خصوصیّت‌های دولت انقلابی در پیام نوروزی رهبر انقلاب

مهدی جمشیدی، کارشناس مسائل سیاسی نوشت:

[۱]. «دولتِ متفاوت»؛ عبور از گذشتۀ تلخ

رهبر انقلاب فرمودند: «این دولت، ریل جداگانه از دولت قبلی دارد.» آری، «دولت انقلابی» نسبت به «دولت اعتدال‌گرا»، تمایز‌ها و گسست‌های فراوان دارد؛ چنان‌که یک «چرخشِ گفتمانی» رخ داده و سیاست‌های رسمی، در مدار و مجرای دیگری قرار گرفته‌اند. پاره‌ای از دولت‌ها در امتداد یکدیگر هستند و تنها در برخی از شئون، متفاوت هستند، امّا برخی دیگر، آنچنان مستقل و خویش‌بنیاد هستند که باید آن‌ها را یک «نقطۀ عطف» شمرد. به‌این‌ترتیب، سیاست‌های دولتی از قلمرو «اسلام رحمانی» به قلمرو «اسلام انقلابی» تغییر یافته است و به‌جای نظریۀ دوگانۀ ساختگیِ «آشتی با دنیا/ قهر با دنیا»، دوگانۀ «پیشرفت برون‌زا/ پیشرفت درون‌زا» در مباحث رسمی، رونق پیدا کرده است.

[۲]. «دولتِ مردمی»؛ بازگشت به امر اجتماعی

رهبر انقلاب فرمودند: «این دولت، دولت مردمی و علاقمند به حرکت‌های مردمی است.» گرایش به بازگرداندن قدرت به مردم و به کمک طلبیدن آن‌ها برای اصلاح امور، واقعیّتی است که تاکنون در برنامه‌های این دولت، تجلّی‌ها و نمود‌هایی داشته است. در دولت قبل، تنها در «حلقه‌های بسته و محدود»، تصمیم‌گیری می‌شد و سیاست‌ها، «جنبۀ محرمانگی» داشت. خصوصیّت تکنوکرات‌ها همین است که از مردم، گریزان هستند و «شرکای سیاسی و اقتصادیِ» خویش را بر «مردم» ترجیح می‌دهند. آری، آن‌ها در خطابه‌های سیاسی، از مردم سخن می‌گویند و مردم‌فریبی می‌کنند، امّا در عمل، از مردم بیگانه‌اند و برای مردم، ارزش و اعتباری قائل نیستند. در نظر اینان، مردم حقیر و رعیّت هستند و باید از جیب خویش، «حقوق‌های نجومی» به مدیران تکنوکرات بپردازند تا این «ذخایر نظام» (!) بر کرسی قدرت تکیه بزنند و مردم را مفتخر به حضور خویش کنند.

[۳]. «دولت امیدآفرین»؛ در انتظار آیندۀ روشن

رهبر انقلاب فرمودند: «این دولت، امید‌هایی را در مردم زنده کرد.» جامعۀ ما هم دچار «بی‌اعتمادی سیاسی» است و هم گرفتار «ناامیدی اجتماعی»، و این هر دو، حاصل «سیاست‌های غلطِ دولت اعتدال‌گرا» در طول هشت‌سال گذشته است. این دولت تنبل و کم‌مایه، ضربۀ سخت و تلخی به «سرمایۀ اجتماعیِ انقلاب» زد و بخش‌های مهمّی از مردم را به چالۀ «سرخوردگی» و «انفعال» و «پریشانی» افکند. مردم به تحوّل رأی داده‌اند و در انتظار تحوّل هستند و می‌خواهند زندگیِ روزمرّه‌اشان، به تجربۀ شیرین و خوشایندی دست یابد. «اقتصاد برجامی»، معیشت مردم را به آتش کشید و هیچ‌یک از وعده‌های انتخاباتیِ خویش را عملی نکرد، بلکه برعکس، تلاطم‌ها و بحران‌های بزرگی پدید آورد. این‌همه، سبب‌سازِ عبور مردم از تکنوکرات‌های مدّعی و تنبل شد و نیرو‌های انقلابی را به قدرت رسانید. اکنون این دولت با امید‌های شکل‌گرفته و چشم به آینده دوخته روبروست.

[۴]. «دولت پُرتحرّک»؛ پانهادن به میدانِ کنشگری

رهبر انقلاب فرمودند: «این دولت، تحرّک دارد.» این‌که دولت از نیرو‌هایی تشکیل شده باشد که «میدانی» باشند و «گزارش‌خوان» و «دفترنشین» نباشند، زمینۀ بسیار مناسبی برای اتّفاقات مبارک و شیرین است. ما از تجربۀ دولت «نشسته» و «خسته» و «فرسوده» عبور کرده‌ایم و اینک با نیرو‌هایی مواجه هستیم که «در صحنه» و «عینی» هستند و «از بالا به پایین» نگاه نمی‌کنند. «پویایی» و «جنبش» و «فاعلیّت»، خصوصیّتی است که گره‌ها را خواهد گشود و آیندۀ خوشایندی را رقم خواهد زد، برخلاف دولت قبل که حتّی با وجود اعتراض‌های اجتماعیِ گسترده نیز تکان نمی‌خورند و احساس مسئولیّت نمی‌کردند. از نظر اجتماعی، مردم احساس کرده‌اند که به این دولت، دسترسی دارند و فریاد و انتقاد و اعتراض‌شان در صحنه شنیده می‌شود و «پاسخ‌گوییِ عینی»، یک واقعیّت است.

[۵]. «دولت عمل‌کننده»؛ تحقّقِ گشایش‌های تدریجی

رهبر انقلاب فرمودند: «این دولت، پیشرفت خواهد کرد؛ هرچند مشکلات به‌تدریج برطرف می‌شوند و امسال بخشی از این‌ها برطرف شود.» نباید انتظار داشت که دشواری‌های تحمیل‌شدۀ هشت‌ساله، به‌صورت «دفعی» و «ناگهانی» رفع شوند و ناگهان، روز‌های خوب از راه برسند، بلکه باید «صبوری» ورزید و «توقع نامعقول» نداشت. «کم‌کاری‌ها و ندانم‌کاری‌های هشت‌سال»، در عرض یک سال برطرف نخواهند شد و خطا‌های راهبردیِ گذشته، «شتابان» زائل نخواهند شد. برخی کسانی‌که بدخواه و بددل هستند و می‌خواهند دستاویزی برای فضیلت‌سوزی و خدعه‌گری بیابند، «توقع‌های ناموجّهِ» خویش را مطرح می‌کنند و به این واسطه، مدّعی می‌شوند که دولت انقلابی، «ناکام» و «عاجز» مانده است؛ حال‌آن‌که باید در عین حسّاسیّت نسبت به جهت‌گیری‌ها و انتصاب‌ها، انتظار «معجزه» نداشت و از مدار «انصاف» خارج نشد. پیش‌بینیِ آیت‌الله خامنه‌ای این است که دولت به سبب خصوصیّاتش، قادر خواهد بود که وعده‌ها و شعار‌ها را محقّق کند.