افسردگی یکی از شایعترین بیماریهای روحی و روانی است که برخی افراد بنا به دلایل فرهنگی و ترس از انگ خوردن یا از دست دادن موقعیت شغلی، سعی در مخفی کردن آن از دیگران دارند.
متاسفانه افسردگی پنهان به سختی تشخیص داده میشود و احتمال دارد که حتی خود فرد نیز از وجود آن آگاهی نداشته باشد و یا ظاهری کاملا متفاوت با آنچه در درون فرد میگذرد را نشان دهد.
افرادی که افسردگی پنهان دارند اوضاع در آنها کاملا متفاوت است و نمیتوان به سادگی و از روی ظاهرشان متوجه افسردگی آنها شد، چرا که ممکن است در گروه افراد اجتماعی و برون گرا نیز یافت شوند و مشکل این است که مبتلایان به این نوع افسردگی، در پنهان کردن احساسات واقعی خود نیز ماهر هستند.
این افراد علائمی مانند ابراز احساسات به صورت اغراق آمیز، درخواست کمک و سپس پس گرفتن آن، خستگی مفرط و اختلالات خواب، ابراز خشم و عصبانیت، اهمیت ندادن به مسائل، اختلالات غذایی، شاد و اجتماعی بودن در عین پنهان کردن بیماری را داشته باشند.
مژگان نیکنام روانشناس در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران درباره افسردگی پنهان، اظهار کرد: افسردگی یک اختلال روانی است که در واقع فرد را درگیر یک سری علائم خاصی مانند تغییر خلق و خو، فعالیتهای روزمره و تغییر در عادات و... میکند.
این روانشناس با بیان اینکه افسردگی پنهان همان علائم افسردگی کلی را دارد، ادامه داد: افسردگی پنهان کسانی را درگیر خود میکند که معمولا فعالیتهای اجتماعی زیاد و یا از رشد اجتماعی بالایی برخوردار هستند.
وی افزود: این افراد به مرور عادت میکنند تا مشکلات و علائم افسردگی خود را پشت چهره و یا فعالیتهای اجتماعیشان پنهان کنند، یعنی فرد نمیپذیرد که افسرده است و این سبب میشود تا علائم و نشانهها در درون فرد رشد پیدا کند.
وی تصریح کرد: فرد در درون خود علائمی مانند غم، ناکامی، احساسات ناکارآمد، سرخوردگی و ... را دارد اما به خاطر فعالیتهای روزمره و یا یکسری از عادات آنها را پشت الگوهای رفتاری یکنواخت خود پنهان میکند، یعنی فرد فعالیتهای روزمره و یا چهره خندان خود را دارد اما فقط به سبب عادت است و نه بر اساس لذت که این به معنی اصل بیلذتی در تمام رویدادها است و در تنهاییها و شرایط خاصی این احساسات برای وی قابل لمس خواهد بود.
این روانشناس ادامه داد: افسردگی یک بیماری مانند سرطان است و گاهی به دلیل اینکه نمود ظاهری ندارد، فرد با بیتوجهی موجب رشد آن میشود و آن را پشت نقابی که برای خود ساخته پنهان میکند و در نهایت فرد از یک جایی به بعد نمیتواند آن سبک زندگی را که برای خود ساخته است، ادامه دهد و آن مسائل درونی در زندگیاش نمایان و در این مرحله از هم پاشیدگی رخ میدهد.
نیکنام تصریح کرد: بسیاری از افراد در ظاهر شادی فراوانی دارند، اما ناگهان در یک ماه و یا مدت کوتاهی به یکباره چهره و حالتهای آنها تغییر پیدا میکند و حتی دست به خودکشی هم میزنند.
وی ادامه داد: مسئلهای که موجب میشود فرد یک فعالیت روزانه مفید داشته باشد انگیزه، هدف و کارهای مثبتی است که در طول دوران زندگی انجام میدهد.
این روانشناس با اشاره به افرادی که افسردگی نهان دارند، افزود: همه فعالیتها فقط به دلیل یک سری از عادات انجام میشود و بر مبنای انگیزه نیست و معمولا به دلیل عدم رضایت و ناخوشنودی از اتفاقات بسیار خشمگین هستند، یعنی چون از درون احساس منفی دارند خشم در آنها شعلهور میشود و این را میتوان در روابط بین فردی آنها به دلیل ناکامیهای بسیاری که دارند، مشاهده کرد.
وی افزود: فرد باید به این دیدگاه برسد که چه مشکلاتی دارد تا با مراجعه به متخصصان مربوطه علائم و نشانههای این اختلال در آن شناسایی شود، چرا که هیچ فرقی با افسردگیهای دیگر نداشته و فقط نماد بیرونی ندارد.
نیکنام گفت: زمانی که در فرد افکار منفی، احساس طردشدگی، ناکامیهای زیاد و ... شکل گرفت و یا اصل بیلذتی را در فعالیتهای خود تجربه کرد و توانایی گرفتن انرژی و ساطع کردن آن را نداشت، در آن هنگام یک افسردگی پنهان در فرد به وجود میآید. این امر مهم است تا با آموزش و کسب مهارتهای لازم ، فرد به محض مشاهده علائم آنها را ردیابی کند و اجازه رسیدن به مرز هشدار را ندهد.