شماره‌های هوشمند یا به‌اصطلاح IN مدت‌هاست در کشور راه‌اندازی شـده‌اند؛ شـماره‌هایی بـا پیش‌شماره‌هایی مثل ۹۰۹ و ۷۰۷۰ که در صورت تماس به‌صورت دقیقه‌ای مبلغ قبض تلفن را بالا می‌برند.
این روزها با شروع سال تحصیلی دانش‌آموزان یا والدین آنها برای استفاده از اپلیکیشن «شاد» آموزش و پرورش بار دیگر از موتورهای جست‌وجو استفاده می‌کنند. اما مشکل از جایی آغاز می‌شود که با جست‌وجوی عبارت «شاد، ویندوز» در گوگل، به‌جای سایت shad.ir با بعضی از سایت‌هایی روبه‌رو می‌شوید که شما را تشویق به مشاوره و تماس با این خطوط شماره‌های هوشمند برای دانلود اپلیکیشن شاد می‌کنند؛ بدون این که توضیح دهند که تماس با این شماره برای فرد هزینه دارد.
اگرچه بعد از شماره‌گیری، اپراتور اعلام می‌کند که به ازای هر دقیقه چه مبلغی به‌حساب صاحب شماره منظور می‌شود، اما مواردی مشاهده شده که والدین و به‌ویژه دانش‌آموزان به آن توجه نمی‌کنند. سوءاستفاده از این فناوری با استفاده از ناآگاهی مردم سابقه طولانی دارد. بعضی از مشاوران املاک، در تبلیغات خود یک شماره موبایل اعلام می‌کنند و سپس با این عنوان که برای اطلاعات بیشتر با فلان شماره تماس بگیرید، مردم را به سمت شماره‌های IN هدایت می‌کنند. نکته دیگری که در مورد این نوع شماره‌ها مشاهده شده، این است که مشاوران این شرکت‌ها عموما با روش‌های مختلف تلاش می‌کنند تا گفت‌وگو طولانی‌تر شود و پول بیشتری از این راه به جیب بزنند. در برخی موارد یک تماس با این مشاوران حتی بدون رسیدن به نتیجه آنها را صاحب ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار تومان می‌کند.
اعلام هزینه در ابتدای تماس
آرش کریم‌بیگی، مدیرعامل یکی از شرکت‌های ارائه خدمات موبایل در گفت‌وگو با همشهری، با تأکید بر این که هزینه مکالمه از سوی اپراتور در ابتدای هر مکالمه اعلام می‌شود، می‌گوید: «این موضوع در مصوبات رگولاتوری قید شده است، اما احتمالا مردم به آن توجهی نمی‌کنند و ناگهان با یک قبض غیرقابل انتظار روبه‌رو می‌شوند.»
کریم‌بیگی به‌گفته‌های مردم طی این روزها در شبکه‌های اجتماعی در این مورد اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: «با جست‌وجوی شاد، مردم به جای این که به دکمه دانلود برسند، به صفحه‌هایی هدایت می‌شوند که از آنها دعوت می‌کند با شماره‌های IN تماس بگیرند.»
روش جدید درآمدزایی
اگرچه این شماره‌ها سال‌هاست که به مردم سرویس می‌دهند، اما به‌نظر می‌رسد، با کمترشدن فعالیت‌های سرویس‌های ارزش افزوده یا VAS، این روزها فعالیت INها زیادشده است و با تبلیغات گمراه کننده، درآمدزایی می‌کنند.
کریم‌بیگی با تأکید بر اینکه هرچقدر زمان مکالمه بیشتر طول بکشد، طبیعتا هزینه بیشتری برای آنها منظور می‌شود، ادامه می‌دهد: «طبعا، هم این نوع تبلیغات گمراه‌کننده است، هم شیوه پاسخگویی، روشی غیراخلاقی برای درآمدزایی است.»
این کارشناس ارتباطات و فناوری اطلاعات می‌گوید: «تنها کاری که اپراتور می‌تواند انجام دهد این است که در ابتدای تماس، هزینه‌زا بودن مضاعف این سرویس را اعلام کند، اما به‌نظر می‌رسد که مقررات و قواعدی که از سمت اپراتور و همینطور از سمت رگولاتوری وضع شده، نیاز به بازبینی داشته باشد.»
کریم‌بیگی همچنین بر برخورد قراردادی و در ادامه برخورد قضایی با کسانی که از طریق تبلیغات گمراه‌کننده، مردم را به این شماره‌ها هدایت و وصل می‌کنند، تأکید می‌کند.
به‌گفته او؛ «حتی در مواردی که این شرکت‌ها صلاحیت ندارند و سرویس IN خود را برای آن موضوع تبلیغ و اعلام می‌کنند، لازم است که با آنها برخورد شود.»
چه باید کرد؟
این کارشناس فناوری اطلاعات معتقد است: «درصورتی که پولی به ناحق گرفته شده، با مقررات‌گذاری و نظارت رگولاتوری، می‌تواند به مردم بازگردانده شود. همچنین اگر با کسانی که با تبلیغات گمراه‌کننده، مردم را به سمت این شماره‌ها هدایت می‌کنند، برخورد مضاعف قضایی شود، این فضا می‌تواند مدیریت و ساماندهی شود.»
به‌گفته این کارشناس؛ «همچنین باید مواظب باشیم که این شیوه جمع‌آوری پول با محتوای گمراه‌کننده، جایگزین فرایندهایی که سال‌ها از طریق VAS از جیب مردم ارتزاق می‌کرد، نشود.»
