ویروس کرونا تا کنون جهش‌های بسیار متنوعی در جهان داشته که یکی از سهمگین‌ترین جهش ها، در هند بروز پیدا کرد و آمار فاجعه باری از ابتلا و بستری و مرگ و میر به جای گذاشت، اما اخیرا مسئولان بهداشتی هند از شناسایی یک گونه جدید ویروس کرونا موسوم به "دلتا پلاس" خبر دادند که حدود ۲۰ مورد آن در سه ایالت این کشور شناسایی شده و به علت قابل سرایت‌پذیری بیشتر، باعث نگرانی بسیاری از کشورهای جهان شده است.
گونه هندی ویروس جهش یافته کرونا موسوم به دلتا، پس از انگلیس و چند کشور اروپایی، ایتالیا را هم درگیر کرده است و طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت در حال تبدیل شدن به بیماری غالب ناشی از کووید ۱۹ در بسیاری از کشورها به ویژه قاره اروپاست.
مرکز اروپایی کنترل و پیشگیری بیماری (ECDC) نیز اعلام کرده است که تا پایان ماه آگوست، واریانت مسری‌تر هندی ویروس کرونا (دلتا) ۹۰ درصد از کل ویروس‌های کرونای در چرخش در اتحادیه اروپا را شامل خواهد شد.
اما با توجه به آغاز واکسیناسیون در بسیاری از کشورهای اروپایی، نتیجه آنالیز جدید سازمان بهداشت عمومی انگلستان (PHE) تا کنون نشاده داده که واکسن‌های کرونای فایزر-بیونتک و استرازنکا بیش از ۹۰ درصد علیه بستری شدن ناشی از واریانت هندی (دلتا) ویروس کرونا محافظت ایجاد می‌کنند.
اما با توجه به شناسایی مبتلایان به ویروس هندی در برخی از استان‌های جنوبی و شرقی کشور، این نگرانی وجود دارد که دچار موج پنجم کرونا شویم.
احتمال بروز موج پنجم ویروس در کشور با ویروس دلتا
مسعود مردانی، متخصص بیماری‌های عفونی و عضو کمیته علمی کشوری کرونا در گفتگو با باشگاه خبرنگاران اظهار کرد: گونه جدید ویروس جهش یافته، موسوم به دلتا، یکی از خطرناک ترین، مسری‌ترین و کشنده‌ترین جهش‌های کووید ۱۹ است.
مردانی افزود: در حال حاضر در برخی از کشورهای اروپایی، مثل کانادا همه گیری این ویروس آغاز شده است. در هندوستان هم یکی از سهمگین ترین جهش‌ها را مشاهده کردیم و کرونا برای مردم این کشور، فاجعه آفرین شد. در انگلیس نیز در حال حاضر، یکی از شایع‌ترین سوش هاست، در کشور خودمان هم در برخی از استان‌های جنوبی مثل هرمزگان و سیستان و بلوچستان، شاهد جهش هندی هستیم که همه این موارد از شدت و قدرت سرایت پذیری این واریانت جدید، خبر می دهد.
مردانی ادامه داد: مشاهده شده که در جوامعی که واکسن هنوز تزریق نشده، این نوع جهش یافته خیلی سریعتر انتشار پیدا می‌کند و باعث ابتلای جمعی تعداد زیادی از افراد می‌شود.این نوع جهش یافته، علائم بالینی شدیدتری دارد.
او گفت: ممکن است در ایران هم موج بعدی با همین جهش جدید دلتا آغاز شود و به همین دلیل باید مراقبت‌های همه جانبه صورت بگیرد تا از ابتلای سایر هموطنان و شیوع این نوع جهش یافته در کشور، جلوگیری شود. طبق تحقیقاتی که تا کنون انجام شده، شدت شیوع این نوع جهش یافته بالاتر و حتی خطرناک‌تر است.
او گفت : با توجه به ناشناخته بودن ویروس و جهش‌های متفاوتی که تا کنون از این ویروس مشاهده شده، ممکن است پس از شیوع این نوع جهش یافته دلتا، سویه‌ی دیگری از ویروس کرونا، در کشورهای دیگر یا حتی ایران به وجود آید.
بهترین واکسن، در دسترس‌ترین واکسن است
مردانی در مورد دلیل عدم توقف این سوش‌های جدید با وجود فرایند واکسیناسیون در کشورهای مختلف اظهار کرد: اثربخشی واکسیناسیون به نوع واکسن بستگی دارد، طبق آخرین مطالعات اعلام شده، واکسن فایزر تنها ۹۲ درصد می‌تواند در برابر گونه هندی محافظت ایجاد کند.
او ادامه داد: همانطور که بار‌ها تاکید شده، راه‌های پیشگیری از کرونا و تمام گونه‌های جهش یافته یکسان است و هیچ تفاوتی بین راه های پیشگیری کرونای آفریقایی و هندی با بریتانیایی و چینی وجود ندارد.
این متخصص بیماری‌های عفونی بیان کرد: شستشوی مکرر دست، فاصله گذاری اجتماعی، پرهیز از شرکت در تجمعات، پرهیز از سفر‌های بیرون شهری و درون شهری غیر ضروری و استفاده از ماسک از خانه تا خانه؛ اصول ظاهرا تکراری و ساده، اما مهمی هستند که اگر رعایت شوند، مانع ابتلای افراد به سرسخت‌ترین واریانت‌ها خواهند شد و در مقابل، اگر این نکات رعایت نشوند به ساده‌ترین سوش‌ها هم مبتلا خواهیم شد و واکسیناسیون مهمترین راه برای ایمنی در برابر جهش‌های کروناست و بهترین واکسن، در دسترس‌ترین واکسن است.
حمید سوری رئیس کمیته کشوری اپیدمیولوژی کووید ١٩ گفت: مطرح کردن نکاتی مبنی بر خطرناک‌ترین و بی سابقه‌ترین و... جهش های جدید، بدون هیچ سند دقیق علمی است.هر ویروسی می‌تواند به نوبه خود خطرناک باشد و هر جهشی می‌تواند به خودی خود مسری و مضر باشد، ولی در بین تمام جهش‌هایی که تا کنون صورت گرفته، فقط تعداد محدودی بااهمیت بوده و این جهش ها، بیشتر روی قابلیت بیماری زایی تاثیر داشته اند تا شدت بیماری.
او ادامه داد: واریانت هندی نیز جدا از جهش‌هایی که تا کنون بروز کرده نیست و مهم این است که ما در مراحل اولیه مبتلایان را شناسایی کنیم و با واکنش سریع بیماری را کنترل و در نهایت مهار کنیم.
سوری گفت: در حال حاضر در قسمت‌های جنوبی کشور، شاهد شیوع ویروس هندی هستیم، تیم واکنش سریع مقابله با اپیدمی در حال بازدید از شرایط است و در چنین مواقعی نگرانی وجود دارد، ولی نگرانی به حدی نیست که بخواهد باعث آشفتگی ذهنی مردم کشور شود و نباید فرصت را از دست بدهیم و سریع اقدامات لازم را انجام دهیم.
کاهش احتمال ابتلا به ویروس با تزریق واکسن
رئیس کمیته کشوری اپیدمیولوژی کووید ١٩ در مورد عملکرد واکسن ها در مواجهه با واریانت جدید اظهار کرد: واکسن‌ها با توجه به اینکه روی چه ویروس‌هایی و چه واریانتی از ویروس‌ها تولید شده اند، عمل می کنند و خوشبختانه همه واکسن‌هایی که تا کنون تولید شده اند، تا حد بسیار زیادی می‌توانند پاسخگوی واریانت‌های جدید باشند، ولی درجه اثربخشی این واکسن‌ها ممکن است متفاوت باشد که آن هم به اندازه‌ای نیست که بتوانیم بگوییم واکسن بی اثر است و یا تزریقش بی فایده است.
سوری گفت: برای خاتمه پاندمی کرونا، همه چیز به رفتار ما و سیاست‌هایی که اعمال می‌کنیم بستگی دارد. تجربه کشورهای موفق در مدیریت اپیدمی نشان دهنده این نکته است که کرونا حتما پایانی دارد. این کشورها، توانستند عوارض ناشی از ابتلا را به حداقل ممکن برسانند، ولی چون اکنون یک پاندمی است، تا زمانی که تمام کشورهای دنیا و ساکنان کره زمین به حد قابل قبولی از ایمنی نرسند، خطر بالقوه شعله ورتر شدن مجدد اپیدمی در هر جامعه‌ای وجود دارد.
او ادامه داد :چنین بیماری‌هایی بعد از مدتی که اوج اپیدمی را در جوامع ایجاد می‌کنند، آهسته آهسته رو به خاموشی می‌گذارند، یا به شکل بومی در آیند مثل آنفولانزا که ما هر ساله با آن مواجه می‌شویم و این احتمال وجود دارد که ۳ تا ۵ سال این اپیدمی طول بکشد.
با این اوصاف، رعایت دقیق و سرسختانه تر شیوه نامه های بهداشتی و مهمتر از آن، افزایش سرعت واکسیناسیون تنها راه رهایی از جهش های ویروس کروناست همچنین مسئولان باید تمام تلاش خود را در راستای بیماریابی فعال و قرنطینه سرسختانه مبتلایان به نوع جهش یافته دلتا، به کار بگیرند ودر راستای ایمنی کلی جامعه و سطح کشور، گام بردارند.
