جمهوری اسلامی ایران به سبب برخورداری از منابع مختلف انرژی و همچنین قرار داشتن در یک موقعیت جغرافیایی استراتژیک، از مزیت راهبردی مهمی در حوزه حمل و نقل بینالمللی برخوردار است. این موقعیت جغرافیایی و استراتژیک سبب شده است ایران از گذشته تاکنون به عنوان پل ارتباطی شرق و غرب و همچنین گذرگاه کلیدی راه ابریشم به شمار بیاید که نقش مهمی را در اجرایی کردن طرح «یک کمربند - یک جاده» بازی کند.
به گزارش همشهری از سال ۲۰۱۶ میلادی تاکنون که طرح یک جاده-یک کمربند توسط «شی جین پینگ» رییس جمهوری خلق چین مطرح شد، ایران حمایت خود را از این طرح اعلام کرده است. این طرح ارتباط دهنده قارهها و نقاط مختلف جهان است و همچنین زمینه پیشرفت اقتصادی کشورها و مناطق مختلف را در حوزه راه ابریشم فراهم میآورد.
پشتوانهٔ این طرح قدرت صنعتی اقتصاد چین و توان سرمایهگذاری آن است. این طرح میتواند به همراه قدرت نظامی چین، به هژمونی این کشور در آسیای شرقی بینجامد و در نهایت با تفوق بر مسیرهای تجاری خشکی و آبی اوراسیا، چین را به سوی قدرت برتر در اقتصاد جهانی رهنمون کند. موافقان این طرح، آن را راهی برای شکاف زیرساختها بین کشورهای توسعهیافته و کشورهای در حال توسعه، کمک به رشد اقتصادی این کشورها و رونق تجارت بینالمللی میدانند. اما مخالفان آن را طرحی استعماری میدانند که بسیاری از کشورهای هدف، توان بازپرداخت دیونش را ندارند و قراردادهایش شفاف نیست.
چین از طرحی ۹۰۰ میلیارد دلاری برای سرمایهگذاری در زیرساختهای اقتصادی جهان به منظور گسترش جهانیشدن و توسعهٔ بازارها رونمایی کردهاست. این طرح بزرگترین طرح سرمایهگذاری است که تاکنون توسط یک کشور ارائه شدهاست. از دیگر سو ایران به سبب برخورداری از کریدورهای شمالی و جنوبی و همچنین شرقی و غربی، نقش مهمی در پیشبرد برنامه راه ابریشم ایفا میکند.
مفهوم یک کمربند یک راه
ابتکار کمربند و جاده که سابقاً به عنوان یک کمربند و یک جاده یا یک کمربند و یک راه شناخته میشد، یک طرح سرمایهگذاری در زیربناهای اقتصادی بیش از ۶۰ کشور جهان و توسعهٔ دو مسیر تجاری «کمربند اقتصادی راه ابریشم» و «راه ابریشم دریایی» است.
نشست راه ابریشم نو یا نشست یک کمربند و یک جاده، نشست دو روزهٔ مقامات عالیرتبهٔ صد کشور جهان در پکن با میزبانی و محوریت چین بود که طی روزهای ۱۴ و ۱۵ ماه مهٔ ۲۰۱۷ میلادی برگزار شد. در این نشست، شی جین پینگ، رئیسجمهور چین، از کشورها خواست که حمایتگرایی را رد کنند و روند جهانی شدن را بپذیرند. در خاتمه، جمعی از رهبران حاضر در نشست، موافقتنامهٔ راه ابریشم نو را امضا کردند.
حاضران در اجلاس راه ابریشم جدید ۲۰۱۷
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد
ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه
رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه
مائوریسیو ماکری رئیسجمهور آرژانتین
الکساندر لوکاشنکو، رئیسجمهور بلاروس
نورسلطان نظربایف، رئیسجمهور قزاقستان
اوهورو کنیاتا، رئیسجمهور کنیا
میچل باچله، رئیسجمهور شیلی
رودریگو دوترته، رئیسجمهور فیلیپین
تران دای کوانگ، رئیسجمهور ویتنام
جوکو ویدودو، رئیسجمهور اندونزی
الماسبیگ آتامبایف، رئیسجمهور قرقیزستان
دوریس لوتارد، رئیسجمهور سوییس
شوکت میرضیایف، رئیسجمهور ازبکستان
میلوش زمان، رئیسجمهور جمهوری چک
پائولو جنتیلونی، نخستوزیر ایتالیا
بئاتا شدوو، نخستوزیر لهستان
آلکسیس سیپراس، نخستوزیر یونان
ماریانو راخوی، نخستوزیر اسپانیا
نواز شریف، نخستوزیر پاکستان
هایله مریم دسالین، نخستوزیر اتیوپی
فرانک باینیماراما، نخستوزیر فیجی
نجیب تون رزاق، نسخت وزیر مالزی
هون سن، نخستوزیر کامبوج
الکساندر ووچیچ، نخستوزیر صربستان
ویکتور اربان، نخستوزیر مجارستان
رانیل ویکرماسینگه، نخستوزیر سری لانکا
جارگالتولگا اردنبات، نخستوزیر مغولستان
علی طیبنیا، وزیر اقتصاد ایران
بریگیته تسیپریس، وزیر اقتصاد و انرژی آلمان
آنگ سان سو چی، میانمار
جیم یونگ کیم، رئیس بانک جهانی
کریستین لاگارد، رئیس صندوق بینالمللی پول
زیرنویس تصویر اصلی مدخل: مسیر زمینی و مسیر دریایی جادهٔ ابریشم در سدههای میانی