کرده است، اما ممکن است سایر بیماری‌ها مانند سرطان را نیز درمان کند.
پروفسور شیمی دارویی، بینینگ چن اظهار کرد: «تصور می‌شود بیش از ۵۰ میلیون نفر با بیماری آلزایمر زندگی می‌کنند و برخلاف آزمایش‌های بالینی اخیر هیچ موفقیتی در درمان با مصرف دارو وجود نداشته است که هر سه عامل اصلی ایجادکننده این بیماری پیچیده را هدف قرار دهد. پروژه ما باهدف مقابله با چالش‌های سخت در کشف دارو ارائه شده است و این اولین موفقیت ما در استفاده از یک رویکرد با چند هدف برای شناسایی داروهای جدید علیه یک بیماری چندعاملی مانند آلزایمر است.»
وی ادامه داد: نه‌تنها روشی جدید در درمان آلزایمر ایجاد کرده‌ایم، بلکه دو داروی جدید را نیز شناسایی کرده‌ایم. ما بسیار خوشحالیم که این تلاش جمعی که چندین شریک علمی و صنعتی را درگیر کرده بسیار موفقیت‌آمیز بوده است.
با افزایش سن، خطر ابتلاء به انواع اشکال زوال عقل نیز افزایش می‌یابد. آلزایمر، رایج‌ترین شکل زوال عقل است که ۸۰ درصد موارد را به خود اختصاص می‌دهد. سازمان بهداشت جهانی پیش‌بینی کرده است که شرایط شناختی در کمتر از ۳۰ سال بیش از ۱۵۰ میلیون نفر در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
گروه شفیلد با ایجاد رویکرد جدیدی در داروهای درمان آلزایمر منجر به کشف دو روش درمانی بالقوه شد. داروهای جدید می‌توانند مسیرهای مختلف ایجاد آلزایمر را درگیر کنند. آن‌ها همچنین موجب بهبود رویکردهای قبلی برای ایجاد درمان‌های جدید بیماری‌های تضعیف‌کننده می‌شوند.
پروفسور چن توضیح می‌دهد که علل پیچیده ایجاد آلزایمر حول دو پروتئین طبیعی در مغز می‌چرخد. اولین پروتئین، بتا آمیلوئید (Aβ) می‌تواند باعث ایجاد پلاک در اطراف سلول‌های مغزی شود و از برقراری ارتباط صحیح نورون‌ها جلوگیری می‌کند.
پروتئین دوم، تاو (Tau) که سلول‌های سمی درون سلول‌های مغزی ایجاد می‌کند و مانع انتقال مواد مغذی ضروری می‌شود. این دو رویداد به‌هم‌پیوسته‌اند و دانشمندان معتقدند که مولکول سوم، PrPᶜ وقتی به آمیلوئید بتا متصل شود، منجر به اختلال شناختی متمایز و مسمومیت عصبی معمول در بیماری آلزایمر می‌شود. بتا آمیلوئید، تاو و PrPᶜ سه ستون را تشکیل می‌دهند که اکنون دانشمندان معتقدند باعث آسیب عملکرد مغز می‌شود.
- درمان
تاکنون، آخرین آزمایش‌های دارویی برای بیماری آلزایمر فقط بتا آمیلوئید را هدف قرار داده است. این روش‌های درمانی سعی در جلوگیری از ایجاد پلاک در پروتئین و تاثیر بر پروتئین تاو دارند و تاکنون ثابت‌شده است که این رویکرد ناموفق بوده است.
مطالعه جدید مشخص کرد که این دو داروی جدید نه‌تنها به بتا آمیلوئید متصل می‌شوند، بلکه اثر متقابل آن با PrPᶜ را نیز مسدود می‌کنند و آرایش تاو را ازبین می‌برند. محققان این ترکیبات را از طریق یک فرآیند پیچیده غربالگری مولکولی کشف کردند.
دانشمندان با استفاده از برنامه‌های رایانه‌ای شروع به جستجوی هزاران مولکول برای شناسایی داروهای امیدوارکننده کردند. در مرحله بعدی، آزمایش‌های ترکیبی انجام دادند تا دریابند کدام ترکیبات بهترین اتصال آمیلوئید بتا را دارند. نتایج تلاش محققان ۶ نامزد معرفی کرد که دانشمندان آن‌ها را در مدل‌های سلول بنیادی آزمایش کردند.
آزمایش‌های نهایی دو ترکیب را شناسایی کرد که هر سه مسیر درگیر در توسعه بیماری آلزایمر را هدف قراردادند. این گروه اکنون امیدوار است با بهینه‌سازی این ترکیبات جدید در کاندیداهای دارویی برای انجام مطالعات پیش بالینی و بالینی برای ادامه تحقیقات خود بودجه کسب کند.
نتایج این یافته‌ها در نشریه Chemical Science منتشرشده است.
