نه از انرژی ارزان خبری است نه اهداف اقلیمی

به گزارش پایگاه خبری صراط به نقل از ایسنا، آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) در گزارش جدید "سرمایه‌گذاری انرژی جهان ۲۰۲۲" اعلام کرد: سرمایه‌گذاری انرژی جهانی با هزینه بالا روی انرژی پاک، امسال هشت درصد رشد می‌کند. این خبر خوبی برای تامین انرژی جهانی و اهداف اقلیمی است، اما در واقعیت، رشد این ترند، نتیجه افزایش سریع تورم، عمیق شدن شکاف میان ترند‌های سرمایه‌گذاری اقتصاد‌های توسعه یافته و نوظهور و افزایش سرمایه‌گذاری در زغال سنگ در راستای اولویت پیدا کردن امنیت انرژی در بزرگترین اقتصاد‌های آسیا در بحبوحه افزایش قیمت‌های انرژی و مختل شدن بازار‌های انرژی بدنبال حمله نظامی روسیه به اوکراین است.

آژانس بین‌المللی انرژی در این گزارش اذعان کرد: ترند‌های سرمایه‌گذاری انرژی امروزی نشان می‌دهد جهان از اهداف اقلیمی و یک انرژی قابل اتکا و قیمت مناسب، عقب مانده است.

تورمی نیمی از افزایش سرمایه‌گذاری را می‌بلعد

پیش بینی می‌شود سرمایه‌گذاری انرژی جهانی در سال ۲۰۲۲ هشت درصد رشد کرده و به ۲.۴ تریلیون دلار برسد و سرمایه‌گذاری‌ها در تجدیدپذیر‌ها و شبکه، با سریع‌ترین روند رشد کند.

با این حال نیمی از این ۲۰۰ میلیارد دلار افزایش سرمایه‌گذاری در سال ۲۰۲۲، احتمالا به جای افزودن ظرفیت انرژی بیشتر یا صرفه جویی، با هزینه‌های بالاتر بلعیده می‌شود. هزینه‌ها در بحبوحه فشار زنجیره تامین، کمبود نیروی کار و بازار‌های خدمات انرژی و رشد قیمت‌های فولاد و سیمان، بالاتر می‌روند.

تورم باعث شد هزینه تجدیدپذیر‌ها برای نخستین بار در یک دهه افزایش پیدا کند و به عنوان فناوری‌های سرمایه‌بر، تجدیدپذیر‌ها با تاثیر جدی‌تر فشار‌های اثرگذار روی هزینه مواد خام و فاینانس اشکال دیگر تولید نیرو، روبرو هستند.

طبق اعلام این سازمان، تولیدکنندگان تجهیزات تجدیدپذیر بخشی از این فشار‌های هزینه را به محصولاتشان منتقل می‌کنند و هزینه پنل‌های فوتوولتائیک خورشیدی و توربین‌های بادی ۱۰ تا ۲۰ درصد افزایش پیدا می‌کند و به مذاکره مجدد قرارداد‌های فعلی با توجه به فناوری و منطقه مورد نظر، مبادرت می‌کنند.

فشار هزینه می‌تواند یکسان سازی هزینه برق از تجدیدپذیر‌های مختلف را به میزان ۲۰ تا ۳۰ درصد در سال میلادی جاری در مقایسه با سال ۲۰۲۲ افزایش دهد.

با این حال آژانس بین‌المللی انرژی می‌گوید سرمایه‌گذاری در تجدیدپذیر‌ها به دلیل نقش انرژی پاک در گذار انرژی، جذاب می‌ماند به خصوص اگر با سیاست‌ها و مشوق‌های دولتی حمایت شود.

سرمایه‌گذاری تجدیدپذیر، داستان دو جهان است

طبق برآورد آژانس بین‌المللی انرژی، در حالی که سرمایه‌گذاری تجدیدپذیر‌ها و نصب ظرفیت، به طور مدام در اقتصاد‌های توسعه یافته و چین رشد می‌کند، اقتصاد‌های در حال توسعه و نوظهور در همان سطح مشابه سرمایه‌گذاری انرژی پاک که در سال ۲۰۱۵ داشتند، مانده‌اند.

جدا از بعضی از بخش‌های مثبت مانند رشد انرژی بادی و خورشیدی در برزیل و تجدیدپذیر‌ها در مقیاس نیروگاه در هند، اقتصاد‌های در حال توسعه بجز چین، برای مشاهده اوج گیری سرمایه‌گذاری تجدیدپذیر تقلا می‌کنند.

این تنوع منطقه‌ای عمده در سرمایه‌گذاری انرژی پاک، ریسک ایجاد شکاف جدید در اهداف تامین انرژی و اقلیمی را بارز می‌کند. در مجموع، ضعف نسبی سرمایه‌گذاری انرژی پاک در اکثر نقاط جهان در حال توسعه یکی از نگران کننده‌ترین ترند‌های شناسایی شده در تحلیل‌های آژانس بین‌المللی انرژی بوده است.

هزینه سرمایه در بازار‌های در حال توسعه ممکن است حداکثر هفت برابر اقتصاد‌های توسعه یافته باشد. بعلاوه، در اقتصاد‌های در حال توسعه بجز چین، منابع مالی دولتی که از تجدیدپذیر حمایت کنند، وجود ندارد و چارچوب سیاستی اغلب ضعیف است، اقتصاد‌ها در معرض تهدید رشد تورم و افزایش فقر قرار می‌گیرند و هزینه‌های استقراض رشد می‌کند.

سرمایه‌گذاری در تجدیدپذیر‌ها در دوراهی بین اهداف اقلیمی و امنیت انرژی

سرمایه‌گذاری در تجدیدپذیر‌ها رشد می‌کند، اما به حد لازم برای محدود کردن افزایش گرمایش جهانی به ۱.۵ درجه نرسیده است.

همزمان، سرمایه‌گذاری در سوخت‌های فسیلی شامل زغال سنگ، امسال رشد خواهد کرد و مسیر جهانی برای رسیدن به اهداف اقلیمی را تضعیف می‌کند و در عین حال برای تامین تقاضای جهانی رو به رشد برای انرژی کفایت نخواهد کرد.

آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرده که هزینه کنونی روی نفت و گاز بین دو دیدگاه از آینده گیر افتاده است: هزینه روی نفت و گاز برای محدود کردن افزایش گرمایش جهانی بسیار بالاست و از سوی دیگر برای تامین تقاضای رو به رشد، کافی نخواهد بود.

سرمایه‌گذاری در تولید جدید زغال سنگ در بحبوحه نگرانی‌ها پیرامون امنیت انرژی، افزایش پیدا می‌کند.

در گزارش آژانس بین‌المللی انرژی آمده است: قیمت‌های بالا و حمله نظامی روسیه به اوکراین، به معنای آن است که سرمایه‌گذاری در عرضه سوخت در حال حاضر از دریچه امنیت انرژی دیده می‌شود، اما نمی‌توان فشار‌های اقلیمی را هم کنار گذاشت.

سرمایه‌گذاری در عرضه زغال سنگ سال میلادی گذشته به میزان ۱۰ درصد رشد کرد و آسیا در این عرصه پیشتاز بود و احتمالا امسال ۱۰ درصد دیگر رشد کرده و به ۱۱۶ میلیارد دلار می‌رسد که بالاتر از سرمایه‌گذاری ۱۰۴ میلیارد دلاری در سال ۲۰۱۹ خواهد بود.

سرمایه‌گذاری در بخش بالادستی نفت و گاز هم امسال ۱۰ درصد رشد کرده و به ۴۱۷ میلیارد دلار خواهد رسید، اما کمتر از ۵۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در سال ۲۰۱۹ خواهد بود. بعلاوه افزایش هزینه، تاثیر هزینه بالاتر روی سطح فعالیت نفت و گاز را کاهش داده است. تنها شرکت‌های نفتی ملی در کشور‌های صادرکننده نفت خاورمیانه امسال نسبت به سال ۲۰۱۹ هزینه بیشتری خواهد کرد و عربستان سعودی و امارات متحده عربی به دنبال افزایش ظرفیت تولید نفت هستند.

با وجود افزایش پیش بینی شده سرمایه‌گذاری نفت شیل آمریکا، سطح هزینه سال ۲۰۲۲ همچنان حدود ۳۰ درصد کمتر از سطح سرمایه‌گذاری سال ۲۰۱۹ خواهد بود، زیرا شرکت‌های نفت شیل به جای توسعه تولید، به سودآوری و انضباط مالی متمرکز مانده‌اند.

بر اساس گزارش اویل پرایس، در بخش پالایش، ظرف جهانی در سال ۲۰۲۱ برای نخستین بار در ۳۰ سال گذشته کاهش پیدا کرد که ناشی از تعطیلی بی‌سابقه ظرفیت در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ بود و عامل کمبود عرضه فعلی در بازار‌های جهانی سوخت شده است. با این حال سرمایه‌گذاری مطمئنا پیش نمی‌رود.