حجت الاسلام و المسلمین علیرضا پاکنژاد، استاد دانشگاه علوم قضایی و مدرس حوزه علمیه در گفت وگو با باشگاه خبرنگاران جوان در ابتدا با تبیین فلسفه عقد و پیوند های آسمانی در ادیان مختلف گفت: همه ادیان از اصولی برخوردارند؛ مثلا غذا حرام و دیگری حلال است، در موضوع تزویج نیز به همین صورت است، در آیین مسیحیت اگر کسی بخواهد ازدواج کند به پدر روحانی رجوع کرده یا در بوداییت به دور آتش میدود. در اسلام هم برای محفوظ ماندن حقوق و وظایف زن و مرد نسبت به یک دیگر، بقاء نسل، بر طرف شدن نیاز جنسی؛ چیزی که گفته شده؛ این است که باید از طریق و راه مشخصی باشد. یعنی همان "ازدواج"؛ که میتواند عاملی در الزام طرفین به وفا داری و پایداری رابطه باشد. افراد در ازدواج، این پیوند مقدس، به این موضوع واقف هستند که نسبت به هم وظیفه ، تکلیف ، درخواست ، و حقوقی دارند. این اصلِ ازدواج است. میگویند موضوع ازدواج، باید بر اساس دوست داشتن باشد، حتما همین طوراست چرا که ازدواج اجباری صحیح نیست. دو نفرکه مسلمان هستند و هم دیگر را دوست دارند، از طریقی که خدا گفته است اقدام کرده و به هم میرسند. پس عقد و عقد کردن بر اساس علاقه و نیاز هر دو طرف است که میتواند تعهد آورباشد و حتما تکلیف آور است. و دست خانم با پایان رابطه به جایی بند است و میتواند احقاق حق کنند.
مهریه؛ کالا پنداشتن زنان یا ارزش نهادن بر حقوق مادی و امنیت مالی آنها پس از رابطه ها؟
او ادامه داد: خداوندی که به ازدواج دستور داد، کیفیتش را هم مشخص کرده است که یکی از آن ها تعیین مهریه است و بهتر است که کم باشد. اما برخی میگویند زن با گرفتن مهریه بی ارزش میشود در حالی که بر عکس است اگر مرد برای خانمی ارزش قائل شود به خواستگاری میرود و با رفت و آمد و اصرار زیاد و به اصطلاح در آوردن پاشنه خانه دختر برای ازدواج با او اقدام میکند. مهریه هم نوعی ارزش دادن و ارزش قائل شدن نه برای نه برای خود زن بلکه برای حقوق مادی زن در این دنیاست. اگر رابطه ای به هر دلیلی به هم بخورد معمولا این خانم ها هستند که بیشتر از نظر مالی و غیر آن ضربه خورده و پس از جداییی به مشقت میافتند. پس خانم ها کالا نیستند ولی حقوقشان باید محفوظ بماند.
باید میان زن و مرد برابری باشد یا عدالت ؟
علیرضا پاکنژاد با اشاره به اینکه در اسلام حقوقی که برای خانم ها قائل اند بسیار است افزود: خانم ها درخانه، وظیفه ندارند کار کنند ، ظرف و لباس بشویند، بچه داری کنند تنها وظیفه ایشان تمکین زناشویی و آراستگی ظاهری است به طوری که به تنفر مرد نینجامد و هنگام خروج از خانه اذن شوهر را داشته باشند. اما مرد وظیفه نفقه را بر عهده دارد که شامل خوراک،پوشاک و مسکن متناسب با شأن خانم ، هزینه های بهداشتی، آرایشی و درمانی است که همه ی این ها به عهده همسر گذاشته شده. این یعنی زن باتوجه به جنسش باید تامین محبت خانواده و نیاز های عاطفی را به عهده بگیرد و کار های سخت برای او نیست. پس این توجه اسلام به زن است. حال آن که کسانی میگویند زن و مرد باید برابر باشند. مثلا اقایان رفتگر میشوند باید خانم ها هم بشوند؟ برابری همیشه مطابق با عدالت نیست. نتیجه میشود اینکه بانوان مجبور به کسب درآمد شده سختی های مضاعفی را متحمل شوند، چنین چیزی در اسلام نیست. با توجه به حقوق که در اسلام برای زن نهاده شده باز هم کسی میتواند این ادعا را بکند که زن؛ کالا یا بی ارزش قلمداد شده و حقوقی ندارد؟
در مدت معلوم !
آقای پاکنژاد با تبیین ابعاد مختلف ازدواج موقت و قرار گرفتن این موضوع در اولویت دوم نسبت به عقد دائم گفت: عقد موقت چیزی است که افراد چه زن و چه مرد بارضایت از جانب هردو طرف به دلایل مختلف مثل؛ مریضی همسر، مرگ همسر، نیافتن همسردائم، طلاق، زیاد بودن وظایف در عقد دائم و نبود توانایی برای دواج دائم انجام میدهند. خداوند مجازکرده که زن یا مرد بجای تن دادن به گناه برای رفع نیاز عاطفی یا جنسی خود با رضایت دوطرف این کار را انجام دهند. برای مثال خانمی همسرش فوت کرده، این خانم نیاز هایی دارد و مورد ازدواج دائم هم پیدا نمیشود. چه اشکال دارد این خانم از طریق عقد موقت نیاز عاطفی، جنسی، نیاز همدم و همسر داشتنش برطرف بشود بدون این که وظایف و حقوق زیادی به عهده شخص قرار گیرد؟ چرا که در ازدواج دائم حقوق و تکالیف خیلی بیشتر است. اما در ازدواج موقت قیود کمتر است. گاها کسانی میگویند که مردان تنها به دنبال مسائل جنسی اند البته این حرف جنبه طنز دارد که انگار که خانم ها به فکر براورده کردن رضایت اللهی و اهداف والای انسانیت اند، حال آن که نیاز جنسی نیازیست نهاده شده از طرف حق برای بقاء که هم برای زن است و هم برای مرد و هردو میخواهند که برطرفش کنند منتهی از راه درست باید انجام بگیرد. ازدواج موقت راه و مسکنی است که جلوی گناه را میگیرد.
حجت الاسلام و المسلمین پاکنژاد در آخر خاطرنشان کرد: توصیه، ازدواج دائم است چرا که این امر موفقیت و ایجاد فضای صمیمی در خانواده را بیشتر به دنبال دارد، اما در اسلام بنبست وجود ندارد؛ همین ازدواج موقت هم تا حدی رابطه عاطفی یا جنسیِ بدون گناه را فراهم میکند. این ازدواج موقت تنها در یک شب یا یک ساعت خلاصه نمیشود و میتواند مثلا برای ده سال یا بیشتر با رضایت دوطرف ادامه یابد.