امروزه کودکان کمتری را مشاهده می‌کنید که در کوچه خیابان‌های محل زندگی خودشان به انجام بازی‌های گروهی و سرگرمی‌های سالم مشغول باشند.
به گزارش فارس کودکان امروز، بازهم در کوچه و خیابان‌های نزدیک خانه‌شان هستند، اما دیگر توپ، سنگ، دروازه، عروسک و... در میان نیست؛ زیرا گوشی‌ها و تبلت‌ها دنیای کودکان را محدود کرده و باعث کمرنگ شده روابط عاطفی کودکان می‌شود.
البته ریشه در خانواده هر کودک دارد؛ زیرا والدین به علت نداشتن حوصله بچه داری، شاغل بودن، مهمانی رفتن و... فرزندان خود را با فضای مجازی و بازی‌های رایانه‌ای آشنا کرده و آن‌ها را گوشه گیر و از آغوش خانواده دور می‌کنند.
چند ماهی است که با شیوع ویروس کرونا در کشور و ایجاد محدودیتهای آموزشی در فضای حقیقی و رودرو حضور کودکان و نوجوانان در فضای مجازی و دنیای بی حد و حصر اینترنت پررنگتر شده و مدیریت این حضور و جلوگیری از بروز آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی امری مهم و از وظائف اساسی والدین است.
داشتن سواد رسانه و آگاهی از نحو ورود به فضای مجازی موضوع قابل توجهی است که می‌تواند از بسیاری ناهنجاری‌های فرهگی، اجتماعی و اخلاقی جلوگیری کند.
اگر افراد خانواده شما در زمان همه گیری بیماری کرونا مجبور به ماندن در خانه هستند، احتمال دارد که فرزندانتان زمان بیشتری را در فضای مجازی بگذرانند. مدارس، تماس با دوستان و پدربزرگ و مادربزرگ‌ها، حتی کلاس‌های موسیقی و خیلی چیز‌های دیگر آنلاین شده‌اند.
ارتباطات مجازی به کودکان و نوجوانان کمک می‌کند تا اثرات سوء این وضعیت موقتی کم‌تر شود و آن‌ها را تشویق می‌کند تا به زندگی روزانه خود ادامه دهند، اما از طرف دیگر چالش‌های جدیدی برای والدین ایجاد می‌کند.
طبق فرهنگ ما، تربیت فرزند باید و نباید‌های خاص خود را دارد، حتی در فضای مجازی؛ در نتیجه برای آن که فرزند نوجوانتان به سلامت از این بزرگراه عبور کند، چند نکته را فراموش نکنید.
۱-اول از همه باید با فرزندتان صحبت کنید
شما مسؤول تربیت او هستید و هیچ‌کس نمی‌تواند مثل شما او را برای زندگی امروز آماده کند. همان‌طور که وقتی کودک بود با گفتن «جیز» به او می‌فهماندید وسیله‌ای تیز و یا داغ است و نباید دست بزند، امروز هم با یک کلام شیرین می‌توانید در مورد خطرات استفاده ناصحیح از اینترنت با او صحبت کنید. به او بیاموزید کاربری هوشمند و مسؤول باشد.
با فرزندان خود صادقانه راجع به کسانی که با آن‌ها در ارتباط هستند و چگونگی ارتباط‌شان صحبت کنید. اطمینان حاصل کنید که اهمیت و ارزش تعاملات دوستانه و حمایتگرانه را می‌فهمند و این‌که رفتار‌های تبعیض‌آمیز و نامناسب هرگز قابل قبول نیستند.
آن‌ها را تشویق کنید که اگر هر یک از این رفتار‌ها را تجربه کرده‌اند فوراً موضوع را با شما یا شخص بالغ و معتمدی در میان بگذارند. نسبت به حالات فرزندتان هنگام کار با اینترنت هوشیار باشید که مثلاً آیا غمگین یا پنهان‌کار به نظر می‌رسد، یا اذیت و آزار اینترنتی را تجربه می‌کند.
به همراه فرزند خود قوانینی وضع کنید که چگونه و چه زمانی می‌توانند از این وسایل استفاده کند.
۲- قانون مهم دنیای مجازی را به او یاد بدهید
کاری که در دنیای واقعی نباید انجام دهی، در دنیای مجازی هم ممنوع است.
۳- نمی‌شود استفاده از اینترنت را ممنوع کرد، اما می‌توان برای آن قوانینی گذاشت.
مثلا کلمه اینترنت نامحدود نباید در خانه شما مجاز باشد. ساعاتی که فرزندتان اجازه دارد از اینترنت استفاده کند را مشخص کنید. این تعداد ساعات هر چه نوجوان کم سن‌تر باشد، باید کم‌تر تنظیم شود.
۴- اگر بتوانید رایانه خانه را جایی بگذارید که در کنترل نگاه شما هم باشد، حتماً این‌کار را انجام دهید.
اما اگر چنین چیزی ممکن نیست و اگر فرزندتان رایانه شخصی دارد؛ البته پیشنهاد ما این است که چنین وسیله‌ای را تا ابتدای سنین جوانی و ورود به دانشگاه خریداری نکنید نگذارید در یک اطاق با در بسته با آن کار کند؛ حتی اگر در اطاق شخصی‌اش این کار را انجام می‌دهد، شما رفت‌و‌آمد داشته باشید.
۵- علم خود را از اینترنت و فضای مجازی بالا ببرید
باید هم پای فرزندتان پیشرفت کنید. اگر هم پای رفتن‌تان نباشد، جا می‌مانید و آن وقت نمی‌دانید چه اتفاقاتی ممکن است برای او پیش می‌آید. به‌روز بودن شما به همراهی با فرزندتان کمک می‌کند.
۶- هرازگاهی به رایانه سر بزنید و ببینید چه جستجو‌هایی انجام شده
البته این مهندسان دانشگاه نرفته، آن‌قدر به کوچه پس کوچه‌های اینترنت وارد هستند که ممکن است بتوانند اثر پای خود را پاک کنند. اگر رفتار غیر‌معمولی از فرزندتان دیدید، برنامه‌هایی مخصوص والدین کارآگاه روی سیستم نصب کنید تا مطمئن شوید خطری او را تهدید نمی‌کند البته در شرایط عادی چنین چیزی لازم نیست.
آخرین نکته و مهم‌ترین این است که اگر شما جای خالی بدهید، خیلی زود هرچیز و هرکسی ممکن است جای‌تان را پر کند. اشتغال زیاد و وقت نگذاشتن برای فرزندان، او را به سمت دنیای مجازی سوق می‌دهد که می‌تواند دوستان و نزدیکان همیشه در دسترسی داشته باشد که همیشه کنار او هستند.
اگر خانواده گرم و صمیمی داشته باشید، برای اوقات فرزندانتان برنامه‌ریزی کنید، با او دوست باشید و بگذارید اتاق‌های خانه‌تان با خاطرات شیرین با هم بودن، پر شود، با این روش، شما بزرگ‌ترین فیلترینگ را در قلب نوجوانتان ایجاد کرده‌اید.
۷- از تکنولوژی برای حفاظت از فرزندان خود استفاده کنید
مطمئن شوید که لوازم الکترونیکی فرزندتان به آخرین نسخه نرم‌افزار و آنتی‌ویروس مجهز باشد و تنظیمات حریم خصوصی روشن باشد. دوربین (وب‌کم) را درصورت عدم استفاده بپوشانید. برای بچه‌های کوچک‌تر، از ابزار‌هایی نظیر برنامه‌های "کنترل والدین بر اینترنت" و "جستجوی امن" استفاده کنید، تا تجربیات آنلاین ایمنی داشته باشند.
در مورد منابع آموزشی رایگان آنلاین محتاط باشید. فرزند شما هرگز نباید عکس یا اسم کامل خود را برای دسترسی به این منابع استفاده کند. به خاطر بسپارید که تنظیمات حریم خصوصی را کنترل کنید تا دریافت اطلاعات را به حداقل برسانید. به فرزند خود یاد دهید که اطلاعات شخصی خود را به خصوص در اختیار غریبه‌ها قرار ندهند.
۸- با فرزندتان در فضای مجازی زمان بگذرانید
فرصت‌هایی برای فرزندتان ایجاد کنید تا ارتباطات آنلاین مثبت و ایمن با دوستان، خانواده و شما داشته باشند. در حال حاضر، ارتباط با دیگران مهم‌تر از همیشه است و می‌تواند فرصتی عالی برای شما باشد تا در "ارتباطات مجازی" الگویی مناسب از لحاظ مهربانی و همدردی برای فرزندتان باشید.
برای نمونه به کودکان خود آموزش دهید چطور می‌توانند از اطلاعات نادرست و محتوا‌های نامتناسب با سن آن‌ها که می‌تواند موجب نگرانی بیشتر آن‌ها در مورد ویروس کرونا شود، اجتناب کنند. منابع دیجیتالی معتبر زیادی از سازمان‌هایی مانند یونیسف و سازمان جهانی بهداشت در دسترس است که شما و فرزندان تان را قادر می‌سازد با هم در باره ویروس اطلاعات بیشتری کسب کنید.
برای فرزند خود زمان بگذارید و برنامه‌ها، اپلیکیشن‌ها، بازی‌ها و سایر سرگرمی‌های مناسب سنش را پیدا کنید.
۹- فرزندتان را به عادت‌های آنلاین سالم تشویق کنید
فرزندتان را به رفتار‌های خوب در فضای مجازی و در تماس‌های تصویری تشویق کنید. فرزندتان را تشویق کنید تا با همکلاسی‌هایش مهربان باشد و به آن‌ها احترام بگذارد. مراقب پوشش فرزندانتان در جلوی دوربین باشید و اجازه ندهید از داخل اتاق خواب تماس تصویری بگیرند.
وقتی کودکان زمان بیشتری را در فضای مجازی می‌گذارنند، ممکن است در معرض تبلیغات بیشتری قرار بگیرند که غذا‌های ناسالم، کلیشه‌های جنسیتی یا موضوعات نامتناسب با سن‌شان را ترویج می‌کنند. به فرزندتان کمک کنید تا تبلیغات آنلاین را تشخیص دهد و از این فرصت استفاده کنید تا با هم برخی پیام‌های منفی را شناسایی کنید.
۱۰- بگذارید ابراز وجود کنند
گذراندن زمان در خانه می‌تواند فرصت خوبی برای فرزندان شما باشد تا از فضای مجازی برای انعکاس نظرات خود و حمایت از کسانی که در این بحران به کمک نیاز دارند، استفاده کنند.
فرزندان خود را تشویق کنید تا با بهره‌گیری از ابزار‌های دیجیتال فعالیت جسمانی داشته باشند؛ به عنوان مثال تشویق به استفاده از ویدیو‌های ورزشی آنلاین برای بچه‌های کوچک و بازی‌های ویدیویی که تحرک آن‌ها را زیادتر می‌کند.
به یاد داشته باشید که بین سرگرمی‌های آنلاین و فعالیت‌های غیرآنلاین تعادل برقرار کنید؛ به عنوان مثال اگر امکان دارد بیرون و در فضای آزاد هم وقت بگذرانید.
