دوشنبه ۰۵ آذر ۱۴۰۳ - ساعت :
۰۵ اسفند ۱۴۰۰ - ۰۶:۲۴

ویروس کووید-۱۹ به جنگ خود می‌رود!

ویروس کووید-۱۹ به جنگ خود می‌رود!
دانشمندان روش بالقوه جدیدی برای مبارزه با کووید-۱۹ یافته‌اند که در آن ویروس سارس-کوو-۲ علیه خود عمل می‌کند.
کد خبر : ۵۸۳۹۸۶

به گزارش پایگاه خبری صراط به نقل از ایسنا، به گفته‌ی محققان موسسه بلاواتنیک (Blavatnik) در دانشکده پزشکی هاروارد و بیمارستان کودکان بوستون، این استراتژی جدید در موش‌ها و سلول‌های انسانی که در ظرف آزمایشگاهی قرار داشتند، امیدبخش عمل کرده است.

این مطالعه رویکردی نوآورانه در اختیار دانشمندانی قرار می‌دهد که بر توسعه دارو برای سارس-کوو-۲ و سایر ویروس‌ها کار می‌کنند. این دارو‌ها می‌توانند برای بسیاری از سویه‌های سارس-کوو-۲ مناسب باشند، زیرا در این استراتژی بخشی از ژنوم ویروس مورد هدف قرار می‌گیرد که اغلب جهش پیدا نمی‌کند.

"ستو وورا" (Setu Vora) پژوهشگر شیمی زیستی و داروشناسی مولکولی در آزمایشگاه هائو وو (Hao Wu) در دانشکده پزشکی هاروارد و بیمارستان کودکان بوستون می‌گوید: به رغم عرضه موفقیت‌آمیز واکسن‌های علیه کووید-۱۹، جهان همچنان به درمان‌های موثر نیاز دارد تا عفونت را متوقف کند. اگر این استراتژی در نهایت در یک درمان جدید به کار گرفته شود، فوق‌العاده خواهد بود.

این درمان تجربی که در مطالعه کنونی توصیف شده است و هر دمان دیگری که این روش الهام بخش آن باشد تا رسیدن به مرحله بالینی راه زیادی در پیش دارد و باید از طریق مطالعات بیشتر روی حیوانات و انسان‌ها توسعه یابد تا مشخص شود که آیا برای انسان‌ها موثر و بی خطر است یا خیر.

چگونه این روش کار می‌کند؟

هنگامی که ویروس سلول میزبان را آلوده می‌کند، تعادلی ایجاد می‌کند که به سلول اجازه می‌دهد پروتئین‌های حیاتی خود را تولید کند و همچنین سلول را دستکاری می‌کند تا پروتئین‌های ویروسی تولید کند که نسخه‌های کپی از سارس-کوو-۲ می‌سازند.

این تعادل تضمین می‌کند که سلول به اندازه کافی پروتئین برای زنده ماندن تولید می‌کند و در عین حال بخش عمده انرژی خود را صرف تکثیر ویروس می‌کند تا بتواند سلول‌های بیشتری را آلوده کند.

محققان دریافتند که دو بخش از ویروس در ایجاد این تعادل نقش دارند.

یکی از بخش‌ها پروتئین ویروسی به نام Nsp ۱ است که توانایی سلول در ساخت هر نوع پروتئینی را کاهش می‌دهد.

بخش دیگر یک قسمت از آران‌ای ویروسی به نام حلقه بنیادی ۱ (stem loop ۱) است که به عنوان کارتی برای عبور از Nsp ۱ عمل می‌کند و به سلول دستور می‌دهد تا پروتئین‌های ویروسی بیشتری بسازد.

محققان می‌خواستند جلوی این دسترسی را بگیرند

آن‌ها قطعه‌ی کوچکی از مولکول شبیه به آران‌ای به نام اولیگونوکلئوتید آنتی سنس (antisense oligonucleotide) یا به اختصار اولیگو طراحی کردند که به حلقه بنیادی ۱ متصل می‌شود و آن را مسدود می‌کند.

به گفته‌ی وورا، محققان دریافتند که مسدود کردن این مسیر باعث می‌شود که Nsp ۱ علاوه بر کاهش تولید پروتئین سلول میزبان، تولید پروتئین ویروسی را نیز کاهش دهد و همانطور که سلول پروتئین‌های ویروسی کمتری تولید می‌کند، عفونت کاهش می‌یابد.

این درمان می‌تواند سارس-کوو-۲ را فریب دهد تا خودش را خنثی کند.

محققان این درمان را روی سلول‌های انسانی در ظرف‌های آزمایشگاهی و بر روی موش‌هایی که با مهندسی ژن حامل گیرنده‌های ACE ۲ انسانی شده بودند، آزمایش کردند. گیرنده‌های ACE ۲ پروتئین‌های سطح سلول هستند که ویروس برای آلوده کردن سلول از آن‌ها استفاده می‌کند.

همانطور که امید می‌رفت سلول‌های تحت درمان در مقایسه با سلول‌های درمان نشده تنها یک چهارم حالت عادی ویروس تولید کردند و درمان در موش‌ها از مرگ آن‌ها توسط سارس-کوو-۲ جلوگیری کرد.

در حالی که تنها ۲۰ درصد موش‌های درمان نشده از عفونت جان سالم به در بردند، ۶۰ درصد از موش‌هایی که الیگو دریافت کرده بودند، بهبود یافتند. علاوه بر آن موش‌هایی که تحت درمان بودند نسبت به سایر موش‌ها وزن کمتری از دست دادند.

از آنجا که Nsp ۱ خود یک پروتئین ویروسی است، سلول‌های درمان شده میزان کمتری از آن تولید می‌کنند و با گذشت زمان اثر Nsp ۱ در مهار پروتئین‌سازی سلول کاهش می‌یابد و سلول می‌تواند دوباره مقادیر مناسبی از پروتئین‌های خود را بسازد.

گام‌های بعدی چیست؟

ضدویروس‌هایی که در حال حاضر در بازار موجود هستند با هدف جلوگیری از تکثیر ویروس در بدن ساخته شده‌اند بنابراین بار ویروسی کاهش یافته و علائم کاهش می‌یابد. این تیم محققان نیز هدفی مشابه دارند، اما روش آن‌ها متفاوت است. برای مثال Paxlovid عملکرد پروتئین‌های خاص مورد نیاز برای تکثیر ویروس را مختل می‌کند در حالی که مولنوپیراویر (molnupiravir) زمانی که سلول قصد رونویسی ژنوم ویروس را دارد باعث ایجاد خطا‌هایی در این فرآیند می‌شود.

یک ویژگی منحصر به فرد درمان الیگو آن است که ممکن است بتواند از مقاومت ویروس در برابر درمان جلوگیری کند. زیرا کد ژنتیکی حلقه بنیادی ۱ در سویه‌های مختلف تغییرناپذیر باقی مانده است و محققان پیش‌بینی می‌کنند که اگر ویروس جهشی انجام دهد که به آن امکان فرار از الیگو را بدهد، این جهش توانایی تکثیر ویروس را به خطر می‌اندازد.

وورا می‌گوید: استراتژی ما دو گزینه در اختیار ویروس قرار می‌دهد یا توسط الیگو ما کشته شود و یا جهش کند و برای سلول‌های انسانی کم‌خطرتر شود.

این یافته‌ها در مجله PNAS منتشر شده است.