یکی از این مناطق مهم حفاظتشده استان فارس هرمود در لارستان است. این منطقه در ۴۰ کیلومتری شرق لارستان در جنوب شرق فارس و جنوب رشتهکوههای زاگرس قرارگرفته در مرز فارس و هرمزگان قرارگرفته و به علت شرایط اکولوژیکی و اقلیمی گرم و خشک، گونههای گیاهی و جانوری خاص مناطق گرمسیری همچون قوچ لارستان، جبیر، هوبره و گربه شنی است که در این منطقه پیدا میشود.
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، کوچکترین قوچ دنیا نیز در هرمود لارستان زندگی میکند که در سال ۵۳ به علت اهمیت حضور اینگونه حدود ۱۵۰ هزار هکتار از منطقه بهعنوان منطقه حفاظتشده ارتقا یافت.
این نوع قوچ فقط در هرمود لارستان یافت میشود که زیستگاه آن حدود هفت هزار هکتار است.
در دامنه کوههای کم ارتفاع زیست میکند و جفتگیری آن نیز از اوایل مهرماه آغاز شده و تا فروردینماه نیز زایمان میکند.
این نوع قوچ جزء گونههای بومی محسوب میشود و دارای وزنی حدود ۴۰ کیلوگرم است و شاخهای آن نیز بیش از ۷۵ سانتیمتر نیست.
در جریان سرشماری پاییزه سال ۱۳۹۹ تعداد یک هزار و ۱۱۹ رأس قوچ لارستان، در این منطقه مشاهده شده است.
این گونه یکی از گونههای بی نظیر و منحصر به فرد استان فارس است که به دلیل برخی از مشکلات در خطر انقراض است و باید برای حمایت از آن دست به کار شد البته میتوان از این منطقه به عنوان یک منطقه خاص برای جذب گردشگر استفاده کرد.
اگر کسی در کل دنیا بخواهد کوچکترین قوچ جهان را ببیند باید به منطقه هرمود فارس بیاید و غیر از منطقه مذکور قوچ مینیاتوری را در هیچ کجای دنیا نمیتوان مشاهده کرد.
در صورتی که برنامه خوبی با توسعه زیر ساخت و سرمایه گذاری مناسب برای آن فراهم شود میتوان از این سایت برای ترویج اکوتوریسم استفاده کرد.
لیلا جولایی رئیس اداره نظارت بر حیات وحش اداره کل محیط زیست استان فارس درباره گونه در خطر انقراض قوچ مینیاتوری و تهدیدهای آن گفت: این قوچ، کوچکترین قوچ دنیا و بومی ایران بوده و بیشتر در نواحی جنوبی کشور از جمله فارس و هرمزگان دیده میشود البته باید به این نکته توجه داشت که جمعیت قابل توجهی از این گونه در منطقه لارستان است.
او با اشاره به خطراتی که این گونه را تهدید میکند، بیان کرد: یکی از مشکلات و تهدیدات تمامی حیات وحش استان به ویژه قوچ لارستان خشکسالی است که مشکلاتی را در تامین علوفه و منابع آب برای این گونه از حیات وحش به وجودآورده است.
جولایی یکی دیگر از تهدیدات این گونه را ورود دام به منطقه حفاظت شده برشمرد و تصریح کرد: با ورود غیر مجاز دام به منطقه حفاظت شده استان به ویژه هرمود لارستان باعث ایجاد رقابت غذایی بین گونهها شده است و علاوه بر این ورود دام موجب انتقال بیماری به گونهها طی چند سال گذشته شده و به عنوان نمونه میتوان به انتقال یک بیماری از دام به قوچهای لارستان در سال ۹۸ اشاره کرد که در این میان تعداد قابل توجهی از جمعیت قوچها در منطقه حفاظتی به این بیماری مبتلا و تلف شدند.
رئیس اداره نظارت بر حیات وحش اداره کل محیط زیست استان فارس از جاده کشی به عنوان یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار در به خطر افتادن زیستگاههای حیات وحش استان یاد کرد و ادامه داد: هرچند که قوچ مینیاتوری از گونههای حمایت شده در استان فارس است اما برای اینکه این روند ادامه داشته باشد باید از آن حمایت بیشتری کرد و زیستگاه را برای آن ها نا امن نکرد زیرا جاده کشی و تخریب منطقه باعث نا امن شدن زیستگاه برای گونههای حیات وحش می شود.
قوچ مینیاتوری رونق را به کسب و کار منطقه خواهد آورد
او با تاکید بر اینکه وجود این گونههای نادر در فارس فرصت مناسبی برای اکوتوریسم است، افزود: به طور حتم هستند کسانی که به حیات وحش علاقه مندند و میخواهند از این گونههای عکاسی کنند بر این اساس ضروری است که برای جذب گردشگر در این حوزه تدابیری اتخاذ شود زیرا بر این باوریم این کار علاوه بر رونق کسب و کار در منطقه باعث درآمدزایی برای محیط زیست شده و میتوان این درآمدها را برای خود منطقه و حفاظت از خود گونهها هزینه کرد.
جولایی با اشاره به اینکه بودجه خود محیط زیست بسیار ناچیز است، اضافه کرد: به دلیل بودجه بسیار کم هم اکنون ما حتی قادر به تعویض خودرو یا موتورسیکلتهای منطقه نیستیم و حتی برای تامین علوفه حیات وحش این منطقه خیران و مردم کمک میکنند از این رو میتوان با جذب گردشگر برای مشاهده این گونههای حیات وحش که نادرند به اقتصاد منطقه هم کمک کرد.
علی اکبر کاظمینی فعال حوزه محیط زیست نیز در این رابطه گفت: منطقه هرمود لارستان در قسمت منتهی علیه رشته کوههای زاگرس واقع شده و در این منطقه ما وارد منطقه خلیجی عمانی میشویم که منطقه ایران توران نیست.
او با بیان اینکه در این منطقه بارندگی بسیار کم است، بیان کرد: با توجه به گرمای بسیار زیاد این منطقه و نبود علوفه کافی برای گونههای حیات وحش این امر باعث شده که جثه قوچ این منطقه بسیار کوچک باشد به گونهای که از آن به عنوان کوچکترین قوچ دنیا یاد میشود.
ظرفیت ارزآوری قوچ هرمود
کاظمینی با اشاره به اینکه این گونه طرفداران بسیاری در سراسر دنیا دارد که حاضرند هزاران دلار خرج کنند تا از آن عکاسی کنند، تصریح کرد: یکی از تهدیدات اساسی این گونه شکار غیرمجاز بوده که مشکلاتی را برای این گونه از حیات وحش به وجود آورده است.
به هر حال وجود چنین ظرفیتی میتواند هم برای اقتصاد گردشگری مؤثر باشد و هم میتواند منابع مالی را برای حفاظت از این گونه منحصر به فرد تامین کند.