موج اول، دوم، سوم، چهارم و حالا هم پنجم؛ این کلمات محدود روایت پایان زندگی ۸۴۶۲۷ نفر در ایران در یک سال و نیم گذشته هستند، روایتی که در یک ویروس و مجموعه‌ای از سیاست‌های اشتباه خلاصه می‌شود.
افزایش شیوع کروناویروس در کشور باعث شده است که ایران حالا برای پنجمین بار با یک موج مرگبار از بیماری درگیر شود، موجی که می‌گویند از همیشه سهمگین‌تر است.
کارشناسان معتقدند که عامل ایجاد موج‌های کرونا در کشور نه طبیعت ویروس کرونا بلکه سیاست‌های اشتباه است و به همین دلیل پیام طبرسی، رئیس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری معتقد است که ایران به کشوری «موج‌خیز» درباره ویروس کرونا در دنیا تبدیل شده است، در صورتی که وضعیت در دیگر کشورها به این شکل نیست.
طبرسی در این رابطه می‌گوید: «مدیریت ما اشتباه است، چرا کشورهای دیگر با چنین چالش‌هایی درگیر نمی‌شوند؟ بله در برخی کشورها یک موج سنگین کرونا به وجود آمد، اما از اشتباهاتشان درس گرفتند و کنترل کردند. چرا در همین ترکیه که کنار ماست این اتفاقات رخ نمی‌دهد؟ چرا ترکیه توانسته ۵۰ درصد جمعیتش را واکسینه کند اما ما نتوانستیم؟»
همچنین ورود گونه دلتا کرونا به کشور باعث شده که نگرانی‌ها نسبت به قبل بیشتر هم بشود، در حالی که طبرسی و بسیاری از کارشناسان بارها نسبت به بسته شدن مرزهای شرقی برای جلوگیری از ورود این نوع ویروس هشدار داده بودند.
مشروح گفت‌وگوی خبرآنلاین با پیام طبرسی، رئیس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری، درباره موج پنجم کرونا و عوامل ایجاد آن را اینجا بخوانید:
آقای دکتر طبرسی، هسته اصلی شروع این موج پنجم کرونا که از قبل هم انتظارش را داشتیم چیست؟
تا موقعی که درصد عمده‌ای از مردم واکسینه نشوند و یا محدودیت‌های جدی ایجاد نشود، آمدن موج‌های کرونا یک اتفاق غیرقابل اجتناب است و قادر نخواهیم بود جلوی آن را بگیریم. بالاخره ویروس می‌آید یک سری به آن مبتلا می‌شوند و بعد دوباره یک گونه جدید رخ می‌دهد و این اتفاق تکرار می‌شود.
این موج بخاطر ویروس دلتا ایجاد شده است، این نوع ویروس کرونا در هند بود و بعد وارد کشورهای دیگر از جمله ایران شد. از جنوب کشور. همان موقع که جنوب وارد شرایط قرمز شد، وقوع این اتفاق قابل پیشبینی بود. تجربه نشان داده که با قرمز شدن یک منطقه دیگر مناطق هم بلافاصله قرمز می‌شوند.
اینطور نیست که منطقه‌ای قرمز شود و اوضاع جاهای دیگر خوب باشد، مگر این که بتوانیم از سیاست‌های کنترلی استفاده کنیم که متاسفانه هیچکاری در این رابطه در کشور ما انجام نمی‌شود.
کرونای دلتا چقدر متفاوت است و شرایط نسبت به قبل چقدر متفاوت است؟
هر ویروس جهش‌یافته جدید میزان انتقال بیشتری دارد و حتی ممکن است افرادی که قبلا به بیماری مبتلا شدند یا واکسن زدند دوباره کرونا بگیرند. البته خوشبختانه افراد واکسینه شده درگیر بیماری شدید یا منجر به فوت نشدند. این خبر خوبی است و نشان از اثر واکسیناسیون می‌دهد.
ممکن است که واکسیناسیون در پیشگیری از ابتلا به بیماری گاهی موفق نشود اما جلوی مرگ و بستری بیماران را می‌گیرد. چون درصد واکسیناسیون ما خیلی پایین است، نمی‌توانیم روی این موضوع چندان حساب کنیم. ما نمی‌توانیم اصل واکسیناسیون را فراموش کنیم، باید هر واکسنی شد بزنیم.
با این حال فقط در حال وعده دادن هستند، الان چهار هفته است که نسبت به واردات واکسن قول داده‌اند اما این اتفاق رخ نداده است. حساب کنید که چند نفر از هم وطنان ما در این مدت فوت کردند و چند نفر قرار است در موج بعدی فوت کنند. این یعنی مدیریتمان اصلا خوب نیست.
واقعا ما تکنولوژی این که بفهمیم چه نوع کروناویروسی در کشور غالب شده را داریم؟
بله، اما متاسفانه خیلی محدود است. این تکنولوژی بسیار گران است و ما آزمایشگاه‌های مربوط به این کار را نداریم. مناطق مسئول هم گرفتار هستند، به همین دلیل از گزارشات دیگر مناطق متوجه می‌شویم که کرونای دلتا وارد ایران شده است یا نه.
شما و خیلی‌ها هشدار داده بودید که باید تردد به جنوب کشور محدود شود، اگر این هشدار جدی گرفته می‌شد الان وضعیت چطور بود؟
حداقل به این سرعت و شدت دچار موج نمی‌شدیم. موج چهارم کرونا در کشور ما از اول فروردین تا اواسط خرداد طول کشید. خرداد شرایط کمی بهتر شد و دوباره چند هفته بعد با این موج روبرو شدیم. یعنی روند کاهشی کرونا در کشور ما بیشتر از چند هفته نبود.
این روند کاهشی مسئولین را گول می‌زند و این‌ها فکر می‌کنند که اقدامتشان باعث بهتر شدن اوضاع شده است. در صورتی که ماهیت موج این است که پس از مدتی فروکش می‌کند. براین اساس در مورد این موج پنجم هم کل تابستان و تا اواسط شهرویر درگیر هستیم.
وضعیت بیمارستان‌ها الان به چه شکلی است؟
تا هفته آینده همه بیمارستان‌ها پر می‌شوند و احتمالا دوباره باید بیمارستان‌ها تغییر کاربری بدهند و بخش‌های عادیشان را به بخش کرونایی تبدیل کنند. در حال حاضر با موج بیماران سرپایی روبرو هستیم، این موج در یک هفته آینده به بستری می‌کشد، آن زمان دیگر کنترل وضعیت بسیار سخت است و اصل ماجرا آن زمان شروع می‌شود.
پیشبینی می‌کنید شدت این موج به چقدر برسد؟
طبیعت موج‌هایی کرونایی است که هر کدام نسبت به قبلی شدیدتر است. باید از قبل درس بگیریم، در کشور ما هر موجی که آمده از قبلی شدیدتر بود. موج پنجم هم از این قاعده پیروی می‌کند. این موج کرونا تازه شروع شده است و هنوز معلوم نیست که کی به اوج آن می‌رسیم.
امیدوارم اوج این وضعیت جدید مثل قبل بیشتر نشود، بالاخره آدم باید آرزو کند تا شاید برآورده شود. اما تا کار عملی صورت نگیرد نمی‌توان امیدی داشت.
از اقدامات عملی گفتید، واقعا از ابتدای شروع موج پاندمی تاکنون درسی درباره انجام این اقدامات گرفته‌ایم؟
متاسفانه خیر، از لحاظ درمانی اقداماتی انجام شده و بیمارستان و آی‌سی‌یو ساخته شده است. اما متاسفانه در بحث پیشگیری هیچ اقدامی صورت نگرفته است.
این سیستم که می‌گویند به طور اتوماتیک در شهرهای قرمز محدودیت به وجود می‌آید چقدر تاثیر داشته است؟
این کار صرفا بازی با رنگ‌هاست که کار اشتباهی است. سه‌شنبه می‌گفتند که تهران شنبه قرمز می‌شود، شما که می‌دانید وضعیت در تهران در حال قرمز شدن است چرا کاری انجام نمی‌دهید؟ اول هفته پیش من هشدار دادم که وضعیت کرونا در تهران قرمز شده است. اما همان روز این حرف من را تکذیب کردند و گفتند که موارد روبه کاهش است.
ما که از یک هفته پیش می‌دانستیم قرار است تهران در وضعیت قرمز کرونا قرار بگیرد چرا هیچکاری انجام ندادیم؟ می‌گویند برای ایجاد محدودیت‌ها رنگبندی می‌کنند، اما شما میزان محدودیت‌ها را در شهرها ببینید، مثلا محدودیت منع تردد چقدر اجرا می‌شود؟ الان به فرودگاه نگاه کنید، آیا در آنجا چیزی از کنترل کرونا و رعایت نکات بهداشتی می‌بینید؟
وقتی محدودیتی نیست نمی‌توانید نسبت به کنترل بیماری انتظاری داشته باشید. بیماری که رفتارش تغییری نمی‌کند.
براین اساس مقصر این موج‌های پی‌درپی صرفا طبیعت کروناست یا سیاست‌ها اشکال دارد؟
مدیریت ما اشتباه است، چرا کشورهای دیگر با چنین چالش‌هایی درگیر نمی‌شوند؟ بله در برخی کشورها یک موج سنگین کرونا به وجود آمد، اما از اشتباهاتشان درس گرفتند و کنترل کردند. چرا در همین ترکیه که کنار ماست این اتفاقات رخ نمی‌دهد؟ چرا ترکیه توانسته ۵۰درصد جمعیتش را واکسینه کند اما ما نتوانستیم؟
تا زمانی که این اقدامات درست نشوند پشت سر هم با موج‌های کرونا درگیر می‌شویم، ما الان به کشور موج‌خیر کرونا در دنیا تبدیل شدیم. در گزارشات سازمان جهانی بهداشت هم منعکس شده که متاسفانه ما نتوانستیم مدیریت خوبی در پیشگیری از کرونا نداشته باشیم. در بحث پیشگیری به شدت دچار ضعفیم.
پیشنهاد می‌دهید که در این موج جدید چه سیاست‌هایی اجرا شوند؟
چاره‌ای جز تعطیلی نداریم. ما دوست نداریم جایی تعطیل شود، اما وقتی بیماری در حال گسترش است و شهر در وضعیت قرمز قرار گرفته است، مجبوریم محدودیتی ایجاد کنیم.
الان می‌گویند محدودیت داریم، اما این‌ها اصلا اجرا نمی‌شوند. روی کاغذ محدودیت وجود دارد اما در عمل اینطور نیست. امروز تهران قرمز شد اما ترافیکش از همیشه بیشتر بود. اگر محدودیت‌ها عملی می‌شدند که نباید چنین اتفاقی رخ می‌داد.
