کرونا چقدر روی دست وزارت بهداشت هزینه گذاشته است؟ کرونا چقدر ایرانیان را فقیرتر کرده است؟ پرداختن به این پرسش‌ها آسان نیست، اما می‌توان برآوردی از این اعداد به‌دست آورد. برای نمونه به گفته معاون‌اول وزیربهداشت در یکسال اخیر ۲میلیون‌و۴۱نفر دچار هزینه‌های کمرشکن درمانی شده‌اند و هزینه‌های درمان کرونا در این مدت۶۱۲ هزار ایرانی را به زیرخط‌فقر کشانده است. این، اما همه ماجرا نیست، زیرا بخش قابل‌توجهی از بودجه کشور نیز برای مبارزه با کرونا هزینه‌شده است.
به گزارش جام جم برای نمونه ارائه خدمات به ۲میلیون و ۷۵۰هزار نفری که تاکنون به دلیل کرونا در بیمارستان‌های کشور بستری شده‌اند برای وزارت‌بهداشت حدو ۱۱۰هزار میلیارد تومان هزینه داشته است. علاوه بر این دست‌کم ۳۶هزار و ۴۵۰میلیارد تومان نیز برای واردات واکسن هزینه شده است. علاوه بر این ۱۰۹۱۷میلیارد تومان هم صرف آزمایش‌های پی‌سی‌آر شده است.
این در حالی است که دیروز وزیر بهداشت و درمان در اولین نشست خبری خود از کاهش ۴۰درصدی درآمد بیمارستان‌ها سخن به میان آورد و وقتی بحث به اعتبار ارزی وزارتخانه رسید گفت این میزان حدود ۱۰۰میلیون یورو برآورد می‌شود. به این دلیل در ادامه به برخی هزینه‌هایی که کرونا به شهروندان و کشور تحمیل کرده، پرداخته‌ایم البته لازم به یادآوری است برخی هزینه‌هایی را که کرونا به زندگی شهروندان تحمیل کرده، نمی‌توان با هیچ ابزاری سنجید. برای نمونه مرگ حدود ۱۲۷هزار و۵۰۰ هموطنی که تاکنون قربانی کرونا شده‌اند، قابل‌جبران نیست یا هزینه‌هایی که مردم جدا از نظام سلامت برای درمان هزینه کرده‌اند که با احتساب این رقم قطعا هزینه‌ای که کرونا به جامعه تحمیل کرده است بسیار فراتر خواهد رفت.
۱۱۰هزارمیلیارد تومان هزینه بیماران بستری
حدود دو سال است که ویروس کرونا وارد کشور شده‌است. در این مدت زمان هزینه‌های زیادی برای تامین دارو، تجهیزات پزشکی و بستری در بیمارستان هم به خانوادهها و هم به وزارت بهداشت و درمان تحمیل شده‌است. تا به حال، اما وزارت بهداشت و درمان از هزینه‌هایی که در این مدت پرداخت کرده، آماری ارائه نداده است. در نشست خبری دیروز از وزیر بهداشت و درمان درباره هزینه‌هایی که کرونا در دو سال گذشته به این وزارتخانه تحمیل کرده است، پرسیدیم. هرچند که عیناللهی عدد دقیقی از هزینه‌های وزارتخانه ارائه نداد، اما توضیح داد: «برای هر فرد مبتلایی که در بیمارستان بستری می‌شود، وزارت بهداشت حدود ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومان هزینه می‌کند.»
او هزینه‌های بستری در بخشهای عادی و ویژه را یکسان دانست، اما از حدود دو سال پیش تا به حال چند نفر در بیمارستان‌های کشور بستری شده‌اند؟
این پرسشی بود که علی شریفی زارچی، رئیس مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت و درمان پاسخش را می‌داند، او در این باره گفت: «تاکنون بیش از دو میلیون و ۷۵۰ هزار مورد مبتلا به کرونا در بیمارستان‌ها بستری شده‌اند.» نکته اینجاست که برخی از افراد مبتلا ممکن است چند بار بستری شده باشند. به این ترتیب اگر هزینه هر مورد بستری را ۴۰ میلیون تومان در نظر بگیریم می‌توان گفت وزارت بهداشت و درمان در دوسال گذشته حدود ۱۱۰هزارمیلیارد تومان فقط برای ارائه خدمات به بیماران بستری هزینه کرده‌است.
درمان گران سرپایی
براساس آماری که وزارت بهداشت ارائه کرده است تاکنون بیش از ۵ میلیون و ۹۹۶ هزار نفر در کشور به بیماری کرونا مبتلا شده‌اند این درحالی است که براساس آماری که رئیس مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت در اختیار جام‌جم قرار داده می‌توان گفت بیش از نیمی از این افراد در مراکز درمانی بستری نشده‌اند، اما کرونا هزینه‌های سنگینی نیز به این افراد تحمیل کرده‌است. علی جمالیان، رئیس بیمارستان لواسانی در این باره به ما گفت درمانهای سرپایی هم برای مردم هزینه دارد. به گفته وی هر فرد مبتلایی که سرپایی درمان می‌شود و نیاز به تزریق رمدسیویر پیدا می‌کند حدود ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان برای مواردی مانند رمدسیویر و تزریق آن، دارو‌های تقویتی و درمانهای پس از کرونا هزینه می‌کند. هزینه‌ای که البته وزارت بهداشت و درمان آن‌ها را پرداخت نمیکند بلکه مردم و بیمهها مجبور به پرداخت آن هستند. به این ترتیب می‌توان گفت مبلغی نزدیک به هزینه بیماران بستری نیز از سوی مردم پرداخت شده‌است.
۱۰۹۱۷ میلیارد تومان هزینه آزمایش
یکی از معتبرترین راه‌های تشخیص کرونا انجام آزمایش پی‌سی‌آر است. به همین دلیل است که هر فردی که علائم اولیه ابتلا به کرونا را دارد و مشکوک به ابتلاست برای انجام آزمایش پی‌سی‌آر به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. اگر هزینه آزمایش پی‌سی‌آر را حدود ۳۰۰ هزار تومان در نظر بگیریم می‌توان برآوردی از هزینه‌های انجام این آزمایش نیز به دست آورد. وزارت بهداشت اعلام کرده است که تا دیروز ۳۶ میلیون و ۳۹۱ هزار و ۷۷۸ تست کرونا در کشور انجام گرفته است و این یعنی که اگر برای هر آزمایش ۳۰۰ هزار تومان هزینه شده باشد در مجموع بیش از ۱۰۹۱۷ میلیارد تومان فقط برای انجام تست کرونا هزینه شده‌است. انجام آزمایش پی‌سی‌آر، اما برای همه افراد جامعه رایگان نیست و بخشی از این هزینه را مردم و بخشی دیگر را وزارت بهداشت و درمان پرداخت کرده‌است. این درحالی است که بسیاری افراد مشکوک به بیماری کرونا به آزمایشگاه‌های وزارت بهداشت و درمان مراجعه نمی‌کنند بنابراین بعید نیست که چنین عددی نیز مستقیم از جیب مردم برای تشخیص کرونا هزینه شده باشد.
۳۶ هزار و ۴۵۰ میلیارد تومان هزینه واکسن
هزینه‌های درمان کرونا تنها به درمان با دارو و بستری در بیمارستان خلاصه نمیشود. بخشی از هزینه‌های درمان متوجه پیشگیری از بیماری کروناست. واکسیناسیون مهم‌ترین بخش پیشگیری است. هرچند که باید استفاده از مواد ضدعفونیکننده و ماسک را هم به این مهم اضافه کنیم، اما واکسیناسیون اولین سرفصل پیشگیری در برابر کروناست. آن‌طور که عیناللهی توضیح داد حدود ۱۵۰ میلیون دوز واکسن وارد کشور شده‌است. بخشی از این واکسنها، واکسنهای اهدایی کشور‌ها یا نهاد‌های بینالمللی و بخش دیگری هم از طرف سازمان هلالاحمر، وزارت بهداشت و درمان و نیز توسط شرکت‌های خصوصی خریداری شده‌است. هرچند که هزینه واکسنهای وارداتی با هم متفاوت است و هزینه واکسن سینوفارم و واکسن آسترازنکا یکسان نیست با این وجود اگر بهای هر دوز واکسن را حدود ۹ دلار در نظر بگیریم می‌توان گفت تاکنون حدود ۳۶ هزار و ۴۵۰ میلیارد تومان برای واردات واکسن هزینه شده‌است.
ذخیره ارزی وزارت بهداشت آب رفت
آن‌طور که وزیر بهداشت و درمان گفته در دوران کرونا حدود ۴۰ درصد از درآمد بیمارستان‌ها کاسته شده‌است. پس سؤال این است که هزینه‌های وزارت بهداشت و درمان چگونه تامین شده‌است؟ بخش زیادی از هزینه‌هایی که وزارت بهداشت و درمان برای کرونا پرداخت کرده‌است از بودجه دولتی و بخش عمده دیگری نیز از طرف بیمهها و کمک‌های مالی تامین شده‌است. روز ۱۳ فرودینماه سال ۹۹ بود که رهبری با درخواست رئیسجمهور وقت مبنی بر برداشت یک میلیارد یورو از منابع صندوق توسعه ملی برای مقابله با بیماری کرونا موافقت کردند. با وجود موافقت برای برداشت، اما وزیر بهداشت و درمان وقت بار‌ها از وصول نشدن این مبلغ گفت. با این وجود، اما دیروز بهرام عیناللهی، وزیر بهداشت و درمان درباره پرداخت یک میلیارد یورو از صندوق توسعه ملی و وضعیت ذخایر ارزی وزات بهداشت و درمان نیز توضیح داد.
او گفت بخش قابل‌توجهی از این اعتبار صرف خرید واکسن شده و از این اعتبار حدود ۱۰۰ میلیون یورو باقی مانده‌است.
هزینه‌های نامرئی
سلامت، اما نه فقط جسم که روان را هم شامل می‌شود. آمار آسیبهای وارده بر روان بی‌شمار است. مدتی قبل احمد حاجبی، مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت از میزان شیوع اختلالات روان در مبتلایان به بیماری کرونا گفت. از این که حدود ۳۹/۷ درصد افرادی که به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند دچار اختلالات روانیاند. با این حساب از حدود پنج میلیون و ۹۹۶ هزار و ۱۵۵ نفری که تا دیروز به بیماری کرونا مبتلا شدند، حدود ۳۹/۷ درصدشان اختلالات روانی را تجربه کرده‌اند، یعنی حدود دو میلیون و ۳۸۰ هزار نفر از افرادی که مبتلا به ویروس کرونا شده‌اند نیاز به خدمات درمانی دارند. به این عدد باید خانوادههای ۱۲۷ هزار و ۴۳۹ ایرانی را که به‌دلیل ابتلا به کرونا جان خود را از دست دادهاند اضافه کرد کسانی که به‌دلیل شرایط کرونا فرصت عزاداری نداشتهاند و این باعث شده‌است تا احتمالا مشکلات روحی بیشتری را تجربه کنند یا نیاز به حضور در کلاسهای مشاوره داشته باشند. این درحالی است که هزینه استفاده از خدمات مشاوره ارزان نیست تعرفه این خدمات برای ۴۵ دقیقه از سوی سازمان نظام مشاوره ۱۳۰ تا ۱۷۸هزار تومان عنوان شده، اما کم نیستند کلینیک‌هایی که برای ۴۵دقیقه مشاوره بیش از ۶۰۰هزارتومان از بیماران طلب می‌کنند.
کمک‌های مردمی
حدود یک سال و نیم پیش آخرین آمار کمک‌های مردمی برای مدیریت بیماری کرونا به وزارت بهداشت و درمان منتشر شد. هرچند که وزارت بهداشت و درمان بار‌ها شماره حسابی برای واریز کمک‌های مردمی اعلام کرد با این وجود، اما کامل تقوینژاد، معاون توسعه و مدیریت و منابع وزارت بهداشت و درمان در ششم اردیبهشت ماه ۱۳۹۹ برای اولین و آخرین بار درباره کمک‌های مردمی صحبت کرد. او از کمک‌های نقدی و غیرنقدی خیرین و مردم از اسفندماه تا اردیبهشتماه پارسال توضیح داد. آن‌طور که تقوینژاد توضیح داد در این مدت کمک‌های مردمی به وزارت بهداشت و درمان حدود ۴۰ میلیارد تومان بوده‌است.
این، اما تنها کمک مردمی که به وزارت بهداشت و درمان شده نیست. از زمان شیوع ویروس کرونا یعنی از اسفند۹۸ شرکت فرابورس ایران اوراق نیکوکاری کرونا را با نماد کرونا ۲ منتشر کرد که سود سرمایهگذاری مردمی یعنی سود ۵/۲۵ درصدی به حساب وزارت بهداشت و درمان واریز کرد. تا خردادماه امسال حدود ۱۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان به حساب وزارت بهداشت و درمان واریز شد. در اوراق نیکوکاری کرونا یک هم که از اسفندماه ۹۸ شروع و تا اواخر اردیبهشتماه ۹۹ بوده است حدود ۵ میلیارد و ۴۵۷ میلیون تومان به حساب وزارتخانه پرداخت شده‌است.
